Het volgende bericht kreeg ik van een bekende Nederlandse verslaggever van NRC die nu de Israëlische crisis verslaat. “Ik weet niet of je de afgelopen weken in de gelegenheid was voor een bezoek aan je eigen Tel Aviv, maar ik kan je verzekeren dat er alle reden is om trots op de stad te zijn. Gisteren was ik bij de zaterdagavondbetoging met zo’n 150.000 anderen. Wat een geweldig engagement en verantwoordelijkheidsbesef bij jong en oud.” Hij voegde er aan toe te hopen dat Ben-Gvir, die de demonstranten voor anarchisten uit maakt, snel ten val komt.
Ik wilde de lezers van de Crescas-nieuwsbrief deze opmerking van een zeer geroutineerde internationale verslaggever niet onthouden. Ik vroeg hem toestemming zijn privé communicatie met mij openbaar te maken.
Oké, schreef hij terug.
Een spoedige oplossing van de constitutionele crisis lijkt nog ver weg alhoewel president Jitschak Herzog beweert dat er achter de schermen vooruitgang wordt geboekt in onderhandelingen tussen de tegenover elkaar staande partijen.
Het ziet er eerder naar uit dat de demonstraties in aantal en kracht zullen toenemen. De organisatoren van het verzet tegen de parlementaire staatsgreep van Netanjahoe hebben een protestdag tegen de ‘dictatuur’ gepland.
Het heeft geen zin in mijn wekelijkse column, die makkelijk te lezen moet zijn, alle ontwikkelingen uit te pluizen. Ik wil me bepalen tot de hoofdlijnen van de crisis en die zijn voor het welzijn van die samenleving zorgwekkend. Soldaten uit elite eenheden, piloten uit de belangrijkste eskaders F-35 straaljager, opperofficieren en gevechtseenheden hebben zich gekeerd tegen de omvorming van de democratie tot een parlementaire dictatuur door de ultrarechtse regeringscoalitie. Terwijl dienstplichtigen en reservisten gemene zaak maken met de demonstranten. Het leger wordt daardoor de crisis ingezogen. Dat kan zeer ernstige gevolgen hebben voor Israëls veiligheid.
President Joe Biden stuurt zijn belangrijkste ministers naar Israël om Netanjahoe ervan te weerhouden de Iraanse nucleaire infrastructuur aan te vallen. Er circuleren in de internationale media berichten/geruchten dat Iran over voldoende verrijkt uranium zou beschikken om DE BOM te kunnen maken.
Netanjahoe zou volgens Amerikaanse inschattingen een conflict met Iran of een derde intifada willen uitlokken om Israëli’s in oorlogstijd achter zijn leiderschap te scharen. Gezien het huidige politieke klimaat in Israël zou een door Netanjahoe gelanceerd militair avontuur om zijn huid te redden het protest vleugels geven en Israël op de rand van een burgeroorlog kunnen brengen. Mogelijk er overheen.
Zouden F-35 straaljagerpiloten in de cockpit stappen om via een aanval op Iran Netanjahoe te redden van ondergang? Zullen zij orders weigeren? Zo nauw kunnen politiek en nationale veiligheid met elkaar verweven zijn. Dat is voor Israël een nieuwe situatie.
Netanjahoe speelt al jaren met het idee Irans nucleaire infrastructuur te bombarderen. Misschien hebben Israëlische dreigementen en Amerikaanse waarschuwingen ertoe bijgedragen dat Iran deze week heeft ingestemd met het laten controleren van de Iraanse nucleaire industrie door internationale waarnemers. Misschien is dat een Iraanse ontsnappingspoging op het laatste moment om aan Israëlische agressie te ontkomen.
Israël heeft een belangrijke strategische uitvalsbasis tegen Iran vanuit Azerbeidzjan. De krant Haaretz meldde deze week dat 92 Israëlische vrachtvliegtuigen voor miljarden dollars aan wapens naar dat Aziatische land hebben getransporteerd. Misschien ook wapensystemen voor eigen gebruik tegen Iran.
Het protest uit alle takken van het leger, uit de high-tech, de waarschuwingen van grote Amerikaanse investeerders, de vlucht van kapitaal en verdere verzwakking van de sjekel adstrueren de ernst van de Israëlische identiteitscrisis.
Het protest uit zoveel nationale en internationale sectoren wordt ook aangewakkerd omdat wordt begrepen dat de constitutionele crisis die Netanjahoe op zijn geweten heeft tot doel heeft Judea en Samaria, de westelijke oever van de Jordaan, te annexeren. Niemand hoeft zich daarover te verwonderen, want er zitten in Netajahoe’s regering ministers uit nederzettingen in bezette gebieden die daar openlijke voor uit komen. Voor het eerst sedert 1948 is Israël in handen gevallen van messiaanse politici die de Palestijnse realiteit ontkennen en naar Israëls imago willen modelleren.
