Nederlandse Joodse media zoals het NIW en het Joodse informatiecentrum CIDI zijn overstag gegaan. Ze hebben de stoute schoenen aangetrokken en aarzelen niet langer om Netanjahoe’s annexatiedroom te bekritiseren. Trouwens, de persoon Netanjahoe werd eerder wegens zijn schandalen al kritisch tegen het licht gehouden.
Maar nu is het zover. Ik begrijp het wel. Nederlandse Joden leven in een land waar naar eigen waarneming hun beste vrienden, verschoond van antisemitische gevoelens, zich afvragen wat er met Israël aan de hand is. “We begrijpen er niets meer van. Kan jij het uitleggen”, wordt me vaak gevraagd. Ik doe dan wel mijn best maar kan het niet, ik kan Israëls politiek niet recht praten, omdat ik echt denk dat Netanjahoe de toekomst van Israël op het spel zet. Niet vandaag of morgen, maar er komt een moment dat Israël in een existentiële crisis komt. En dat is een understatement.
Ik denk dat publicisten van CIDI en columnisten in het NIW er ook zo over denken. En als ik met bekende Nederlandse Joden spreek, beluister ik dezelfde ondertoon.
Nu is het Nederlandse Jodendom geen factor van betekenis in het wereldwijde debat over de door Trump aangemoedigde Israëlische annexatiedrang.
Anders ligt dat in de Verenigde Staten. Door mijn rijke journalistieke ervaring in de VS weet ik uit de eerste hand welk een enorme invloed de Joodse lobby AIPAC heeft op de Amerikaanse buitenlandse politiek met betrekking tot Israël.
AIPAC, het American Israel Public Affairs Committee, is na de machtige NRA, National Rifle Association, de meest invloedrijke pressiegroep in het Congres. Het politieke lot van politici werd vaak bepaald door AIPAC. Politici die zich in de jaren zeventig van de vorige eeuw uitspraken voor erkenning van de PLO werden door AIPAC afgemaakt. Een Amerikaanse studievriend van me was hoofdassistent van senator Perry. Die had de euvele moed de consensus te doorbreken door zich uit te spreken voor erkenning van de PLO als de legitieme vertegenwoordiger van het Palestijnse volk. AIPAC zette groot in tegen Perry en bekostigde een intensieve mediacampagne tegen hem. Dat was het einde van senator Perry. In mijn boekenkast staat een boek onder de titel: They Dare to Speak Out, een tiental politici die door AIPAC wegens kritische politiek ten aanzien van Israël kapot werden gemaakt.
Alle presidentskandidaten vonden het een eer en een belangrijke strategische zet om op jaarlijkse conferenties van AIPAC te verschijnen.
Ik sprak in het Congres een enthousiast lid van het AIPAC team. “We hebben het voor elkaar. Wij (de VS) gaan F16-straaljagers aan Israël leveren”, zei hij. Zo speelde AIPAC een hoofdrol in het garanderen van de jaarlijkse miljarden, te weten 3,8 miljard dollar, die de VS aan Israël overmaken. Tot op de dag van vandaag loopt deze geldstroom, al klinken er stemmen in het Congres die vinden dat het nu wel genoeg is.
Laat ik het zo formuleren: AIPAC vormde het bruggenhoofd van Israëls politiek in Washington. De pijlers onder dat bruggenhoofd beginnen te kraken doordat er in de grote Amerikaans-Joodse gemeenschap een verschuiving plaatsvindt van blinde liefde naar openlijke kritiek op Israël.
Amerikaanse Joden, invloedrijke persoonlijkheden, kunnen de capriolen van Netanjahoe niet meer volgen. Het bondgenootschap tussen die eigenaardige, megalomane Trump en die corrupte en paranoïde Netanjahoe heeft een negatief effect op de trouw van Amerikaanse Joden aan Israël.
Die afname van de sympathie voor Israël is ook tot AIPAC door gedrongen. De pressiegroep merkt dat zij aan de basis, onder de Joodse massa, aan invloed inboet. Dat verklaart het revolutionaire besluit van de leiding van AIPAC om critici van Israël niet langer frontaal aan te vallen.
Bernie Sanders, de invloedrijke Joodse senator, heeft zich in de campagne om het leiderschap van de Democraten opvallend kritisch uitgelaten over Israël in zijn met een Jiddisch accent verrijkte Engels.
Joe Biden, de Democratische presidentskandidaat, laat zich ook weinig aan AIPAC gelegen liggen en heeft Netanjahoe gewaarschuwd voor de gevolgen van de annexatie op de betrekkingen met Israël.
Dat is nieuw. Geen Amerikaanse presidentskandidaat heeft het ooit gewaagd ten tijde van de verkiezingscampagne Israël te bekritiseren. De waakhond AIPAC werd gevreesd. Maar die blaft steeds minder hard, en Joe Biden lijkt er doof voor te zijn.
