Dit is een pijnlijk onderwerp. Toch trek ik een vergelijking tussen de bewezen onmacht om de Sjoa in de concentratiekampen te voorkomen en de aanhoudende moordpartijen door het Syrische regiem, met steun van Moskou, in Ghouta, een grote wijk nabij de Syrische hoofdstad Damascus. Deze wijk is nog in handen van de opstandelingen. Om het verzet te breken past het Syrische regiem vanuit de lucht de tactiek van de verschroeide aarde toe. Zware luchtbombardementen treffen ook, vooral, burgers, mannen, vrouwen en kinderen. De wijk wordt systematisch in puin geschoten. Beelden uit de wijk op de tv-schermen getuigen daar dagelijks van.
Natuurlijk is het geen holocaust zoals wij die gekend hebben: nazi’s tegen Joden. Nee, dit is een Syrische burgeroorlog. Daar hebben we niets mee te maken. Toch wel, want de VN-Veiligheidsraad heeft unaniem besloten, met Russische steun dus, op een bestand aan te dringen om humanitaire hulp gedurende dertig dagen naar de wijk te brengen.
Waarom trek ik dan een kromme vergelijking tussen de Sjoa en het Syrische drama?
Doodeenvoudig omdat er gemoord wordt en wij, het Westen, geen vinger verroeren om er een einde aan te maken. Geloof me, in Syrië is dat gemakkelijker dan ten tijde van de Tweede Wereldoorlog, toen ook mijn familie in de gaskamers werd vermoord. Toen was er een sterk nazi-leger dat grote delen van Europa bezette.
Ik weet wel dat Roosevelt en Churchill besloten dat de bevrijding van Europa van het nazi-monster een hogere prioriteit had dan het stoppen van de treinen naar Auschwitz. Zij wisten in 1942-’43 al van het Joodse drama op Europese bodem.
Zouden de geallieerden in staat zijn geweest een einde te maken aan de Sjoa nog tíjdens de oorlog? Hebben zijn toen gefaald en nu weer?
Joden stellen zich natuurlijk die vraag. Misschien hadden vliegtuigen van de geallieerden eind 1944 de spoorlijnen naar Auschwitz kunnen bombarderen. De nazi’s verloren toen de controle over hun luchtruim maar de nazi-oorlogsmachine op het land was nog intact en moorddadig.
Mijn conclusie is dat het toen, in die voor ons duistere jaren, een praktisch onmogelijke daad was de Sjoa te stoppen.
Maar Syrië is een ander verhaal. De Verenigde Staten hebben onder Obama en nu weer onder Trump gefaald in te grijpen. Assad moet gaan, was de boodschap van Obama. Bij die verklaring is het gebleven.
Ik weet wel dat de situatie in Syrië veel gecompliceerder is dan mijn eenvoudige stelling dat de VS verantwoordelijkheid dragen voor het aanhoudende Syrische drama. Maar de indirecte verantwoordelijk is voor mij een duidelijke zaak, omdat de Amerikanen de deur hebben opengezet voor Russische tussenkomst aan de zijde van Assad, en daardoor indirect wél verantwoordelijk zijn voor de aanhoudende moordpartijen.
Wat betekent dit voor Israël? Mijn antwoord: de Amerikaanse ambassade gaat naar Jeruzalem, maar als er een grote oorlog in het Midden-Oosten uitbreekt, met Israël in het centrum, dan laat Washington het afweten. “America first”, “Make America great again”, is het credo van president Donald Trump.
