Ik kreeg vorig week een e-mail uit Washington van een diep in de Amerikaanse politiek ingevoerde vriend. “Kijk niet meer naar mijn mails maar volg me op WhatsApp. Dat is veiliger.”

Ik correspondeerde met hem vrij regelmatig over de politieke ontwikkelingen in de VS. Het was me al opgevallen, ook tijdens telefonisch contact, dat hij zich als het over Trump ging op de vlakte hield.

Deze vriend speelde een belangrijke rol in de Amerikaanse wetgeving en bij het controleren van de CIA.

Nu is hij kennelijk bevreesd dat harde kritiek op Trump hem en zijn gezin in moeilijkheden kan brengen, omdat e-mailcommunicatie volgens hem onvoldoende is beveiligd.

Die mail van mijn vriend heeft me aan het denken gezet.

Angst om je mening weer te geven! Is dat een vingerwijzing in de richting van een fascistische politieke cultuur?

Ik beantwoord deze vraag met een volmondig ‘Ja’. Dat is zo. Trump heeft, zonder dat hij dat zelf kan begrijpen een fascistisch temperament. Ik wist het al lang maar tijdens de harde verkiezingscampagne in de VS is dat glashelder geworden. Hij presenteert zich als de redder van de Amerikaanse samenleving, maar hij heeft lak aan wetten en normen. Joe Biden, zijn democratische tegenstander in de race naar het Witte Huis, wordt in Trumps campagne afgeschilderd als een monster dat uit een moeras opduikt om Amerika te vernietigen.

Joe Biden zou de man van de chaos zijn, hij, Trump, die van wet en orde.

Trump en zijn grote vriend Benjamin Netanjahoe hebben veel gemeen. Het verschil is dat Netanjahoe zich niet verstopt achter een regen van leugens om zijn politiek te rechtvaardigen en Trump niet anders kan dan feiten naar zijn hand zetten.

Trump en Netanjahoe verafschuwen de vrije pers en hebben weinig respect voor onafhankelijk rechtsspraak. Trump minacht het Amerikaanse Hooggerechtshof, de waakhond van de democratie.

Netanjahoe voert een guerrillaoorlog tegen Avishai Mandelblit, de Israëlische procureur-generaal. Netanjahoe hanteert instrumenten van de democratie om aan rechtsvervolging te ontsnappen wegens corruptie. Mandelblit is bij hem uit de gratie.

Evenals Trump minacht Netanjahoe zijn politieke tegenstanders. Premier Jitschak Rabin, die in 1993 het Oslo-akkoord met Jasser Arafat tekende, werd door Netanjahoe voor “verrader van het land van Israël’ uitgemaakt. Twee jaar later werd Rabin vermoord.

Trump heeft met zijn ophitsende retoriek na het vermoorden van zwarten door de politie grote spanningen in de Amerikaanse samenleving opgeroepen.

Ook Israël maakt niet alleen wegens corona moeilijke tijden door. Netanjahoe zaait verdeeldheid met zijn opruiende taal en zijn gemorrel aan democratische waarden.

Het normaliseringsakkoord tussen Israël en de Emiraten heeft de anti-Netanjahoe hartstochten niet gedoofd. De demonstraties tegen zijn aanblijven blijven aanzwellen, tot massabetogingen zelfs. Week na week.

Ze demonstreren tegen het aanblijven van de ‘corrupte’ Netanjahoe met als onderliggend motief het beschermen van de democratie.

Ik hoop nooit van mijn Israëlische zoon, advocaat, een mail te krijgen hem maar op een andere manier te volgen. Zo gek is het gelukkig nog niet.