Israël is als gevolg van de vorming van een ultrarechtse, messiaanse regering in een diepe crisis beland die bestaande spanningen in de samenleving blootlegt. Grote demonstraties en stakingen tegen het castreren van het Hooggerechtshof zijn het topje van ijsberg.

Het gaat niet alleen om de greep van ultrarechtse, religieuze zionisten op het beleid voor de bezette gebieden en het onderwijs, maar ook om een botsing tussen de ‘misdeelde’ Joden uit de Arabische wereld en de Asjkenazische elite, Joden van Oost-Europese afkomst. Wat gechargeerd gezegd: Jeruzalem tegen Tel Aviv.

Het is ook een frontale botsing tussen religie en secularisme, tussen gelovigen die de sjabbat heiligen en mensen die op sjabbat naar restaurants aan de kust bij Tel Aviv rijden om er te smullen van garnalen, kreeft en mosselen.

Al die spanningen spelen een rol bij de grote protesten tegen Netanjahoe, tegen de vorming van een regering die breekt met rechtvaardige en humanitaire waarden. Een regering waarin sterke diep religieuze partijen die God boven de democratie plaatsen, op sleutelposities zitten. Het gaat nu echt om de ziel van Israël.

Als u op de een of andere manier het nieuws uit Israël volgt zult u dat in gedachten moeten houden. Het is een strijd om het karakter van de staat Israël zoals David Ben-Goerion voor ogen stond, Israël als een socialistische democratie.

Tienduizenden gaan de straat op – vorige week 130.000 – om de democratie te verdedigen tegen de theocratische instincten van partijen in de nieuwe regering onder Benjamin Netanjahoe.

Het gaat om vrijheid van keuze in de Israëlische samenleving die op de tocht komt te staan.

Het hoeft geen betoog – en u lezers, weet het uit eigen omgeving – dat de glans van Israël ook in Joodse kringen en zeker daarbuiten verbleekt.

Als Israëls democratie door een combinatie van ultraorthodoxe superioriteit en territoriaal nationalisme wordt afgebroken, verliest het Joodse land niet alleen zijn geloofwaardigheid maar ook zijn slagkracht.

Israëls zelfs in zware tijde bewaakte democratie en democratische waarden (voor Joden) zijn wellicht de belangrijkste veiligheidspijler waarop het land rust. Niet alleen voor binnenlandse stabiliteit maar ook voor Israëls internationale positie. Wie aan Israëls democratie tornt, om welke reden dan ook, brengt Israëls veiligheid in groot gevaar.

Al die gevoelens ballen zich samen in de meest chaotische crisis in Israëls bestaan.