Ik heb bewondering voor de Iraanse onderhandelaars die met de grote mogendheden onderhandelen over het Iraanse atoomprogramma. Bewondering, ja, want het zijn gewiekste onderhandelaars die volgens de wetten van de bazaar de Amerikanen en de anderen aan het lijntje houden. Hoe spannend leek het. De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken John Kerry zag uit naar 24 november, de dag waarop het aan Iran gestelde ultimatum zou moeten verstrijken.
In Wenen kwamen ze bijeen, de heren en dames die al vele maanden proberen Iran ervan te weerhouden de weg naar een atoombom in te slaan. Kerry en die anderen denken dat ze met zware economische sancties Iran op de knieën kunnen krijgen. Het is toch aanlokkelijk, verlost te zijn van die sancties die van de Iraanse burgers en staat grote offers vergen. Die logica werkt niet in de bazaar van Teheran. Daar is een goede reden voor.
Ik verdenk de Iraanse leiders ervan dat de onderhandelingen de dekmantel zijn waarachter koortsachtig aan het atoombomprogramma wordt gewerkt. Het ultimatum waarvan die Westerse ministers en diplomaten zulke hoge verwachtingen hadden, is in rook op gegaan. En wat handig van die Iraanse onderhandelaars om in te stemmen met een nieuwe datum, 1 juli, waarop het wonder moet gebeuren. Zo blij was minister Kerry over de Iraanse welwillendheid dat hij en de andere zonderlingen instemden met een eerste voorzichtige opheffing van de sancties. Iran mag nu voor zevenhonderd miljoen dollar uit de door Washington bevroren Iraanse olietegoeden innen. Wat moeten ze gelachen hebben in de bazaar in Teheran. Wat hebben ze die westerlingen in het ootje genomen. Waarom zou er op 1 juli wel een overeenkomst kunnen worden gesloten, als het na maanden intensieve onderhandelingen, op 24 november niet kon? Komt er dan een nieuwe vervaldatum? Natuurlijk. Er komt ook geen akkoord. De opperste leider van Iran wil geen internationaal toezicht op de Iraanse nucleaire infrastructuur. Dat is de crux of the matter. Ik vermoed dat hij zijn land wil uitrusten met een atoomwapen.
De Israëlische premier Netanjahoe vermoedt dat niet alleen, hij weet het zeker. Hij kan gelijk hebben. Dus 1 juli ook geen overeenkomst. Waarom niet? De Verenigde Staten hebben Iran nodig ter bestrijding van IS, dat verderfelijke Islamitische kalifaat dat de hele regio op zijn kop zet. Iran heeft om die reden een tactisch onderhandelingsvoordeel op de VS, een voordeel dat zij tot in lengte van dagen kan uitrekken, totdat de bom uit het Iraanse ei komt en de Verenigde Staten en de anderen, inclusief Israël, het nakijken hebben. Zo simpel is het. Tenminste zo zie ik het. De naïviteit van het Amerikaanse diplomatieke handelen en denken is de diepere oorzaak van de totale mislukking van de Amerikaanse Midden-Oosten politiek, te beginnen bij de interventie in Afghanistan en de mislukte invasie van Irak.
Zeven keer vloog minister Kerry naar Jeruzalem en Ramallah om wat het vredesproces heet te stimuleren. Er is een impasse zonder uitzicht op hoop uit voort gekomen. En toch blijft Kerry lachen. Ik kan me voorstellen dat Netanjahoe dat niet begrijpt, want hij is zeer bezorgd over het falen van de Amerikaanse politiek in het
Midden-Oosten. Is het toeval dat het mislukken van de onderhandelingen over het Iraanse atoomprogramma samenvalt met een nieuw idee van Iraans opperste leider Ali Khameini hoe Israël in negen punten, volgens zijn schema, kan worden opgerold?
Zullen ooit Israëlische straaljagers opstijgen om het Iraanse atoombomgevaar te elimineren? Ik heb gelezen dat een hooggeplaatste Amerikaan heeft gezegd dat Amerikaanse straaljagers in dat geval de lucht in moeten om de Israëlische aanval te verhinderen. Ja, de Israël-haters in Teheran kunnen op de Verenigde Staten rekenen. Wat een wereld!
