Opiniepeilingen in Israël zitten er vaak naast. Dat weet ik uit ervaring. De afgelopen jaren zijn de resultaten van opiniepeilingen door gebruik van algoritmes verfijnd. De opiniepeilers braken in hoog tempo hun voorspellingen uit. En die wijken nauwelijks van elkaar af. Die peilingen geven aan dat het rechtse blok het op 17 september wint van het linkse blok, maar niet voldoende mandaten zal vergaren om een regering te kunnen vormen.
Het door de peilingen voorspelde patroon van de verkiezingsuitslag van nauwelijks een jaar geleden herhaalt zich. Avigdor Lieberman, de leider van Israel Béténoe, forceerde toen een regeringscrisis door de coalitie met Likoed van premier Benjamin Netanjahoe open te breken. Cynisch bekeken een meesterzet. Opiniepeilingen wijzen uit dat Lieberman op de wip van de Israëlische politiek komt te zitten als de stemmen zijn geteld.
Hoewel het rechtse blok op meer mandaten kan rekenen dan het linkse blok is Netanjahoe noch Gantz (Kachol Lawan) in staat een regering te vormen die op een meerderheid in de Knesset kan rekenen. Ziehier de geslaagde gok van Lieberman. Met tien, negen of zelfs zeven zetels heeft hij de sleutel tot de vorming van een nieuwe regering in handen. Wat zal hij doen? Naar links of naar rechts buigen? Zal hij zijn unieke tussenpositie inzetten om een premierschap af te dwingen alvorens hij echt zijn kaarten op tafel legt? Het is zijn ambitie. Zo hoeft het niet te gaan. Het is zelfs mogelijk dat Lieberman in de kou blijft staan als Netanjahoe en Gantz besluiten een regering van nationale eenheid te vormen. Ik sluit die optie niet uit. In dat geval zouden Netanjahoe en Gantz wisselend het premierschap kunnen vervullen. Daar is een precedent voor in de Israëlische politiek. Shimon Peres en Jitschak Shamir wisselden indertijd om de twee jaar van premierschap, een historische stoelendans in een regering van nationale eenheid.
Mocht het de kant van een regering van nationale eenheid uitgaan dan is het aan aannemelijk dat Gantz er op zal staan als eerste het stokje van het premierschap van Netanjahoe over te nemen.
Boven het hoofd van Netanjahoe hangt wegens een paar corruptieschandalen het zwaard van Damocles. Als hij geen premier meer is van een rechtse regering is hij kwetsbaar en is er in de Knesset geen meerderheid om hem te beschermen tegen vervolging. Hoe dán? Door het aannemen van een wet die een zittende premier onschendbaar maakt. Er zijn rechtse politici die deze uitdaging van de ondermijning van de rechtsstaat graag voor Netanjahoe aangaan, omdat ze in hem – terecht – de leider zien die aanstuurt op inlijving van de bezette gebieden.
Op de keper beschouwd vecht Netanjahoe voor zijn politieke leven.
Escalatie van de spanning tussen Israël en Hezbollah kan Netanjahoe in de kaart spelen bij de stembus. De krant Haaretz suggereerde zelfs dat Netanjahoe belang heeft bij vijandelijkheden in het noorden tussen het Israëlische leger en Hezbollah. Laten we hopen dat deze cynische gedachte, het spelen met mensenlevens om politiek gewin, een hersenschim is.
In oorlogstoestand kiest het volk voor de sterke leider; en dat is Netanjahoe ongetwijfeld. Zover komt het niet. Hezbollah kan wel een paar raketten op Israël afvuren als wraak voor Israëlische drone aanvallen op kantoren in Beiroet. Daar blijft het bij. De ayatollahs in Teheran, de meesters van Hezbollah, zijn verwikkeld in een toenadering tot de VS. Het uitlokken of beginnen van een nieuwe oorlog met Israël is een stoorzender in het patroon van toenadering tussen de VS en Iran. Waarom? Omdat Israël en de VS bondgenoten zijn. Ook daaraan ontleent Netanjahoe zijn binnenlands én buitenlands prestige.
