“Heb je naar de tv-uitzendingen over de Holocaust gekeken?”, vroeg een vrouw in Bilthoven me tijdens mijn dagelijkse boswandeling met ons hondje. Ze weet dat mijn vrouw en ik via onderduik overlevenden zijn van deze ondoorgrondelijke nazi-verstandsverbijstering. “Ik heb de uitzending uit Amsterdam niet uitgekeken. Ik kan het niet. Mijn vader heeft in de oorlog aan de Birma-spoorweg gewerkt. Slaaf van de Japanners. Hij heeft het overleefd maar eenmaal weer in Nederland heeft hij niet echt normaal functioneren. Hij praatte voortdurend over zijn ontberingen, de wreedheid van de Japanners, de honger. Ja, ik ben een tweede-generatiekind, geraakt door het verleden van mijn vader.”
Zoals uit deze paar zinnen kan worden opgemaakt, heeft de oorlog van toen verschillende gezichten. Ons gezicht is door de massaliteit van de ramp, het herdenken, overheersend geworden op tv en in andere media.
Ik vind het moeilijk naar herdenkingen te gaan. De Sjoa woont heel diep in mij. Door wat ik zelf heb meegemaakt, maar ook door het verdriet van mijn ouders, die met mijn zusje onder uitzonderlijk moeilijke omstandigheden in onderduik in Noord-Holland de oorlog hebben overleefd. Overleefd? Ja, lichamelijk wel, maar in hun gevoel leefden ze in het verleden, met de vijf zussen, broer en ouders van mijn moeder, die na verraad werden vermoord. Een zuster van mijn vader kwam ook uit de onderduik, ging met haar dochter naar Israël; zij werd de moeder en grootmoeder van een grote schare kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen.
Ik besloot in 1948 ook naar Israël te gaan. Via een lange omweg ben ik in 1964 als correspondent van NRC in Israël geland en daar bijna veertig jaar gebleven. Daar wonen mijn kinderen en kleinkinderen. Een overweldigend liefdesverhaal bracht me naar Nederland, maar mijn hart, vaak niet mijn verstand, ligt bij Israël.
Terwijl ik dit schrijf zijn premier Benjamin Netanjahoe en Benny Gantz, de leider van de oppositiepartij Blauw-Wit in Washington om uit de mond van president Donald Trump het “VREDESPLAN VAN DE EEUW” te horen, ideeën uit de koker van Jared Kushner, de zeer invloedrijke Joodse adviseur van Trump.
Details van dit plan worden al weken gelekt in de media. Het komt neer op de stichting van mini-Palestijnse staat op de Westelijke Jordaanoever, omzoomd door grote lappen grond van bezet gebied, dat door Israël zal worden geannexeerd. Dat Palestijnse staatje zal in alle opzichten, vooral vanuit veiligheidsstandpunt door Israël worden gecontroleerd. Het Palestijnse recht op terugkeer, een van de kernpunten van de Palestijnse bevrijdingsideologie wordt de keel afgeknepen, Jeruzalem, heel Jeruzalem blijft in Israëlische handen, en nederzettingen die buiten het door Israël te annexeren gebied blijven, zullen volgens dit plan wél onder Israëlische soevereiniteit vallen.
Dit Amerikaanse plan is de doodsteek voor het uit 1993 stammende Oslo-akkoord, maakt geen kans bij het Palestijnse leiderschap en jaagt de Jordaanse koning Abdullah in de gordijnen. Niet geheel onterecht voorziet de vorst dat de uitvoering van dit pro-Israëlische vredesplan zal leiden tot emigratie, vlucht van veel Palestijnen van de westelijke oever van de Jordaan naar de oostelijke oever, waardoor de Palestijnse meerderheid in zijn land verder zal aanzwellen. Einde Jordanië? De geboorte van Palestina in plaats van het Hasjemitische koninkrijk? Het is een droom van extreem nationalistische stromingen in Israël die aan de horizon daagt.
Het gaat in wezen om een door de Amerikanen – begeleid door Netanjahoe’s trompetgeschal – opgelegde oplossing van het Israëlisch-Palestijns conflict, gedoogd door de soenitisch-Arabische wereld. Wie had ooit kunnen voorspellen dat de hoogste Saoedisch-Arabische geestelijke een bezoek brengt aan Yad Vashem in Jeruzalem en Israël toestaat dat Israëli’s naar Djeddah vliegen, dat wil zeggen dat zij daar welkom zijn.
Dit plan is een verkiezingscadeau voor Netanjahoe voor de op 2 maart te houden algemene verkiezingen. Benny Gantz, de leider van Blauw-Wit, wordt na Netanjahoe óók door Trump ontvangen. Een doekje voor het bloeden.
Zal het drietal Trump-Netanjahoe-Gantz zich uitsluitend met het vredesplan bezighouden? Waarom zouden ze niet delibereren over een aanval op de nucleaire infrastructuur van Iran? Als ex-chef-staf kan Gantz op vragen en problemen daaromtrent antwoord geven.
Yigal Allon, een socialistische vice-premier, was na de oorlog van 1967 de vader van het Allon-plan, dat voorzag in de annexatie van de Jordaanvallei, als een veiligheidsbuffer tegen Irak en Syrië. Wat annexatie aangaat, is er niets nieuws onder de zon, met dit verschil dat het Midden-Oosten er na 53 jaar anders uitziet en ballistische raketten over alle territoriale veiligheidszones héén vliegen.
