Kort voor het uitbreken van de Jom Kipoeroorlog, in oktober 1973, vluchtte de achttienjarige Paul Steenhagen naar Israël. De langharige student van de Rietveld Academie voelde er niets voor in het Nederlandse leger te dienen.
“Als ik langer uit Nederland weg was, verviel de dienstplicht”, vertelde hij me tijdens een toevallige ontmoeting in een broodjeszaak in Amsterdam.
De oorlog overviel hem. Hij moest de kibboets bij de Libanese grens verlaten en ging berooid naar Tel Aviv. “Ik had geen cent. Maar ik heb wel handige handjes.”
Op een muur bij het chique Sheraton hotel tekende hij met krijt een levensgroot portret van generaal Moshe Dayan, de legendarische minister van Defensie in die dagen. Dat bleek een meesterzet te zijn. Het portret raakte de ziel van de Israëlische voorbijgangers.
Paul zat op een krukje bij de krijttekening. Alsof ze zo Israël konden redden, storten de mensen geld in zijn busje naast de tekening. “Zoveel dat ik het me kon veroorloven mijn intrek in het Sheraton te nemen”, vertelde hij. Hij moest nog hartelijk lachen om die plotselinge wending in zijn leven in Tel Aviv.
Nog gekker werd het toen hij een hamburger at in een café op de Dizengoffstraat. “Een mooie Israëlische vrouw kwam naar me toe. Ze vond dat hij zulk prachtig lang haar had en vroeg hem of hij mee zou willen doen aan de musical HAIR. Paul wist niet wat hem overkwam en zei: “Ja.” “Met mijn tot aan mijn heupen hangend haar stond ik enige tijd als figurant op het toneel bij de uitvoeringen van HAIR in Tel Aviv.”
De niet-Joodse Paul is na zijn artistieke succes op de boulevard van Tel Aviv de wereld rond gegaan en uiteindelijk na een mislukt huwelijk met een Amerikaans-Joodse vrouw, weer in Nederland beland.
Dit verhaal zegt veel over het Israël in die dagen. Ik was toen al jaren in Israël. Ik kan me niet voorstellen dat Israëli’s sjekels zouden gooien in de pet van een straatkunstenaar die tijdens raketaanvallen vanuit Gaza met krijt een portret van Benjamin Netanjahoe op de grond of op een muur had getekend. Ze zouden er de spot mee drijven.
Het Israëlische politieke drama draait deze dagen om de vraag of Netanjahoe zich uit de gevangenis kan vechten, als de rechtbank tenminste de aanklacht van de procureur-generaal inzake drie corruptiezaken bevestigd.
Het is absurd dat een zittend premier desalniettemin blijft zitten, alsof hij zijn morele democratisch kompas heeft verloren.
Tot 2 maart, wanneer de Israëli’s voor de derde keer naar de stembus gaan omdat Netanjahoe de vorming van een regering van nationale eenheid met Blauw-Wit van Benny Gantz blokkeerde. Gantz stond er terecht op dat hij in zo’n regering premier zou zijn en dat was voor de aan de macht verknochte Netanjahoe onaanvaardbaar.
Netanjahoe stuurt aan op verkiezingen, in de hoop dat Likoed plus alle rechtse partijen een meerderheidsregering kunnen vormen. Dan zou hij met een rechtse parlementaire meerderheid achter zich een wet door het parlement kunnen jagen die hem als zittend premier immuniteit tegen rechtsvervolging geeft!
In grote lijnen is dat de overlevingstactiek van Netanjahoe. Het verder aanwakkeren van haat tegen Israëlische Arabieren en links denkende Israëli’s is zijn electorale tactiek ontleend aan de massahysterie op de voetbalvelden.
Hij wakkert nationalistische emoties verder aan met het lanceren van het idee de Jordaan-vallei te annexeren en nog meer nederzettingen te stichten in bezet gebied. De indruk bestaat dat president Donald Trump, om eigen electorale redenen, de annexatiedrang van Netanjahoe steunt.
Mijn conclusie: als een zwaar aangeslagen leider is Netanjahoe een onverantwoordelijke, onberekenbare leider in het Midden-Oosten.
Niemand zal ooit met krijt een tekening van hem maken en daar een busje voor geld naast zetten!
