Is muziek een kunstvorm die vijanden tot elkaar kan brengen? Zijn het verstokte idealisten die dat geloven? Is de Israëlisch-Palestijnse dirigent-pianist Daniel Barenboim zo’n dwaas?
Nauwelijks was de inkt onder het verdrag van Wenen over de Iraanse nucleaire problematiek opgedroogd of Barenboim opperde het idee met zijn orkest de vredesboodschap naar Iran te brengen.
Nóg een keer moest hij een koude douche incasseren. Dat Barenboim om idealistische vredesredenen indertijd het Palestijnse staatsburgerschap aanvaardde, kon de ayatollah’s in Iran niet vermurwen. De grenzen van dat land blijven voor hem dicht, ook al bestaat zijn Berlijnse Staatskapelle uit Israëlische en Palestijnse musici. De ayatollah’s willen geen vredesmuziek met een Israëlische invalshoek horen. Het zegt hen kennelijk niets dat deze briljante musicus om louter idealistische redenen het idee van een onafhankelijke Palestijnse staat heeft omarmd, iets wat hij met de heersers in Teheran gemeen heeft.
Het heeft me niet verbaasd dat ook uit Israël felle kritiek kwam op het voorstel van Barenboim met zijn orkest naar Iran te vliegen. Voor de kersverse a-culturele minister van cultuur Miri Regev (ze heeft als ex-woordvoerster van het leger meer verstand van wapens) is Barenboim een Israëli die cultuur gebruikt als een springplank voor zijn anti-Israëlische opvattingen.
Conclusie: Jeruzalem en Teheran slaan de handen ineen als het om vredesmuziek gaat. Toch wel tragisch.
Een jaar of vijftien geleden was Barenboim ook al de gebeten hond in het Joodse land. Hij waagde het toen composities van Wagner, de Duitse componist met nazi-sympathieën, op zijn programma in Tel Aviv te zetten. Tijdens de uitvoering van één van de werken van Wagner ontstond rumoer in de zaal van het Mann Auditorium in Tel Aviv. Een man stond op en overstemde de hoornblazers.
Dit incident is alweer vergeten. Wagner wordt nu wel gespeeld. Het protest is verstomd. Dat is het ritme van de geschiedenis. Zal het Israëlisch-Palestijns conflict ook het tempo van de geschiedenis volgen zodat het verleden zich vervormt tot een nieuwe realiteit à la Barenboim?
