Ik gun het hem beslist niet, maar ik vermoed dat Yahya Sinwar, de wrede leider van Hamas, zich diep onder de grond in Gaza in zijn handen wrijft over de vertrouwenscrises tussen president Joe Biden en Benjamin Netanjahoe. Als puntje bij paaltje komt is Biden woedend over het grote aantal Palestijnse burgers, vrouwen en kinderen dat door de Israelische oorlogshandelingen in Gaza is gedood. Hamas beweert dat er reeds meer dan 30.000 Palestijnen zijn gedood, onder wie natuurlijk ook Hamas-terroristen.
Wegens zijn aanvankelijk onvoorwaardelijke militaire en diplomatieke steun aan Israël heeft het nog steeds oplopend dodental in Gaza en de humanitaire crisis de positie van Biden in zijn Democratische partij verzwakt. Amerikaanse moslims, Palestijnen en anderen, willen geen ‘zionistische president’ in het Witte Huis. Het zou wel eens kunnen zijn dat Bidens blinde steun aan Israël hem in november het presidentschap gaat kosten.
Toch is Biden van mening dat Netanjahoe de oorlog tegen Hamas mag en zelfs moet winnen. Het uitschakelen van Hamas is in de regio ook een Amerikaans strategisch belang. Maar alsjeblieft Netanjahoe, zonder nog veel meer Palestijnse doden, luidt de harde boodschap die vice-president Kamala Harris had voor minister Benny Gantz, die zonder instemming van Netanjahoe naar Washington was gevlogen. Nog een aanwijzing dat Netanjahoe geen luisterend oor heeft in het Witte Huis.
Biden eist van Israël een wapenstilstand, het voorlopig afzien van een grote militaire operatie in Rafah, in het zuiden van Gaza, waar naar schatting anderhalf miljoen Palestijnen zijn samengeperst en wezenlijke uitbreiding gewenst is van de humanitaire hulp wegens de catastrofale situatie waarin de Palestijnse bevolking daar zich bevindt.
De indruk bestaat dat de partijen het in grote lijnen met elkaar eens zijn over een uitwisseling in fasen van gijzelaars tegen Palestijnse gevangenen onder wie ‘zware jongens’. Onderhandelen in het Midden-Oosten heeft niets van handjeklap maar is een uitputtingsslag. De spanning tussen Biden en Netanjahoe is koren op de molen van Yahya Sinwar. Het geeft hem speelruimte om zijn eisen op te voeren naar gelang Bidens druk op Netanjahoe toeneemt om zo snel mogelijk tot een deal te komen met Hamas.
Ik ben nu weer een paar dagen in Israël. Twee problemen domineren de media. Toenemend gevaar voor het uitbreken van een grote oorlog tussen Israël en Hezbollah en de oorlog in Gaza. Als ik me niet vergis is er in Israël een algemeen belang bij het uitschakelen van Hezbollahs raketgevaar en het vernietigen van de militaire infrastructuur van Hamas. Dat zou Israëls veiligheid voor lange duur garanderen, zo is de gedachtegang. Realiteit of droom? Ik heb geleerd dat in het Midden-Oosten niets echt zeker is als het om Israël gaat. Misschien biedt het wegvagen van de twee terroristische vijanden langs Israëls grenzen uitzicht op een realistische benadering van het Palestijnse vraagstuk dat Israël al zo lang parten speelt.
De Israëli’s horen de hele dag dat er vóór 10 maart, dan begint de Ramadan, een overeenkomst moet zijn. In deze islamitische vastenmaand lopen de emoties hoog op als Israël zou besluiten Israëlische Arabieren te verhinderen naar Jeruzalem te komen om te bidden bij en in de Al-Aksa moskee. Dat zou koren op de molen van Hamas zijn wegens de dan te verwachten onlusten in de Israëlisch-Arabische gemeenschap. Netanjahoe heeft geluisterd naar het Witte Huis, maar ook naar de Shin Beth, de veiligheidsdienst, die waarschuwde voor ernstige onlusten als de toegang voor Israëlische Arabieren tot de moskee volledig zou worden geblokkeerd. Palestijnen uit de bezette westelijke Jordaanoever worden mondjesmaat tot de Al-Aksa moskee toegelaten.
Misschien is er een angel uit het koude vuur gehaald die de minister van Nationale Veiligheid, de extremist Itamar Ben-Gvir graag had laten branden. “Dat ziet er uit als een overwinning voor Hamas”, wreef hij Netanjahoe in.
Op dit moment, iedere dag, neemt de spanning wegens aanhoudende beschietingen langs de Israëlisch-Libanese grens toe. Minister van Defensie Galant heeft in het begin van de oorlog in Gaza gezegd dat Israël na de vernietiging van Hamas Hezbollah zal aanpakken, Minister zonder portefeuille Gantz heeft deze week gezegd dat de kans op een oorlog tegen Hezbollah met de dag groter wordt.
De Israëlische samenleving staat om die en andere redenen onder spanning. Die is voor de Israëli’s te verdragen omdat niet angst maar een bijna religieus gevoel van historisch en emotioneel gelijk het land op de been houdt.
