De combinatie van Islamitische terreur met het video-offensief van IS, de zogenaamde Islamitische Staat, jaagt velen van ons, hier en daar, de stuipen op het lijf. We worden gegijzeld door de verschrikkelijke IS-video’s van 21 onthoofde Egyptische Kopten in Libië, het paraderen van Koerdische gevangenen in kooien langs in het zwart geklede IS-terroristen met messen in de handen, en de nieuwe waarschuwingen van A’Shaab dat grote koopcentra in de westerse wereld zullen worden aangevallen. Na Parijs en Kopenhagen is het logisch dat Joodse instellingen worden beveiligd. Als ik naar de liberale synagoge in Utrecht ga, dan word ik nadrukkelijk verzocht op tijd te komen en niet voor het aflopen van de dienst weg te gaan. Waarom? Dan hoeft het hek, dat nu de functie van een veiligheidshek heeft gekregen, niet op willekeurige tijden te worden geopend. Terroristen zouden er dan door kunnen glippen. De politie houdt in overleg met het bestuur van de LJG een oogje in het zeil.
Die werkelijkheid wordt ons opgedrongen. Het is triest, maar waar. Ik vraag me echter af of er in de media - ik bedoel niet alleen in Nederland, maar wereldwijd - te veel aandacht aan deze elektronische en reële dreiging wordt besteed. Onze geesten en zenuwen worden daardoor met angst besmet. En dat is dan alvast zuivere winst voor de terroristen. De eerste ronde van de psychologische oorlogvoering tegen ons, ik bedoel iedereen, heeft IS gewonnen. Het is toch te gek voor woorden dat een grote boekwinkel in Rotterdam, Donner, een forum over vrijheid van meningsuiting uit angst, na de aanslag in Kopenhagen, afzegt. Het spreekwoord wil dat angst een slechte raadgever is. Hoewel natuurlijk van een andere orde, zouden we nooit meer in de auto moeten stappen wegens het groot aantal verkeersdoden. Misschien zouden we inderdaad de auto schuwen als we de video’s van verschrikkelijke auto-ongelukken dag in dag uit op onze tv-schermen zouden zien en de kranten er opzienbarend veel aandacht aan zouden besteden. We zouden van angst zitten bibberen achter het stuur. Op CNN hoorde ik dat Amerikanen worden opgeroepen waakzaam te zijn bij het bezoeken van malls …
Ik wil iets met u delen van mijn Israëlische ervaring met terreur, in dit geval de verschrikkelijke Hamas-zelfmoordterreur. Er is geen kruid tegen gewassen. Terroristen die bereid zijn voor hun zaak te sterven laten zich niet afschrikken door veiligheidsmaatregelen. Hamasterroristen zaaiden dood en verderf in autobussen, bij restaurants en op drukke punten in de steden. Slechts in sporadische gevallen wisten bewakers aanslagen te verijdelen. In Parijs in ieder geval niet en in Kopenhagen gedeeltelijk. De terrorist daar stuitte op bewaking bij de synagoge waar een bat mitswa-feest plaats vond. De Joodse bewaker kwam tijdens die aanslag om het leven.
Ik denk dat we goed moeten overdenken wat bewaking betekent in de Nederlands-Joodse context. Het is aantasting van onze collectieve zekerheid, het geeft ons het gevoel in een getto te leven. Als je leven je lief is, zou je er echt over moeten nadenken voor je naar een willekeurige Joodse activiteit in Nederland gaat. Daar is moed voor nodig. Want wij Joden zijn het object van de terreur. Toch geloof ik niet in de heilzame werking van excessieve, zichtbare bewaking. We moeten helaas, zoals de chauffeur achter het stuur, het risico van het hier zijn en blijven aanvaarden. De botsing tussen het democratische westen en de gewelddadige vorm van de islam is van lange duur. Laten we onszelf niet gek maken en ons opsluiten in een angstcultuur. En als je dan toch bang bent, luister dan naar Israëls premier Benjamin Netanjahoe voor wie Israël de veilige vluchthaven voor het bedreigde Europese jodendom is. Of je luistert naar oud-president Shimon Peres die opmerkte dat angst geen drijfveer is om naar Israël te gaan. Echt zionisme wel. Dat voeg ik er aan toe.
Humor kan ook werken om de zenuwen te stillen. Deze week woonde ik de voorstelling Orde van de Dag van NUT, het Nieuw Utrechts Toneel, bij. Op geestige wijze werd daar de spot gedreven met de radicale islam zonder de naam Mohamed te noemen.
