Socialisme zit seculiere Joodse politici in de Diaspora, nu en vroeger, in het bloed. Is het omarmen van socialistische waarden van gelijkheid en gerechtigheid voor deze categorie Joodse politici de weg die naar volledige assimilatie en erkenning leidt? Is het een reactie op ondergronds en openlijk antisemitisme? Opvallend veel revolutionaire socialisten in de voorafgaande twee eeuwen waren Joden die zich afkeerden van de Joodse religie en in plaats daarvan de hogere waarden van het jodendom, de Tien Geboden, omzetten in een politiek programma.
Misschien was de Jood Jezus wel de eerste socialist, een bijzondere socialist omdat hij wél als Jood leefde.
Ik trek de lijn van Jezus door naar Karl Marx, naar Léon Blum, naar Rosa Luxembourg, naar Léon Trotsky, naar veel andere Joden in de communistische revolutie in Rusland en nu naar Bernie Sanders, de Joodse socialistische Amerikaanse democratische uitdager voor het presidentschap. Dronk Sanders het socialistische gedachtegoed in 1963 in, toen hij werkte in de kibboets Sha’ar Ha’Amakim?
Over zijn Israëlische verleden zwijgt Bernie Sanders in zijn gevecht met Hillary Clinton om het leiderschap van de Democratische partij. Geen woord over zijn Joodse afkomst komt uit zijn mond. Over Israël zegt hij, voor zover ik kan nagaan, ook niets. Zijn eerste vrouw was Joods, zijn tweede niet. Duidelijk is ondertussen dat voor Sanders buitenlandse politiek geen prioriteit is. Hij komt met een sociale boodschap, hij komt op voor de Amerikaanse middenklasse die door Wall Street in de knel is geraakt, hij wil afrekenen met de gevestigde orde in Washington die om de dollar danst. Sanders zelf zegt dat hij in Washington een politieke revolutie teweeg wil brengen. Hij wil het grootkapitaal, dat de Amerikaanse politiek beheerst, aan banden leggen.
Het is opvallend dat zijn Joodse afkomst geen rol speelt in het politieke debat. Zou Bernie Sanders, de 74-jarige socialist in november dit jaar de democratische kandidaat voor het Amerikaanse presidentschap kunnen zijn? Zou hij Hillary Clinton kunnen overvleugelen zoals Barack Obama dat vóór hem deed toen hij de Democratische presidentskandidaat werd en acht jaar geleden de verkiezingen won?
In de staat Iowa won Hillary op het nippertje van Sanders, in New Hampshire ging zij kopje onder. Bernie Sanders won overtuigend, 60 procent van de stemmen voor hem en 39 procent voor Hillary. Het is opvallend dat de ‘oude’ Sanders de jeugd achter zich heeft en met de boodschap dat hij voor zijn campagne geen geld aanneemt van het grootkapitaal, toch goed bij kas zit doordat miljoenen Amerikanen kleine bedragen op zijn campagnerekening plaatsen. Hillary Clinton is in zijn ogen besmet door de enorme bedragen die het grootkapitaal in haar investeert. Dat argument slaat aan bij de jongere kiezers die het moeilijk hebben in hun land. Zij gaan voor hem door het vuur. Het enthousiasme dat Sanders met zijn socialistische boodschap oproept, lijkt op de golven van sympathie die Barack Obama naar het presidentschap dreven.
Wordt Bernie Sanders de eerste Joodse Amerikaanse president? Het politieke gevecht Sanders-Clinton is slechts in de beginfase. Hillary Clinton heeft sterke troefkaarten in tal van andere staten. Het zou een wonder zijn als in het kapitalistische Amerika een Joodse socialist zich president zou mogen noemen.
