In 2008 werd de Iraakse dictator Saddam Hoessein op last van een Iraakse rechtbank in het grootste geheim opgehangen.

Voordat de Amerikanen hem na gevangenneming overdroegen aan het nieuwe Iraakse regime werd hij langdurig ondervraagd door de CIA en FBI. John Nixon, een van de CIA-ondervragers, heeft over de langdurige ondervraging van Saddam een onthullend boek geschreven: Debriefing the President.

De Saddam van toen en de Netanjahoe van nu zijn het roerend met elkaar eens dat Iran uit is op overheersing van het Midden-Oosten en de bevrijding van Jeruzalem uit handen van de zionisten.

De soennitische Saddam haatte en vreesde de sji’itische Iraanse ayatollah Khomeini. Uit de ondervraging blijkt dat Saddam een afkeer had van de zionisten, die volgens hem grote invloed uitoefenden op het Amerikaanse besluit om in 2003 de tweede Golfoorlog tegen zijn land te ontketenen.

De gemeenschappelijke Israëlisch-Iraakse vijandschap tegen Iran uitte zich toen niet in toenadering tussen Jeruzalem en Bagdad. Integendeel: tijdens de Golfoorlog vuurde Irak salvo’s raketten af op Israël.

In het hedendaagse Midden-Oosten heeft het antagonisme tussen de soennitische wereld en de Shi’a (Iran) de weg vrij gemaakt voor toenadering tussen soennitische Arabieren en Israël tegen de gemeenschappelijke vijand Iran.

In deze herschikking van het krachtenveld in het Midden-Oosten vallen de Palestijnen buiten de boot. Het zijn ondanks zijn serieuze binnenlandse moeilijkheden diplomatieke hoogtijdagen voor Netanjahoe.

Hij moet genoten hebben van een tv-interview met de Saoedi-Arabische prins Badar-Bin-Sultan. Deze invloedrijke prins, ex-hoofd van de inlichtingendienst en ambassadeur in Washington, zei dat de Palestijnen de Arabische zaak grote schade hebben berokkend. Na deze uitbrander volgden de beledigingen: “Ze zijn leugenaars, bedriegers en ze zijn ondankbaar.”

De prins was woedend omdat Palestijnse leiders de steun van Saoedi-Arabië aan de Verenigde Arabische Emiraten en Bahrein om diplomatieke betrekkingen aan te knopen met Israël als ‘verraad’ brandmerkten. Ik begrijp de Palestijnen wel. Ze zien voor hun ogen de Arabische steun aan hun zaak – de stichting van een Palestijnse staat naast Israël – als suiker in een kopje thee oplossen.

Ik schreef dat het boek van John Nixon over de ondervraging van Saddam Hoessein onthullend is. De CIA-interviewer merkte tijdens het verhoor dat de Amerikaanse inlichtingendiensten geen notie hadden van de beweegreden en het handelen van Saddam.

Jarenlange, vaak universitaire studies op grote afstand, afgaande op openlijke en geheime informatie over Saddam, schetsten een beeld van de dictator dat strookte met het in Washington gangbare karikaturale cliché van hem. Uit het door de CIA gecensureerde boek komt een andere, rationelere Saddam te voorschijn dan de beleidsmakers in Washington veronderstelden. De kritische CIA-interviewer is onthutst over de informatie waarop de Verenigde Staten zich in 2003 baseerden om de tweede grote Golfoorlog te lanceren, die een eind moest maken aan Saddams veronderstelde bezit van nucleaire wapens.

“Die had ik niet”, antwoordde Saddam smalend tijdens zijn ondervraging.

John Nixon maakt al lang geen deel meer uit van de CIA.

Zijn boek is naar mijn idee ook een waarschuwing aan beleidsmakers met groot voorbehoud te vertrouwen op informatie van inlichtingendiensten. Bij de CIA werden officieren opzij gezet die zich niet conformeerden aan het gangbare, politiek gemotiveerde cliché van Saddam dat de komende oorlog moest rechtvaardigen.