De Amerikaanse president Donald Trump en de Israëlische premier Benjamin Netanjahoe hebben het dreigen met oorlog gemeen. Trump heeft Noord-Korea op de korrel wegens de aanhoudende nucleaire en raketprovocaties. In dezelfde geest en om dezelfde redenen heeft Netanjahoe Iran gedreigd met vernietiging van de Iraanse nucleaire infrastructuur. In beide gevallen is het bij dreigementen gebleven. Dat is maar goed ook, want de gevolgen van een oorlog tegen Noord-Korea of Iran zijn volgens Amerikaanse en Israëlische tegenstanders van militair geweld niet te overzien.
Wie voeren en voerden oppositie tegen de in Washington en Jeruzalem gesmede oorlogsplannen? Het antwoord is onthullend: het zijn de hoogste generaals in beide landen die er de rem op hebben gezet.
Met verbazing én instemming (hoewel ik er natuurlijk geen invloed op kan hebben) heb ik recent in Haaretz een interview gelezen met generaal-majoor Amir Eshel, de uitgaande commandant van de Israëlische luchtmacht. Eshel onthulde dat Netanjahoe de luchtmacht in 2009 opdracht heeft gegeven voorbereidingen te treffen voor een aanval op Iran.
Netanjahoe is geobsedeerd door een nucleair Iran dat Israël met vernietiging bedreigd.
In navolging van dit bevel heeft de luchtmacht, sedert 2016 uitgerust met de tijger F-35 straaljager, intensief in Israël en op verschillende locaties in het buitenland getraind. Uit het vraaggesprek met generaal Eshel kan ik niet opmaken of Netanjahoe ook een bevel heeft gegeven de aanval op Iran in te zetten. Op termijn lijkt dit weel het geval te zijn geweest.
De kop in Haaretz luidt als volgt: “Wij voorkwamen dat Israël ten strijde trok”. Een dergelijke tekst, je kan het ook een openbaring noemen, is ongehoord in de onder militaire censuur staande Israëlische pers.
Wie zijn die “wij?” Een coalitie van opperofficieren, twee ex-opperbevelhebbers, de huidige chef-staf en twee commandanten van de Mossad en naar ik aanneem ook generaal Eshel, hebben het oorlogsinstinct van Netanjahoe getemd.
Meir Dagan, de legendarische commandant van de Mossad, heeft kort voor zijn dood in 2016 gezegd dat “wij een aanval hebben voorkomen”. Hij doelde op Iran natuurlijk. Onder zijn leiding zijn wel technologische middelen (virussen) ingezet om het Iraanse atoomprogramma te ontregelen.
Uit onder andere berichtgeving in The New York Times en The Washington Post heb ik begrepen dat Trump onder invloed van minister van Defensie generaal Jim Mattis, minister van Buitenlandse Zaken Rex Tillerson en niet nader aangeduide opperofficieren op het Pentagon is geremd om de nucleaire installaties in Noord-Korea aan te vallen. Generaal Paul Selva, commandant van de Amerikaanse strijdkrachten, waarschuwde dat een oorlog op het grote Koreaanse schiereiland, “de meest verschrikkelijke gevolgen” zal hebben. (De Zuid-Koreaanse hoofdstad Seoel ligt binnen het bereik van zware Noord-Koreaanse artillerie.)
Tillerson, die steeds meer afstand neemt van Trump, heeft tegen deze achtergrond gezegd dat er een internationale diplomatieke oplossing moet worden gezocht voor het probleem Noord-Korea.
Het is een belangrijke ontwikkeling dat generaals in het nucleaire tijdperk voor de gevolgen van oorlog waarschuwen. Maar uiteindelijk ligt de beslissing bij de politiek. Als Hitler naar zijn generaals had geluisterd, zou hij zich niet hebben gewaagd aan een inval in de Sovjet-Unie.
Donald Trump heeft een onvoorspelbaar temperament, spuugt vuur en kan als opperste commandant van de strijdkrachten zonder enige tussenkomst de nucleaire knop indrukken. Het is goed en belangrijk dat hij naar de generaals in het Witte Huis luistert, voor wie hij vanuit een verbloemd minderwaardigheidscomplex respect heeft.
Het verschil tussen Trump en Netanjahoe is dat de eerste een militaire opleiding heeft genoten, maar geen militaire ervaring heeft, terwijl Netanjahoe heeft gediend in een elite eenheid van de landmacht en weet wat de dood op het slagveld betekent.
Niet alleen Netanjahoe maar ook ex-chef staf Ehoed Barak opteerde in 2009, toen hij minister van Defensie was onder Netanjahoe, voor een zogenaamde chirurgische, door de luchtmacht uit te voeren aanval op de Iraanse nucleaire infrastructuur. Ik heb niet kunnen nagaan of Barak achter de schermen van mening is veranderd en met andere opperofficieren oppositie heeft gevoerd tegen een aanval op Iran anno 2017.
