Ik vermoed dat ook Thomas Erdbrink zenuwachtig zal zijn als hij het in Zomergasten moet opnemen tegen de goed gebekte, anti-Israëlische provocateur, Dyab Abou Jahjah.

Dat er van Joodse zijde word geageerd tegen het besluit van de VPRO hem een podium van drie uur te geven, begrijp ik natuurlijk wel. Toch keer ik me niet tegen deze beslist omstreden beslissing van de programmamakers van Zomergasten. Vrijheid van meningsuiting is een groot goed van de democratie en daardoor ook een röntgenopname van diegene die de meest absurde en misselijk makende uitspraken doet. Zouden de programmamakers tijdens de redactievergadering van dit populaire zomerprogramma de vraag hebben gesteld of Thomas Erdbrink tegen Dyab Abou Jahjah op kan als hij zijn anti-Israël tirade afsteekt? Ik betwijfel dat. Ik weet niet eens of hij dat wil. Israël verdedigen tegen de slimme pro-Palestijnse argumenten van deze Libanese Belg is in Nederland niet bijzonder populair en zit ook niet in het bloed van Thomas, die op een populariteitsgolf drijft. Door zijn lange verblijf in Iran is hij ongetwijfeld bloot gesteld aan de felle anti-Israël retoriek van de ayatollah’s in het land van waaruit hij omzichtig moet rapporteren.

Zou Thomas hem kunnen stoppen en op de andere kant van de medaille kunnen en willen wijzen als zijn gesprekspartner op de lange pro-Palestijnse latten gaat?
Nogmaals: ik betwijfel het. Niet omdat Thomas van kwade wil is, maar omdat hij niet de man is die het - ook al is het maar met een paar woorden, onderbrekingen of tegenwerpingen - voor Israël zal opnemen. Om deze reden heeft de redactie van Zomergasten een gedurfde beslissing genomen, met uitkijk op een mooi kijkcijfer.

Waar staat Dyab Abou Jahjah voor? Voor de stichting van een pluralistische democratische Palestijnse staat in plaats van Israël, een staat waar alle Palestijnse vluchtelingen naar kunnen terugkeren. Om die gedachte te onderbouwen, erkent hij de legitimiteit van Israël niet, dus ook niet het VN-delingsplan voor Palestina uit 1947.
Ter ondersteuning van zijn these stelt hij Israël op één lijn met het Zuid-Afrikaanse apartheidssysteem. Israël is volgens hem een racistische koloniale mogendheid, gebaseerd op de verdrijving van de Palestijnen uit hun woongebieden. Tijdens een toespraak in Breda haalde hij een Joodse overlevende van de Holocaust aan die gezegd zou hebben dat het “jammer is dat Hitler zijn werk niet heeft afgemaakt.” Leeft achter zijn glimlach dat afstotende idee ook bij hem? Zou Thomas hem kunnen en willen vragen waarom hij die Jood zo graag aanhaalt?

Dat Israël volgens deze Libanese Belg synoniem is met misdaden tegen de menselijkheid, is een bekend thema in pro-Palestijnse kringen.
Op Wikipedia las ik zelfs dat hij een gevoel van ‘overwinning’ voelde toen op 9/11 twee door moslimterroristen gekaapte vliegtuigen zich in de Twin Towers in New York boorden. Thomas, zou je hem willen vragen, als je de moed hebt, waar dat vreugdegevoel vandaan kwam?

Dyab Abou Jahjah is een gevaarlijke demagoog waar Thomas naar mijn inzicht - ik hoop dat ik me vergis - niet tegen is opgewassen.
Toch schaar ik me niet aan de zijde van diegenen die hem het woord willen ontnemen of een beroep doen op de pro-Israëlische premier Mark Rutte, zich terug te trekken van de lijst van zomergasten.

Een goede interviewer laat Dyab Abou Jahjah vanwege zijn ideeën door het ijs zakken. Een slechte of zwakke interviewer laat zien dat Dyab Abou Jahjah, ondanks zijn veroordeling voor moslimterreur, met zijn antikoloniale wereldbeeld vroeger en nu, meer begrip kweekt voor zijn ideeën dan aanvaardbaar is. Veel hangt dus af van de kwaliteit van Thomas in deze unieke drie uur durende test op zondag 31 juli op het tv-scherm. Tussen demagogie en moraliteit. Want dat is het.