Met tranen in mijn ogen heb ik van grote afstand, in mijn werkkamer in Bilthoven, afscheid genomen van Jossi Sarid. Hij overleed vrijdagavond op 75-jarige leeftijd. Ik leerde hem in Israël kennen en bewonderen als een man van de absoluut, eerlijke menselijke waardigheid. Een politicus met een zuiver humanistisch zionistisch kompas. Een Israëli die stond voor zijn interne waarheid: de gedachte dat de onderdrukking van Palestijnen Israël naar een catastrofe leidt.
Jossi Sarid was een beschermeling van de eens machtige socialistische minister van financiën Pinchas Sapir. Via Mapai, de Arbeidspartij, evalueerde hij naar Ratz om als leider van de Meretz-partij minister van onderwijs te worden in de regering van Ehud Barak. Hij trok zich uit de politiek terug toen Meretz tijdens de verkiezingen in 2006 van tien naar vijf zetels in de Knesset terugviel.
Hij bleef echter trouw aan zijn missie, in artikelen in Ha’aretz, het Israëlische volk de spiegel van de desastreuze nederzettingenpolitiek voor te houden, met een beheersing van de Hebreeuwse taal (Ivriet) waar premier Benjamin Netanjahoe zijn petje voor afnam.
Sarid besefte dat zijn ideeën in zijn land aan de verliezende hand waren, hetgeen de toon van zijn kritiek nog scherper en ondubbelzinniger maakte. Op de dag van zijn overlijden verscheen nog een opinieartikel - waarschijnlijk een paar dagen eerder geschreven - waarin hij Netanjahoe voorhield ‘dat Joodse terroristen eerst komen. Hun huizen zullen niet worden opgeblazen’, schreef hij. De toon van zijn laatste artikel is die van een man die het onrecht en de schijnheiligheid van de huidige leiders van Israël niet meer kan en wil verdragen.
Ik deel zijn diepe bezorgdheid over het afglijden van Israël van een idealistisch zionistisch experiment naar een experiment zonder idealisme. Iedere dag wordt ik daaraan herinnerd. Het afgelopen weekeinde nog door de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken John Kerry, die Israël waarschuwde voor een ingezette ontwikkeling in de richting van een binationale staat.
Kerry zei, in mijn woorden, zijn buik vol te hebben van de loze zinnen van Netanjahoe over een twee-staten oplossing. ‘Geen woorden maar een politiek’, zei hij. Netanjahoe, die wacht tot de gewantrouwde president Barack Hussein Obama volgend jaar november van het toneel verdwijnt, en met hem Kerry, herhaalde zijn mantra dat zolang de Palestijnen het Joodse karakter van Israël niet erkennen en de terreur aanhoudt, er geen sprake kan zijn van vredesoverleg met de Palestijnen.
Tot slot: enkele superfanatieke religieuze rakkers in bezet gebied verwelkomden het overlijden van Sarid met grote voldoening. Voor hen is een boosaardige hellenist (een Jood die Griekse waarden aannam) van de aardbodem verdwenen. Wilt u nog meer weten over de politieke haatcultuur in Israël? Volg dan gewoon vanuit uw stoel het Israëlische nieuws. Dan kunt u er glimpen van opvangen op uw iPad of computer.
