“The USA is back”, zei president Joe Biden na zijn verkiezingszege op Donald Trump.
Het was een veelzeggende uitspraak. Het betekende toen en nu dat de Verenigde Staten er alles aan zullen doen om voor lange tijd de dominante supermacht te blijven. Dat zit in de Amerikaanse genen. De Amerikaanse geschiedenis is doortrokken van de Amerikaanse wil om de eerste viool te spelen op het wereldtoneel. Donald Trump daarentegen zocht het Amerikaanse isolement op en geloofde niet in de Amerikaanse missie de wereld in democratische banen te leiden.
De democratische Amerikaanse president Woodrow Wilson weigerde na de Eerste Wereldoorlog lid te worden van de Volkenbond, een idee dat hij tijdens de oorlog had geopperd. In het Amerikaanse Congres was daar geen meerderheid voor. De Amerikanen waren moe van de oorlog. En dat waren ze ook na de Amerikaanse oorlogen in Afghanistan en Irak, vandaar de in zichzelf gekeerde koers die Trump uitzette.
Maar nu, onder Biden, komt het Amerikaanse instinct om baas boven baas te blijven weer boven.
Dit kan verstrekkende gevolgen hebben voor de wereldgeschiedenis.
Joe Biden en zijn staf hebben onomwonden duidelijk gemaakt dat hun buitenlandse politiek is gebaseerd op het klein houden van Rusland en een stokje steken voor wat in Washington de wereldwijde Chinese expansie wordt genoemd. Het is een paradox en bijna niet te begrijpen, maar de Russische oorlog tegen Oekraïne speelt de Amerikanen in de kaart. De Russen putten zich uit in een oorlog die ze waarschijnlijk niet kunnen winnen. Dat is Amerikaanse winst. Nog belangrijker is de herleving en te verwachten uitbreiding van de NAVO onder Amerikaanse supervisie. De zware sancties tegen Rusland hebben bovendien een ontregelend effect op de Russische economie.
Of dat voldoende is om Rusland in de woorden van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Blinken “klein te maken” is een misplaatste gedachte, omdat Rusland de grootste nucleaire mogendheid is.
Hoe leggen de Amerikanen China aan de leiband? De economische en militaire opkomst van China is Bidens hoofdpijndossier.
Bij het schrijven van deze regels is hij in Azië met als hoofddoel een alliantie te smeden tegen China die zich uitstrekt van Australië via India tot Japan, en die tal van kleinere zuidoost Aziatische landen omhelst.
Biden heeft daar met kracht uitgelegd wat het echt betekent dat “the USA are back”: “De Verenigde Staten zullen Taiwan verdedigen als China Taiwan aanvalt!”, verklaarde hij. “Dat zijn we wegens de alliantie aan Taiwans verplicht.” Misschien zou hij ook bereid zijn geweest Oekraïne te verdedigen tegen Rusland indien dat land lid was geweest van de NAVO.
Voor Israël is de kentering van het buitenlands beleid onder Biden zoals ten aanzien van Taiwan gedefinieerd van groot strategisch belang. De Amerikaanse wil om de dominerende grote mogendheid te blijven is indirect een veiligheidsgaranties voor Israël.
Israël is in het Midden-Oosten namelijk een regionaal steunpunt voor deze Amerikaanse ambitie.
