Ik heb te doen met premier Benjamin Netanjahoe. Zijn kruistocht tegen een mogelijk Iraans atoomwapen is gestrand op de wil van de Amerikaanse president Barack Obama de betrekkingen met Iran te normaliseren. Dat is de diepere achtergrond van het akkoord van Genève, dat voorziet in een halfjaarlijkse proefperiode waarin de betrouwbaarheid van Iran moet blijken. Iran dient zich te onthouden van militarisering van zijn atoompotentieel in ruil voor het begin van de opheffing van de scherpe economische sancties tegen het land. De komende zes maanden zullen de westerse mogendheden, de VS voorop natuurlijk, onderhandelen over een definitief slotakkoord, dat het einde van de Iraanse atoombomaspiraties moet bezegelen. Met de belofte van Obama op zak dat hij er borg voor staat dat Iran zich niet zal en kan bewapenen met atoomwapens, heeft Netanjahoe nog speelruimte om invloed uit te oefenen op het eindresultaat.
Obama moet wel rekening houden met zijn Israëlische tegenspeler omdat uitgerekend de ‘Amerikaan’ Netanjahoe sterke troeven in handen heeft in de Amerikaanse politiek. Netanjahoe moet uitkijken dat hij zijn hand niet overspeelt en het laat komen tot een ernstige vertrouwenscrisis tussen Israël en de VS. De alliantie met de VS is Israëls beste en enige internationale veiligheidsgarantie. Die is goud waard en mag niet op het spel worden gezet, zelfs niet als Israëls hoogste belangen in het gedrang lijken te komen. Ik hoop dat Netanjahoe zich zal beheersen en stopt met het schofferen van Obama op het moment dat de Amerikaan in de waan verkeert een historisch akkoord met Iran te hebben gesloten. Ik gebruik opzettelijk het woord waan omdat nog niets zeker is. Iran heeft een geschiedenis van onbetrouwbaarheid en terreur en steekt bovendien geen vinger uit om zijn Syrische bondgenoot ervan te weerhouden te moorden. Erger nog: aanmoedigt er mee door te gaan, door zijn Libanese vazal Hezbollah in de strijd te werpen.
Een paar conclusies:
1. Israëls militaire optie tegen Iran is geneutraliseerd.
2. Iran is uit zijn isolement verlost en zal in samenhang met de VS een grotere rol gaan spelen in het Midden-Oosten.
3. Obama veronderstelt dat Iran zijn invloed zal en kan aanwenden om Afghanistan te stabiliseren en hetzelfde zal doen in Irak.
4. Voor Obama is het van groot belang om geen vacuüm achter te laten bij het uitvoeren van zijn visie zich zoveel mogelijk uit het Midden-Oosten terug te trekken.
Om deze redenen kijkt Netanjahoe tegen een nieuw Midden-Oosten aan waarin de machtsverhoudingen dramatisch aan het verschuiven zijn. Zullen Israël en Saoedi-Arabië elkaar kunnen vinden aan het hoofd van een alliantie tegen de toenemende invloed van Iran? Kunnen hond en kat uit één bakje eten? Het is een diplomatieke fantasie natuurlijk, maar er zijn aanwijzingen dat de verontwaardiging van het koningshuis in Ryad zo groot is dat ze misschien koosjer gaan eten. Een Israëlisch-Sunni verbond tegen de Shia, tegen Iran, Irak, Syrië en Hezbollah? Hoe zullen de Sunni-Palestijnen daarin passen voordat het Palestijnse probleem een oplossing heeft gevonden?
Het Midden-Oosten is door het akkoord van Genève een veiliger plaats geworden als de komende zes maanden inderdaad blijkt dat Iran het pad van de confrontatie heeft verlaten. Het Iraanse volk heeft voor die nieuwe weg gekozen door de gematigde president Rohani te kiezen. Hij heeft met zijn zilveren glimlach zijn verkiezingsbelofte ingelost en de Iraniërs door de geleidelijke opheffing van de wurgende economische sancties een betere toekomst kunnen beloven. Ik zou Netanjahoe de raad willen geven Iran een kans te geven voor het welzijn van de veiligheid van zijn land. Op de pijlers van angst kan Israël niet rusten.
