De verschillen tussen de Verenigde Staten en Israël zijn enorm. Dat hoef ik niemand uit te leggen. Maar in één opzicht doen ze niet voor elkaar onder. In beide landen heeft het politieke debat een ongekend dieptepunt bereikt.
In Israël wordt het politieke debat sedert 1967 overheerst door de Palestijnse kwestie. Wel of geen Palestijnse staat in bezet gebied. Dit debat wordt gekleurd door Palestijns terrorisme, waardoor het zo buitengewoon emotioneel is. De Israëlische samenleving is door de Palestijnse problematiek zo diep verdeeld dat familiebanden er door worden verscheurd.
Terwijl het in Israël om een levensvraag gaat, draait het in de VS om de macht en wat voor een land de Verenigde Staten willen zijn. In tegenstelling tot Israël is deze, nog steeds machtige militaire en economische mogendheid niet in gevaar.
En toch zijn de politieke spanningen zó hoog opgelopen dat ik Amerikanen heb gesproken die de situatie vergelijken met de bloedige burgeroorlog tussen het Noorden en het Zuiden in de negentiende eeuw. Evenals in Israël verdeeld het politieke debat in de VS families tot op het bot.
In Israël is premier Benjamin Netanjahoe de grote verdeler, in de VS doet president Donald Trump er enkele schepjes bovenop.
Beide leiders hebben gemeen dat ze de democratische staatsinrichting naar hun hand willen zetten. Beiden tornen aan de autoriteit van het Hooggerechtshof, de waakhond van de democratie. Netanjahoe heeft geprobeerd beslissingen van zijn (kleine) meerderheid in de Knesset te mobiliseren om het Hooggerechtshof buiten spel te zetten. Deze aanval op de Israëlische democratie is vastgelopen en is één van de redenen dat Israël in september weer naar de stembus gaat.
Wel kan hij op zijn conto schrijven dat de Knesset een wet heeft aangenomen die op papier van de niet-Joodse inwoners van Israël tweederangsburgers maakt.
Trump is er op uit de samenstelling van het Hooggerechtshof naar zijn hand te zetten. In de VS is dat een eenvoudige zaak, omdat de rechters bij dit hof door de president na goedkeuring door de Senaat voor het leven worden benoemd. Een conservatieve meerderheid staat borg voor de goedkeuring van wetten die van levensbelang zijn, zoals het verbod op abortus of andere zaken die het democratisch kloppen van het hart van de Amerikaanse samenleving raken.
Zowel in Israël als in de VS staat de democratie om uiteenlopende redenen onder spanning,
In Israël wegens de Palestijnse zaak en niet te vergeten de brandende religieuze problematiek, in de VS door het autoritaire activisme van de president.
