Ook in oorlogstijd is de Israëlische democratie nog altijd springlevend.
Ik vind het opmerkelijk dat terwijl de oorlog in Gaza nog woedt door het Hooggerechtshof wordt bepaald of jesjiwe studenten al dan niet voor dienstplicht moeten worden opgeroepen. Twee organisaties, Gelijkheid in Democratie en Broers en zusters onder de wapenen, hebben deze principiële kwestie aanhangig gemaakt voordat de Knesset een wet aanneemt die tienduizenden jesjiwe studenten opnieuw vrijstelt van de dienstplicht, zoals sedert 1948 gewoonterecht lijkt te zijn geworden.
Door de oorlog in Gaza en een mogelijk nog grotere oorlog tegen Hezbollah in Libanon is de vrijstelling van deze op God vertrouwende categorie Israëli’s op de nationale agenda geplaatst. Waarom moeten wij (alleen) de last van Israëls veiligheid dragen? Waarom wij wel en zij niet?
Opperbevelhebber generaal Herzl Halevi is er op gebrand het aantal dienstplichtigen en reservisten te vergroten om de zware last van de lange dienstplicht van drie jaar en opkomst voor herhaling (miloeiem) voor de burgersoldaten te verlichten. “De oorlog in Gaza bewijst de noodzaak tot verandering. Er is een historische kans het leger te vergroten nu de nood zo hoog is”, aldus de hoogste Israëlische militair.
Het is nogal paradoxaal dat minister van Defensie Galant desalniettemin de wet steunt die de vrijstelling regelt. Dat is zijn knieval voor het voortbestaan van de op orthodoxe partijen steunende regeringscoalitie van Benjamin Netanjahoe. Voor de goede orde: Israël heeft een betrekkelijk klein staand leger dat in oorlogstijd kan worden versterkt door het oproepen van meer dan een half miljoen reservisten. Snelle mobilisatie is de organisatorische kracht van Tsahal, het Israëlische leger. De oorlog in Gaza heeft dat bewezen. In korte tijd werden 400.000 reservisten opgeroepen.
Mochten de hoge rechters naar de wil van het volk luisteren en een wet die de vrijstelling van de dienstplicht van jesjiwe studenten regelt in strijd achten met het democratische gelijkheidsprincipe dan zou dit tot regeringscrisis kunnen lijden. De orthodoxe partijen, die Netanjahoe’s coalitie in het zadel houden, zijn hartstochtelijk gekant tegen aantasting van de huidige status quo.
Rabbijnen in de orthodoxe gelederen zeggen dat God en niet het leger Israël beschermt. “Daar hebben we op 7 oktober niets van gemerkt”, merkte een radioverslaggever op. Ik geef hem groot gelijk.
