Ik herinner me nog heel levendig dat David Ben-Goerion in 1965 voorspelde dat vrede in het Midden-Oosten van China afhangt. Ik heb eerder over dit historische interview met hem bij Crescas gepubliceerd.
Ik moest er aan denken toen ik begreep dat China heeft besloten Iran te helpen bij het beschermen van vitale installaties tegen cyberaanvallen. De afgelopen maanden doen zich in Iran allerlei onverklaarbare ontploffingen en branden voor op plekken die kennelijk van strategisch belang zijn, zoals een belangrijk centrum voor het verrijken van uranium. Ik kan me voorstellen dat de ayatollahs hun hoofd breken over de daders. Is Israël de boosdoener, of zitten de VS er achter, of Saoedi-Arabië? Wie weet.
Een delegatie van hoge Chinese ambtenaren heeft – naar ik veronderstel op verzoek van Iran – een spoedbezoek aan Teheran gebracht. Er zou serieus worden onderhandeld over een veiligheidspact tussen beide landen met een sterke economische component. Chinese investeringen in de noodlijdende Iraanse economie zijn een belangrijk aspect van Chinese invloed op Iran. Iraanse olie is voor de energie slurpende Chinese economie een hoog gewaardeerde tegenprestatie.
Maar er zit meer achter de toenadering tussen Teheran en Beijing. Het legt een belangrijke zwakte bloot, de slinkende Amerikaanse invloed in het Midden-Oosten. Iran doorbreekt, op papier voorlopig, de zware Amerikaanse sancties terwijl China in de historisch Amerikaanse invloedssfeer in het Midden-Oosten kruipt.
China heeft zich al stevig genesteld in enkele Afrikaanse landen, onder andere in Ethiopië, waar het de immens grote stuwdam in de Blauwe Nijl heeft gebouwd, als gevolg waarvan Addis Abeba en Caïro in een explosief geschil zijn verwikkeld. De bouw gebeurde in ruil voor grondstoffen natuurlijk.
De Chinese intrede in Iran kan op langere termijn van invloed zijn op spanningen tussen verschillende landen in het Midden-Oosten, tussen Saoedi-Arabië en Iran en zelfs tussen Israël en Iran.
Hoewel Israël onder zware Amerikaanse druk enkele belangrijke Chinese projecten in de Israëlische infrastructuur heeft opgezegd, onderhoudt Beijing met een blik op de toekomst nog steeds goede relaties met Jeruzalem.
Die tweepoot, invloed op Teheran en goede betrekkingen met Jeruzalem, geeft de Chinese diplomatie kansen de spanning tussen Israël en Iran te laten de-escaleren.
Ik weet dat dit gedurfde toekomstmuziek is. Maar waarom zag David Ben-Goerion 55 jaar geleden al een vredesrol weggelegd voor China in het Midden-Oosten?
Ik vermoed dat hij inzag dat China zou ontwaken en naast de bestaande mogendheden een belangrijke rol op het wereldtoneel zou gaan spelen. Ook in het Midden-Oosten.
