In de wandelgangen van de wereldmacht werd jarenlang gespeculeerd dat het Israëlisch-Palestijns conflict het slaghoedje is voor het ontbranden van een derde wereldoorlog. Van die door politici en opiniemakers gedragen opvatting ging natuurlijk druk uit op Israël om een derde wereldoorlog te voorkomen door de Palestijnen een staat te geven.
Het rad van de geschiedenis draait zo snel dat dit in mijn ogen absurde idee verdronken is en plaats heeft gemaakt voor een andere potentiële wereldexplosie, te weten de crisis in Syrië en er omheen.
Ik vond het boeiend dat in de uitzending van Buitenhof van afgelopen zondag (21 februari 2016) de interviewster een Amerikaanse politicoloog vroeg of Aleppo anno 2016 te vergelijken is met Sarajevo anno 1914, toen de Oostenrijke aartshertog en troonopvolger Ferdinand en zijn vrouw door de student Gavrilo Princip werden vermoord. Die moord leidde door allerlei allianties tot de Eerste Wereldoorlog.
De Amerikaanse politicoloog Walter Mead ging niet zover de aan hem voorgelegde vraag met een volmondig ‘ja’ te beantwoorden. Maar naar zijn inzicht, mede gevormd door recente contacten op het hoogste niveau, is de situatie wel heel ernstig en kan een misrekening tot onvoorzienbare gevolgen leiden.
Mead had weinig sympathie voor de diplomatie van president Obama met betrekking tot Syrië. Door zich zo passief op te stellen, had Obama ruimte geschapen voor Russische interventie in Syrië om Poetins historische bondgenoot Assad te redden uit de kluwen van de opstandelingen en ISIS.
Mead zei beslist verstandige dingen. Maar als puntje bij paaltje komt, wist hij ook niet hoe het balletje in Syrië verder gaat rollen. Komt er een bestand? Welke partijen zetten daar hun handtekening onder? ISIS? Vergeet het maar. In sommige hoofdsteden wordt op fluisterende toon hardop gedacht dat het misschien onvermijdelijk is toch met die moordzuchtige terroristen te gaan praten in plaats van er bommen op te gooien. Hoewel wordt beweerd dat het bombarderen ISIS verzwakt, zijn daar geen harde bewijzen voor. Vraag het maar aan de inwoners van Homs en Damascus die de afgelopen dagen door enorme bomaanslagen werden geterroriseerd. ISIS nam de verantwoordelijkheid snel op zich.
De zware Russische luchtbombardementen lijken wel de weg te effenen voor het oprukken van tanks van het Syrische regime richting Aleppo waar niet ISIS de lakens uitdeelt, maar verschillende oppositie milities.
Het boeiendste van het interview met Mead over de situatie in Syrië en het gevaar van een derde wereldoorlog vond ik dat Israël buiten schot bleef. Geen woord of gedachte over Israël en de Syrische burgeroorlog. Is dat geruststellend? Staat Israël er helemaal los van? Nee, natuurlijk. Israël is dichtbij maar gelukkig niet betrokken bij dit drama. Israëlische strategen denken echter wel een paar slagen vooruit. Ze houden er rekening mee dat het regime Assad de burgeroorlog, dankzij Russische, Iranese en Hezbollah-interventie aan de zijde van Assad, gaat winnen als gevolg waarvan de ondermijnende invloed van Iran op de gebeurtenissen in het Midden-Oosten groter wordt.
Zolang de burgeroorlog in Syrië onbeslist blijft en de verschillende partijen uitput, kijkt Israël als lachende derde toe. Dat is de realiteit nu. Daarom kwam Israël niet ter sprake tijdens het interview in Buitenhof met de Amerikaan. Toch leidt de Russische interventie in Syrië tot voor Israël zorgwekkende strategische veranderingen.
Staan er Russische antiluchtdoelraketten in Syrië die ook het Israëlische luchtruim bestrijken, inclusief het luchtruim boven het David Ben Goerion vliegveld? Ja, die staan er. Dat lees ik tenminste in de internationale pers. Coördinatie tussen Netanjahoe en Poetin over de veiligheid van het kleine Israëlische luchtruim is van het allergrootste belang om ongelukken te voorkomen.
