De ‘kingmaker’ Avigdor Lieberman is van zijn troon gevallen. De arrogante leider van de partij Jisraël-Béténoe heeft zijn hand overspeeld tijdens de coalitiebesprekingen waarmee het premierschap van Benjamin Netanjahoe werd verlengd. Israël zou een andere regering hebben gekregen indien Lieberman niet was gestruikeld over zijn anti-Arabisch racisme.

Oké, hij wilde geen Netanjahoe, maar ook geen coalitie die de steun zou krijgen van de Verenigde Arabische Partij, die met vijftien zetels in de Knesset een sterke positie in de Israëlische politiek heeft ingenomen. Die partij was bereid gedoogsteun te verlenen aan een door Benny Gantz te vormen regering en zelfs een ministerpost in zijn regering te aanvaarden.

Misschien is Lieberman er nu achter gekomen dat hij met zijn politiek racistisch instinct “nooit Arabieren” heeft geblunderd en Netanjahoe niet van de troon heeft weten te stoten. Nu is hij een ‘vergeten’ politicus. De media in Israël hebben het niet meer over hem.

Het absurde politieke gedrag van Lieberman is een van de redenen dat Benny Gantz, ondanks zijn afkeer van Netanjahoe toch met hem in zee is gegaan. Een politieke keus met verregaande gevolgen voor de Israëlische politieke verhoudingen.

De overstap van Gantz, de oud-chefstaf, naar Netanjahoe, naar Likoed, is een doodsteek voor progressief links Israël. De socialisten die in 1948 onder David Ben-Goerion aan de wieg stonden van de stichting van de staat Israël, zijn vermorzeld.

Links Israël is opgehouden te bestaan. Naar mijn overtuiging zal er van een renaissance geen sprake zijn. Deze ontwikkelingen hebben gevolgen voor de verdere ontknoping van het Israëlisch-Palestijns conflict. Op de linkerflank van de politiek zaten sinds 1967 stromingen die in zagen dat een vredescompromis een historische noodzaak was. Premier Jitschak Rabin was weliswaar geen overtuigde socialist, maar wel een pragmaticus die tot dezelfde conclusie was gekomen en derhalve op het bordes van het Witte Huis de door PLO-leider Jasser Arafat toegestoken hand schudde.

Die handdruk is vergeeld. Er is sedertdien heel veel veranderd. Zoveel dat annexatie van dertig procent van de Westelijke Jordaanoever en het plaatsen van alle nederzettingen onder Israëlische soevereiniteit aan de orde is.

Het is de droom van Netanjahoe bevrucht door de Amerikaanse president Donald Trump. Wat is diens geheime agenda om Israël in de valstrik van annexatie te laten lopen? Politiek opportunisme. In november zullen de Amerikaanse kiezers over het lot van Trump beslissen. In zijn ontembare wil om aan de macht te blijven ‘geeft’ hij de evangelische christenen, een belangrijke component van zijn electorale basis, Israël cadeau.

De evangelische christenen houden heel veel van Israël. Zij zien met het Nieuwe Testament in de hand in de herrezen Joodse staat het voorportaal voor de herrijzenis van Jezus. Als Trump met glorieuze medewerking van Netanjahoe voor dat hoge doel een steentje bijdraagt, zal hij daar bij de stembus warm voor worden beloond.
Op 1 juli is het zover. Netanjahoe heeft aangekondigd dat op die datum de annexatieplannen een concrete fase ingaan. Nou ja … vice-premier en minister van Defensie Gantz loopt niet warm voor Netanjahoe’s annexatiedroom. Hij heeft in het coalitieakkoord met Likoed ook laten vastleggen dat annexatie moet worden afgestemd op internationale factoren.

Laat ik het zo zeggen: de internationale gemeenschap heeft geen begrip voor annexatie, maar is niet bij machte de trein te stoppen zolang Trump de locomotief is. En de Palestijnen? Die schreeuwen moord en brand dat de twee-staten-oplossing, een Palestijnse staat naast Israël, verdampt. Maar ook zij zijn te zwak om een ‘bom’ te leggen onder de denderende annexatietrein.

Netanjahoe en Trump worden belaagd door de coronapandemie, die mensen massaal de dood injaagt en de economie ontwricht zoals lang niet gezien in de geschiedenis. Zou deze ramp tot bezinning kunnen leiden? Annexatie levert Israël niets op, verlengt het conflict met de Palestijnen, bezoedelt de zo kostbare Israëlische democratie omdat – en dat is de onmiskenbare waarheid – dit leidt naar een apartheidsstaat.

Kan of wil Netanjahoe geen les trekken uit de tragische Joodse geschiedenis in de diaspora?

Wat Trump doet en denkt, doet er niets toe als het om eeuwige echte Joodse waarden gaat.