Ik hoop dat het bestand bij het uitkomen van deze nieuwsbrief nog van kracht is. Ik heb besloten in mijn column de oorlog tussen Israël en Hamas te analyseren als een mogelijk keerpunt in het slepende Israëlisch-Palestijnse conflict. Daarbij ga ik voorbij aan het menselijk drama in Gaza en het lijden van de Israëli's. Waar het mij om gaat is dat geen der vechtende partijen een overwinning kan claimen. Ja, het Israëlische leger heeft de verraderlijke tunnels, die vanuit Gaza in Israël uitkwamen, vernietigd. Ja, Tsahal heeft de militaire infrastructuur van Hamas een flinke dreun gegeven, maar geen doodklap zoals velen in Israël het wilden.
Op zijn beurt heeft Hamas Israël wel bijna een maand met raketten van allerlei kaliber bestookt, maar het beoogde doel, honderden burgers in de Joodse staat dood te maken, is mislukt. Het antiraketsysteem was Hamas een paar slagen voor. Dat meer dan zestig soldaten sneuvelden is vanuit het oogpunt van Hamas een succes en voor Israël een traumatische ervaring. Hoewel er van een evenwicht tussen Tsahal en de strijders van Hamas geen sprake is, heeft de oorlog toch om allerlei redenen (publiek opinie) tot een patstelling geleid. De les van deze oorlog is dat Israël Hamas niet kan vernietigen en Hamas Israël kan verwonden, meer niet. Het is een wonderlijke balans.
Is dat voldoende om op verder te bouwen, om het wankele vredesproces weer zuurstof toe te dienen? De absolute voorwaarde is dat beide partijen na deze doodsstrijd elkaar in de ogen zien en tot de conclusie komen dat ze niet alleen partners in de dood zijn, maar misschien ook tot iets mooiers in staat zijn. Herinnert u zich dat Israël weigerde met de PLO te onderhandelen omdat deze organisatie de staat Israël niet erkende? Daarin kwam verandering na de eerste intifada. Premier Jitschak Rabin kwam tot het inzicht dat er geen militaire oplossing is voor het conflict. Misschien dringt dat nu ook, na de beproeving van de afgelopen maand, tot premier Netanjahoe door. Indirect is hij in ieder geval bereid in de Egyptische hoofdstad met Hamas te onderhandelen. Ik ben meer overtuigd dan ooit dat Israël niet om Hamas heen kan. Hamas heeft zich met terreur aan Israël opgedrongen. Ik begrijp de emotie wel van diegenen die blindelings, zonder strategisch inzicht, gedreven door angst en woede, dit niet kunnen en willen pruimen. Mag ik u er aan herinneren dat Israël in de zeventiger jaren oogluikend Hamas heeft getolereerd en zelfs aangemoedigd als tegenwicht van de PLO?
Ik laat het hierbij. Ik heb er geen behoefte aan het internationale diplomatieke steekspel rond de Gaza-crisis te analyseren en de erosie (tijdelijk) van Israëls internationale positie te belichten. Wel dit: Egypte speelt als bemiddelaar een hoofdrol tussen de strijdende partijen. Ik verwacht dat dit er toe zal leiden dat Hamas zich onder zware Egyptische druk zal schikken in een hoofdrol voor de Palestijnse president Mahmoed Abbas als de woordvoerder en onderhandelaar met Israël over een duurzaam bestand en wat er op kan volgen.
Nog een paradoxaal resultaat van de oorlog: na de vorming van de Palestijnse eenheidsregering (Hamas plus Fatah) zette Netanjahoe Mahmoed Abbas buiten spel. Als ik de stemming in Jeruzalem goed begrijp, zou Israëls premier niets liever doen dan de Palestijnse president als een vredespartner omarmen. Want als er een overwinnaar is, dan is het deze Palestijnse leider in Ramallah. De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken John Kerry kan, als het bestand houdt, na zijn eerdere afgang terugkomen om zijn vredesmissies in een andere realiteit voort te zetten.
