Nu Anne Frank door de ontcijfering van afgeplakte bladzijden in haar dagboek weer sterk in het nieuws is, onthul ik een bijzondere ontmoeting tussen een jong Israëlisch-Joods meisje en Otto Frank in 1953 in Amsterdam.
Jedida Rülf Kaouly was elf jaar toen zij door Otto Frank werd rondgeleid in het achterhuis waar de familie Frank was ondergedoken en waar Anne haar dagboek schreef. “Otto Frank ging voor op de trap naar boven”, herinnert ze zich nog zeer levendig. “Otto Frank opende de zolderdeur.” Door de geheime toegang tot de schuilplaats kwam ze in de kamer waar Anne had geslapen en aan haar dagboek had gewerkt. “Het zag er uit alsof er niets was veranderd, alsof niemand er was geweest.”
Op die voor haar gedenkwaardige dag kreeg ze van Otto Frank ook het dagboek van Anne, dat Jedida koestert als één van haar meest waardevolle, meest betekenisvolle bezittingen. Dat Jedida het hart van Otto ‘veroverde’ werd ontdekt door Ronald Leopold, de directeur van het Anne Frank Huis. In het dagboek van Otto Frank trof hij de datum 7.11 aan, de verjaardag van Jedida op 7 november. Ronald Leopold heeft haar die notitie in het dagboek van Otto Frank laten zien. Herkende Otto Frank iets in dit toen kleine Joodse meisje dat hem deed denken aan zijn vermoorde dochter?
Hoe kwam dit bijzondere contact tussen Otto Frank en Jedida Rülf Kaouly tot stand?
Haar vader, dr. Schlomo Friedrich Rülf, werd in 1953 benoemd tot rabbijn van de Liberaal Joodse Gemeente in Amsterdam, waar de ontmoeting met Otto Frank tot blijvende vriendschap leidde. Jedida ging tijdens haar minder dan een jaar durende verblijf in Amsterdam naar de Joodse school.
Dr. Rülf werd in Duitsland geboren. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was hij rabbijn in het Duitse leger. In 1929 werd hij benoemd tot rabbijn van de Liberale Gemeente in Saarbrücken. In 1935 emigreerde hij naar het toenmalige, onder Brits mandaat staande Palestina. Tot 1963 stond hij aan het hoofd van de dr. Weizmanschool in Nahariya die door hem in 1937 was gesticht.
Jedida herinnert zich dat Otto Frank in 1953 in Amsterdam tegen haar vader had gezegd dat hij geld zou schenken voor de school van haar vader. Die belofte is hij ook nagekomen. In 1954 bezocht Otto Frank de dr. Weizmanschool. De inkomsten uit de vertaling van het dagboek van Anne Frank uit het Nederlands naar het Ivriet werden door Otto Frank aan de school van zijn vriend dr. Rülf gedoneerd. Uit die donatie werden toestellen voor de nieuwe sportzaal en apparaten voor de keuken gefinancierd.
Vorig jaar december heeft Ronald Leopold een bezoek gebracht aan de dr. Weizmanschool in Nahariya. Tussen de school en het Anne Frank Huis zijn nauwe contacten ontstaan. Nava Alfasi Naor, lerares Engels, heeft zich ingezet om op basis van deze contacten het verhaal van Anne Frank om te zetten in educatieve projecten op Israëls scholen.
In de strijd tegen het nazisme heeft dr. Rülf in Saarbrücken een belangrijke rol gespeeld. Hij zette zich in om de publieke opinie in dat onder voogdij van de Volkenbond staande gebied te beïnvloeden en te stemmen tegen aansluiting van Saarbrücken bij Duitsland.
Voordat negentig procent van de inwoners van Saarbrücken voor die ‘Anschluss’ stemde, werd in 1934 onder auspiciën van Mussolini het ‘verdrag van Rome’ tussen Duitsland en Frankrijk getekend. Hitler stemde er volgens de bepalingen van dit verdrag mee in dat de Joden met hun bezittingen konden emigreren, een jaar voordat dit omstreden gebied tussen Frankrijk en Duitsland door het referendum in de schoot van Duitsland zou terugkeren. (Na de Eerste Wereldoorlog werd dit gebied van Duitsland gescheiden.)
In 2013 is in aanwezigheid van Jedida Rülf Kaouly het grote plein in Saarbrücken, dat tot dan het Berlijnplein heette, vernoemd naar haar vader dr. Schlomo Friedrich Rülf.
