Het aantal dreigementen dat de Israëli’s dagelijks moeten verwerken, is even indrukwekkend als zorgwekkend. Dàn is er een raketdreiging, dàn voorspelt een generaal een grote oorlog, dàn raadt Jeruzalem Israëli’s aan geen voet meer op Turkse grond te zetten. Hysterie? En hoe denkt u dat het voelt als de Israëlische diplomaten in Cairo voor een haatmenigte moeten vluchten en de hele Israëlische diplomatieke staf de Jordaanse hoofdstad voor een lang weekeinde verlaat uit angst voor een grote demonstratie voor de ambassade in Amman? En hoe voelt het als de Syrische TV aankondigt zaterdag een interview te zullen uitzenden met een Israëlische spion die achter de opstand tegen het regiem in Damascus zou zitten? Onzin natuurlijk. Maar het geeft geen goed gevoel dat de anti-Israëlische sentimenten in de Arabische wereld rond Israël zo’n grote hoogte nemen, om naar niet van de Turkse dreigementen te spreken.
En wat zullen de Palestijnen doen als een grote meerderheid van de Algemene Vergadering van de VN op korte termijn stemt voor de stichting van een Palestijnse staat? “Dat zal heel ernstige gevolgen hebben,” zei Avigdor Lieberman, de onverantwoordelijke minister van buitenlandse zaken. Ik weet niet waaraan deze brokkenmaker denkt. Als het aan hem ligt, gaat Israël de Koerden bewapen in hun strijd tegen Turkije. Een dergelijk stupide uitspraak van Israëls hoogste diplomaat in reactie op de Turkse sancties en dreigementen, sluit de deur voor een mogelijke dialoog tussen Jeruzalem en Ankara.
Terwijl ik dit schrijf voeren de Amerikanen, en ook enkele Europese staten, de druk op de Palestijnse autoriteit op om af te zien van haar voornemen de Algemene Vergadering van de VN in New York met een overweldigende meerderheid te laten stemmen voor de stichting van een virtuele Palestijnse staat. Dat de Amerikaanse president Barack Obama daar achter zit, begrijp ik wel. Niet alleen voor hem, maar voor al zijn voorgangers in het Witte Huis, is Israël een Amerikaanse binnenlands-politieke aangelegenheid. Het gaat om de Joodse stem die in enkele staten van doorslaggevende betekenis kan zijn bij de presidentsverkiezingen. Presidentskandidaten staan om die simpele reden in de houding voor Israël. Dat mag, maar het helpt niet bij het vinden van een oplossing voor het Israëlisch-Palestijnse probleem. Ik denk dat Obama na de uitslag van districtverkiezingen in New York niet goed slaapt. De Joodse stem heeft hem daar in de steek gelaten. Zijn harde steun aan het Israëlische standpunt tegen het uitroepen van een Palestijnse staat heeft hem in de New Yorkse stembus niet geholpen. Veel Amerikaanse Joden stemden niet op de democratische kandidaat, maar gaven de voorkeur aan een Republikein. En dat doet pijn als je president van de VS bent en wil blijven. Aangezien de Amerikaanse economie ook in het slop blijft, is het nog maar de vraag of Obama volgend jaar voor een tweede ambtstermijn zal worden herkozen. Los van zijn mislukte Midden-Oosten politiek maakt Obama een goede kans de geschiedenis in te gaan als één van de slechtste presidenten. Jammer voor zo’n begaafde man die zich door de Republikeinen heeft laten inpakken. Obama wilde de president van het compromis zijn. Dat is zijn zwakte. Gebrek aan leiderschap. Was het onervarenheid of durfde hij als eerste zwarte president zijn tanden niet te zetten in de harde Amerikaanse realiteit die hij erfde van zijn Republikeinse voorganger? Het is maar een gedachte. Twee oorlogen, in Irak en Afghanistan, en gigantische tekorten op de begroting is wel wat veel om een presidentschap te beginnen. Maar, en daar ben ik zeker van, Obama had niet na zijn verkiezing Republikeinen in zijn regering op sleutelposities moeten plaatsen. Obama’s goede voornemens staan in schrille tegenstelling tot de realiteit. Quantanomo, de Amerikaanse gevangenis in Cuba, is niet gesloten. Het uitleveren van verdachte terroristen, naar de martelkamers in Libië bijvoorbeeld, is gewoon doorgegaan.
Wat heeft dat allemaal met Israël te maken? Als Obama in november volgend jaar niet wordt herkozen, treedt een Republikeinse president aan die weer naar de pijpen van Jeruzalem zal dansen. Alleen een Amerikaanse president in zijn tweede termijn heeft de eerste twee jaar na zijn herverkiezing vrijheid van handelen om het Israëlisch-Palestijnse conflict in een vredesbuis te dwingen. De Joodse stem heeft dan minder invloed op zijn politiek. Zo simpel is het.
In deze column heb ik al meerdere malen gepleit voor een serieuze benadering van het Israëlisch-Palestijns conflict. Geloof me: haast is geboden. Israël is geïsoleerder dan ooit. Turkije is verloren, Egypte zit op de wip, Jordanië is ook een vraagteken aan het worden. De harde kern van de kolonisten in bezet gebied ziet de storm aankomen. Volgens de Shin-Beth, de binnenlandse veiligheidsdienst, hebben ze ‘terreur-cellen’ gevormd die al bezig zijn de Palestijnen te provoceren en zijn ze zelfs in het geniep van plan Israëlische militaire installaties te vernietigen. Het Israëlische leger heeft opdracht gekregen met de grootst mogelijk voorzichtigheid op te treden tegen Palestijnse massademonstraties die ongetwijfeld zullen uitbreken na het uitroepen van de Palestijnse staat in New York. Israëls generaals begrijpen dat bloedvergieten in het huidige anti-Israëlische klimaat in het Midden-Oosten, spelen met vuur is. Zullen de extremisten onder de kolonisten dat ook inzien? Ik hoop het. Als ik gelovig zou zijn, zou ik er een gebed aan wagen. De Israëli’s krijgen vrijwel dagelijks hard nieuws voor hun kiezen. En toch ... zij leven er rustig op los, alle problemen en dreigementen ten spijt. De meesten natuurlijk want de honderdduizenden demonstranten die de lange zomer in tenten hebben gebivakkeerd, zijn vrijwel allemaal naar huis gegaan. Met zoveel onrust en dreigingen rond de Joodse staat is het sociale protest tegen allerlei vormen van ongelijkheid misschien niet meer dan een episode in de geschiedenis van dit land. Wat blijft dan op mijn netvlies over? De drie tranen die druipen uit de enorme Davidster die in het centrum van Tel-Aviv tegen een muur is opgehangen, vlakbij het tentenkamp op de Rothshildboulevard, waar nog enkele demonstranten en daklozen op betere tijden hopen.
