De Amerikaanse president Barack Obama heeft premier Benjamin Netanyahoe in Jeruzalem weten te betoveren. Ik kan nu nog niet weten of hij erin is geslaagd met zijn charmante toverstokje Israël en de Palestijnen op het vredespad te brengen. Maar wel heeft hij de poort geopend voor herstel van betrekkingen tussen Israël en Turkije die werden verstoord toen Israël een Turks flottielje, op weg naar Gaza, op zee onderschepte. Wat een briljante Israëlische actie had moeten worden, liep uit op een fiasco. De Israëlische commando's die vanuit helikopters aan touwen op het dek van het Turkse schip landden, werden niet met open armen maar wel met geweld ontvangen. Tijdens oorlogshandelingen op het schip verloren negen Turken het leven.
De Turkse premier Erdogan, die weinig sympathie voor Israël heeft, eiste van Netanyahoe dat hij Turkije verontschuldigingen zou aanbieden voor deze ‘misdaad’ en de families van de omgekomen Turken schadeloos zou stellen. Bij het uitblijven van een Israëlische knieval werd de Turkse ambassadeur naar Ankara teruggeroepen en werden commerciële en militaire banden tussen beide landen bevroren. Netanyahoe trok zich terug in de bunker van absoluut gelijk. Van verontschuldigingen kon geen sprake zijn. De Turken hadden Israël geprovoceerd door te proberen de Israëlische zeeblokkade van Gaza te doorbreken. Wie de Israëlische trots kent, weet dat je nooit door de knieën gaat als je overtuigd bent van je eigen gelijk, zelfs als je misschien niet helemaal gelijk hebt en de gevolgen van het negeren van de Turkse eis niet helemaal overziet.
Toch heeft Obama de nationalistische trots van Netanyahoe gebroken. De Amerikaan heeft hem betoverd met het sterke argument dat de Syrische burgeroorlog grote gevolgen kan hebben voor zowel Israël, Turkije (dat een lange grens heeft met Syrië) als de Amerikaanse strategische belangen in het Midden-Oosten. Netanyahoe heeft Obama dit keer goed begrepen. Hij stemde er in toe, nadat Obama eerst telefonisch contact met Erdogan had gelegd, de hoorn (mobieltje) over te nemen en zachtjes maar duidelijk genoeg de even trotse Turk zijn verontschuldigingen aan te bieden. Nu is het wachten nog op het effect van deze ommezwaai op de betrekkingen tussen Jeruzalem en Ankara. Misschien komt, als er geen kink in kabel komt, dan ook de grote Israëlische toeristenstroom naar de mooie Turkse kusten en stranden weer op gang. Geen kleinigheid want jaarlijks werd de Turkse schatkist gespekt door de komst van tegen een half miljoen Israëli's.
Natuurlijk kwam er kritiek op Netanyahoe. Een dolksteek in de rug van de commando's, zei de commandant van de eenheid die de boot overviel. Wat leren we van de toverkunst van Obama? Dat Netanyahoe in staat is eieren voor zijn geld te kiezen. Ik wist al lang dat hij een pragmatische kant heeft als de druk te groot is en de belangen van Israël op het spel staan. Of dat ook voor een realistische kijk op de Palestijnse kwestie opgaat, betwijfel ik, maar ik sluit het niet uit omdat Obama de Israëli's op het hart heeft gebonden dat de veiligheid van hun land niet van de muur of antiraket-installaties afhangt, maar van vrede. Maar daarin moet je natuurlijk kunnen geloven in deze onberekenbare omgeving waar Islamitische hartstochten ook in Syrië het vuur van de opstand tegen Bashir al-Assad aanwakkeren.
