Aan de verkiezing van de democraat Joe Biden tot de 46ste president van de Verenigde Staten zitten zowel op binnenlands gebied als op buitenlands beleid veel aspecten.
Ik wil stilstaan bij een belangrijke en ook wel verontrustende ontwikkeling in de kleine Joodse wereldgemeenschap, na de Sjoa hoogstens 16 miljoen zielen.
De Amerikaanse verkiezingsuitslag heeft aangetoond hoe diep en breed de kloof is geworden tussen de grote Amerikaans Joodse gemeenschap en de bijna acht miljoen Israëlische Joden.
Voor de Israëli’s was de door de Amerikaanse kiezers verworpen Donald Trump een held. Nooit eerder, zou Netanjahoe kunnen zeggen, hadden we zo’n vriend in het Witte Huis. Een vriend die de Amerikaanse ambassade van Tel Aviv naar Jeruzalem verplaatste, Israëls annexatie van de hoogvlakte van Golan openlijk steunde, ijverde voor het aanknopen van relaties tussen Israël en de Golfstaten en de Palestijnen – tot grote vreugde van Netanjahoe – geen uitzicht bood op onafhankelijkheid.
Opiniepeilingen wezen uit dat ruim zeventig procent van de Israëli’s hoopte op en bad voor een nieuw mandaat voor Trump.
Voor zijn absolute steun aan Israël is Trump echter niet beloond door de overgrote meerderheid van de Amerikaanse Joden. Meer dan zeventig procent van hen gaven hun kostbare stem aan de democraat Biden. Volgens Joodse bronnen in de VS won Biden dankzij de Joodse stem in de vier ‘swing states’. In Pennsylvania brachten 265.000 Joden hun stem uit, waarvan er 192.000 naar Biden gingen. Het verschillende van 122.000 stemmen bracht Biden de overwinning.
Deze opmerkelijke breuk tussen Amerikaanse Joden en Israëli’s weerspiegelt de schade die Netanjahoe de Joodse saamhorigheid heeft toegebracht.
Neem de herkozen invloedrijke Joodse senator Bernie Sanders wiens in Polen achtergebleven familieleden tijdens de Sjoa werden vermoord. Hij is niet tegen Israël, maar voor de stichting van een Palestijnse staat naast Israël. Voor hem is de onderdrukking van de Palestijnen een ontkenning van Joodse waarden. Een humanistische opvatting die door het krimpende Israëlische vredesfront wordt gedeeld. Het gevoel dat Israël onder Netanjahoe met een agressieve nederzettingenpolitiek niet Israëls veiligheid heeft gediend maar wel het zionistisch messianisme, heeft geleid tot vervreemding van een belangrijk segment van de Amerikaanse Joden van Israël.
Israël wordt niet meer begrepen als bedreigde veilige haven voor vervolgde Joden maar als een op hol geslagen ideologische natie. Ik weet dat uit gesprekken met Amerikaans-Joodse vrienden.
Op de campussen van de grote Amerikaanse universiteiten zijn het ook Joodse studenten die actie voeren tegen Israëls anti-Palestijnse politiek.
Ik vind het belangrijk in deze column te wijzen op de groeiende afkeuring van Israël onder Amerikaanse Joden. Ook in de Nederlands-Joodse gemeenschap is groeiend ongenoegen over Israëls beleid.
Tot slot: wat betekent dit voor de betrekkingen tussen Israël en de VS onder president Joe Biden?
Ik denk dat Biden in het voetspoor van oud-president Barak Obama de door Trump veroorzaakte breuk met de Palestijnen zal herstellen maar het niet zal laten komen tot een openlijke confrontatie met Israël over de Palestijnse problematiek. Biden heeft geen anti-Israëlische instincten. Hij zal bij het uitstippelen van zijn politiek ten aanzien van het Midden-Oosten en Israël in het bijzonder rekening moeten houden met de opvattingen van Sanders en andere invloedrijke Democraten, zoals Elisabeth Warren, die zullen aandringen op belangrijke Israëlische concessies aan de Palestijnen.
Ook de eerste vrouwelijke, gekleurde vice-president Kamala Harris denkt net als Sanders en Warren dat het in Israëls belang is rekening te houden met de Palestijnse nationale aspiraties.
Ik denk dat de Palestijnse kwestie in het eerste jaar van Bidens presidentschap heel laag op zijn agenda zal staan. De coranacrisis, de economische neergang en de relaties van de VS met China en Europa krijgen beslist voorrang. Daarna zien wel verder, tenzij een derde intifada de Palestijnse agenda van Biden verstoort.
