Tijdens het schrijven van deze column ziet het er naar uit dat een oorlog over Oekraïne wordt voorkomen.

Naarmate de afgelopen weken de spanning langs de grens tussen Rusland en Oekraïne opliep gingen er in Israël stemmen op om zich klaar de maken voor het opvangen van duizenden Oekraïense Joden die voor het Russische gevaar op de vlucht zouden slaan om veiligheid in Israël te zoeken.

Om hoeveel Joden zou het gaan?

Ik keek ervan op toen ik las dat 200.000 Oekraïners op basis van de wet op de terugkeer in aanmerking komen voor alija, dat wil zeggen zich in Israël mogen vestigen. Een natuurlijk recht dus!

Hoe kan dat? De nazi’s hebben toch de Joodse bevolking van dat grote land min of meer volledig uitgeroeid?

Toch niet helemaal. Volgens een waarschijnlijk betrouwbare statistiek zijn er nog veertigduizend Joden van wie zowel de vader als moeder Joods is. Dan zijn er als ik het goed heb begrepen ook nog negentigduizend vader-Joden, wier kinderen volgens de halacha niet Joods zijn maar die toch recht hebben op alija. Zeventigduizend inwoners van Oekraïne die een Joodse grootvader of grootmoeder hebben kunnen volgens de wet op de terugkeer ook op het vliegtuig naar het Beloofde Land stappen.

Mocht het tot een kritieke oorlogssituatie in Oekraïne komen dan zou Israël een luchtbrug naar de hoofdstad Kiev kunnen inzetten om de Joden te redden. Dat is immers het principe van het zionisme, een veilig land voor Joden. Een deel van de Ethiopische Joden werd toch ook in een etmaal per vliegtuig gered!

Nu komt er een onverwachte aap uit de Israëlische mouw.

Orthodoxe partijen zouden volgens een bericht in Haaretz van deze week het burgerlijk huwelijk willen erkennen – echt een revolutie – in ruil voor de beperking van alija. Het gaat dus om het ontduiken van de wet op de terugkeer, zodat mensen die geen Joden zijn maar wel een Joodse grootvader hebben niet meer welkom zijn in de Joodse staat. Het zou bijvoorbeeld kunnen gaan om kleinkinderen van een Joodse grootvader en niet-Joodse grootmoeder die niet aan de halachische norm voldoen volgens welke het jodendom langs de vrouwelijke lijn wordt door gegeven. Een derde van de naar schatting één miljoen Joden uit de vroegere Sovjet-Unie in Israël is volgens de halacha niet Joods. Minister Avigdor Lieberman van de Russische Israel Beiteinu partij trok meteen van leer tegen het opwerpen van een barricade tegen immigratie van 'niet-Joden'.

Het debat is geopend en zoals dat in Israël gaat vliegen voor- en tegenstanders elkaar in de haren over de gedachte de wet op de terugkeer te wijzigen ten behoeve van orthodoxe belangen.