Hoog in de Alpen schrok ik niet van het onweer, maar wel van de wonden die premier Benjamin Netanjahoe Israël heeft toegebracht. Wat bezielde hem om de trotse Onafhankelijkheidsverklaring van 1948 uit te kleden? Waarom in godsnaam in de vorige week met een kleine meerderheid aangenomen Joodse wet op de natiestaat de democratische grondgedachte schrappen, waarom het woord gelijkheid In de prullenmand gooien? Wat zit er achter Netanjahoe’s obsessie bij wet te regelen dat Arabisch niet langer een officiële taal is in de Joodse staat? En waarom wordt in de nieuwe wet het stichten van nieuwe nederzettingen als een nationaal doel aangeduid? Is deze wet het voorspel van vervroegde algemene verkiezingen? Lokaas voor de steeds nationalistischer gestemde kiezers? Of wordt het Joodse karakter van Israël zo nadrukkelijk benadrukt dat ook de bezette gebieden, Judea en Samaria, uiteindelijk onder deze definitie zullen vallen. Projectie van Tenach.
Premier Benjamin Netanjahoe heeft een nieuwe bladzijde in de turbulente Joodse en Israëlische geschiedenis geschreven waarvan de gevolgen niet zijn te overzien. Ogenschijnlijk is er niets veranderd. Maar schijn bedriegt. Israël is de weg opgegaan van een apartheidsstaat. Misschien is dat de onontkoombare ontwikkeling van het zionisme. Netanjahoe heeft afgerekend met het in de Onafhankelijkheidsverklaring vastgelegde principe van een Joodse en democratische staat met gelijke rechten voor alle burgers. Is de democratische gedachte niet te verenigen met het Joodse karakter van de staat? Zou David Ben-Goerion dat in 1948 niet hebben begrepen toen hij zijn handtekening zette onder de onafhankelijkheidsverklaring? Ik denk dat hij en de stichters van de staat niet hebben voorzien dat Israël een fundamentalistische Joodse staat zou worden. Zij waren socialistische atheïsten! Ik denk dat David Ben-Goerion ‘zijn’ land niet meer zou herkennen als hij even uit zijn graf in Sde Boker zou kunnen opstaan.
Netanjahoe heeft de haters en critici van Israël in de kaart gespeeld. Hoe moet ik Israël nu verdedigen tegen degenen die zeggen dat Israël geen democratie is, dat de taalrechten van de Arabieren worden vertrapt? Mijn conclusie? Het kan hem geen donder schelen. Israël is in zijn visie zo’n sterk land geworden dat het zich kan veroorloven ook de grote Joodse diaspora buiten spel te zetten als een factor die invloed kan uitoefenen op het karakter van Israël. Joden zijn in Israël Israëli’s geworden, bevrijd van hun verleden in de diaspora.
Tot slot: Netanjahoe voelt zich veilig en gewaardeerd in de schaduw van het nationalisme van Trump en Poetin.