Mag ik even emotioneel zijn? Ik kreeg zaterdagavond weer tranen in mijn ogen toen in aanwezigheid van honderdduizend of meer demonstranten de moord op premier Jitschak Rabin werd herdacht. Mijn gedachten en gevoelens gingen terug naar 4 november 1995 toen drie schoten uit het pistool van Jigal Amir Rabin velden, en met hem de hoop op vrede. Ik was er bij die avond van verdriet. In mijn verslag voor NRC-Handelsblad die avond omschreef ik de moord op Rabin als een bijbelse koningsmoord. Ik voel er niets voor van Rabin een soort heilige te maken. Ik weet ook niet zeker of hij wel met de Palestijnse leider Yasser Arafat echt een verzoenende, pijnlijke vrede zou hebben gesloten. Wat ik wel zeker weet is dat de hoop op vrede werd vermoord. Hoop is leven.
Er is veel gebeurd sinds Rabin er niet meer is. Ja, veel, maar niet in de goede richting. Dat werd zaterdag op het grote plein in Tel Aviv, tijdens de herdenking, duidelijk. Spreker na spreker waarschuwde voor de grote gevaren waaraan de Israëlische democratie bloot staat. Ze hadden het over haat, over onverdraagzaamheid, over de onderdrukking van de Palestijnen.
Een kleinzoon van Rabin riep op in het spoor van zijn grootvader een Palestijnse staat naast Israël te aanvaarden! Er klonk uit de menigte geen protest, wel goedkeuring. Maar ja, honderdduizend is veel maar toch een druppel op de gloeiende plaat van het virulente Joodse messiaanse nationalisme. Dat is de realiteit. En die realiteit is Benjamin Netanjahoe, de onbetwiste haatzaaier. De Amerikaanse ex-president Bill Clinton en de zittende president Barack Obama (via een video-boodschap) hielden Israël de vredeshoop voor. Het kan! Een vaderland voor de Joden en een land voor de Palestijnen. Maar, en dat was verstandig, de Israëli's moeten zelf die moedige en zo noodzakelijke beslissing nemen. Met Netanjahoe aan het roer is daar geen kijk op. Hij beloofde de Israëli's geen uitzicht op vrede, maar hield hen voor dat Israël gedoemd is altijd met het zwaard in de hand klaar te staan. Vrede sluit hij uit en daarmee sluit hij ook zijn ogen en oren voor de vredesoproep uit de massa op het plein in Tel Aviv, zaterdagavond.
