Het verdringen van de Chinese invloed in het Midden-Oosten heeft voor de Amerikaanse president Joe Biden een hogere prioriteit dan het koesteren van de alliantie met Israël.
Als ik het uit publicaties in The New York Times en zondag uit de mond van Biden zelf moet geloven wordt er achter de schermen hard gewerkt aan een militaire alliantie tussen de VS en Saoedi-Arabië.
Ogenschijnlijk wordt er ook rekening gehouden met Israëls strategische en diplomatieke belangen. Met zijn passie om China en Saoedi-Arabië uit elkaar te spelen is Biden bereid de Saoedi-Arabische kroonprins Salman bin-al-Saoed een prijs te betalen die voor Israël onacceptabel is. De door de Knesset bevestigde juridische hervormingen, die door Biden worden uitgelegd als ondermijning van de democratie, hebben de Israëlische invloed op de Amerikaanse diplomatie een flinke knauw gegeven.
Biden heeft Netanjahoe openlijk en via de NYT gewaarschuwd de status van het Hooggerechtshof, als waakhond van de Israëlische democratie, niet te ondermijnen, Nu dit ondanks aanhoudend massaprotest van bezorgde Israëlische burgers wel is gebeurd, is volgens de Amerikaanse president de Israëlische democratie ondermijnd. En dat is volgens Biden een politieke doodzonde die de historische betrekkingen met Israël, gebaseerd op gedeelde democratische waarden, aantast.
Biden beschouwt Netanjahoe – “de premier van de meest extreme regering in Israël” – als een verzwakte leider wiens invloed op de Amerikaanse binnenlandse politieke verhoudingen tanende is.
Dat geeft hem speelruimte om een ‘historische deal’ te sluiten met kroonprins Salman bin-al Saoed, die tot normalisering van de betrekkingen tussen Israël en Saoedi-Arabië zou moeten leiden.
De verzwakte Netanjahoe kan de Amerikaanse president niet meer beïnvloeden om de voorwaarden van die ‘deal’ te sturen. In Washington is hij zelfs ruim een half jaar na zijn verkiezingszege nog niet welkom.
De slimme Saoedische kroonprins eist van Biden drie dingen alvorens afstand te nemen van China.
Biden zou moeten accepteren dat de VS Saoedi-Arabië een nucleaire reactor voor civiele doeleinden levert, de luchtmacht van dat land uitrust met de modernste F-16 straaljagers en het Saoedi-Arabische leger traint.
In ruil voor de Amerikaanse vertroeteling van Saoedi-Arabië-zou de kroonprins bereid zijn diplomatieke betrekkingen met Israël aan te knopen. Voor de strategische visie van Netanjahoe een bittere pil.
Een nucleaire reactor voor Saoedi-Arabië – is voor hem onaanvaardbaar en ook de wens van Biden om van Saoedi-Arabië een strategische militaire partner te maken past niet in Israëls strategie van militaire hegemonie. Zelfs niet als de bewapening van Saoedi-Arabië een speerpunt tegen Iran zou zijn.
Bovendien zit er aan dit Amerikaanse initiatief een Palestijns prijskaartje dat voor Netanjahoe’s extreem anti-Palestijnse regering niet te pruimen is.
Israël zou de nederzettingenpolitiek moeten staken om de optie van een Palestijnse staat open te houden. Biden houdt nog steeds vast aan de twee-statenoplossing, dat wil zeggen een Palestijnse staat naast Israël. Dat is voor Netanjahoe’s regering zoiets als het voorhouden van een rode lap.
Mocht Bidens historische deal vaste vormen aannemen en als een voor Israël niet te missen kans op vrede worden gepresenteerd dan leidt dit hoogstwaarschijnlijk tot de val van de regering Netanjahoe en gaat Israël opnieuw naar de stembus.
Los van het bovenvermelde wijzen opiniepeilingen uit dat Netanjahoe nieuwe algemene verkiezingen zal verliezen.
Zo gecompliceerd is het Israëlische politieke gegeven dat zeker zes Knessetleden van Likoed in de oppositie zijn gegaan tegen Netanjahoe. Zij zullen geen enkele wetsvoorstel steunen dat in strijd met de opvatting van het Hooggerechtshof door de Knesset wordt goedgekeurd.
Ter verduidelijking: de juridische hervormingen hebben als uitgangspunt het Hooggerechtshof zoveel mogelijk buiten spel te zetten, zodat in het meest extreme geval Israël een dictatuur zou kunnen worden. Met dat gevaar voor ogen zijn de afgelopen dertig weken honderdduizenden Israëli’s de straat op gegaan. Zonder zich daar voldoende rekenschap van te geven heeft Netanjahoe Israël tot op het bot verdeeld. Zo diep is de scheuring in de Israëlische samenleving dat duizenden reservisten uit alle legeronderdelen weigeren voor herhalingsoefeningen op te komen.
