Ook ik wens president Shimon Peres nog vele jaren in goede gezondheid. Negentig jaar is een mooie leeftijd. Het is meer dan dat. Peres is de belichaming van Israëls geschiedenis. In 1968, toen ik correspondent van NRC in Israël was, kreeg ik de gelegenheid hem te interviewen over plannen om Palestijnse vluchtelingen in El-Arisj, in de Sinaïwoestijn, onder te brengen. Peres ontving me in zijn kantoor. De man was totaal ontspannen. Hij legde zijn benen op tafel zodat ik de gelegenheid kreeg de zolen van zijn schoenen te inspecteren. Alsof dat niet onbeschoft genoeg was, voerde hij gelijktijdig een telefoongesprek. Ik heb serieus overwogen op te stappen. Het spijt me nu dat ik het niet gedaan heb. Maar die herinnering aan dat akelige gesprek met hem is in mijn geheugen gegrift als één van de meest onaangename interviews die ik ooit heb gemaakt.
Onze Peres wordt nu de hemel in geprezen om zijn vredeswil. Dat was niet altijd zo. Peres was na de oorlog van 1967 een anti-Palestijnse havik. Het siert hem dat hij als politicus een draai naar vrede heeft gemaakt en premier Rabin, ondanks de ziekelijke rivaliteit tussen beide mannen, steunde in diens besluit een vredesdialoog met de PLO aan te gaan. Het akkoord van Oslo in 1993 werd door Peres hartelijk ondersteund.
Het is misschien ook wel goed in herinnering te brengen dat Peres aan het hoofd van de Arbeidspartij nooit verkiezingen heeft gewonnen. Ik was erbij toen de Arbeidspartij het moest afleggen tegen Likoed en Peres beweerde dat hij had gewonnen. ‘Loser’ schreeuwde de zaal. Peres stond voor gek. Ik zal niet ingaan op de vele goede dingen (vader van de Israëlische atoombewapening) en de blunders die Peres heeft begaan.
Dinsdag kreeg ik van David Bedein, een kolonist-journalist uit de nederzetting Efrat een lijst van vragen die hij graag aan Peres zou willen voorleggen. Onze David wees er op dat Peres in 1981 zich tot het uiterste heeft ingespannen om te voorkomen dat premier Menachem Begin de Iraakse atoomreactor zou bombarderen. Begin trok zich niets van Peres aan en liet de luchtmacht het zaakje opknappen. Ook herinnert David Bedein er aan dat Peres de Israëlische TV verbood redevoeringen van PLO-leider Yasser Arafat in het Arabisch uit te zenden. Het ging om redevoeringen waarin Arafat opriep tot Jihad!
In totaal veertien paragrafen daagt David Bedein president Peres uit antwoord te geven op zijn misrekeningen, voornamelijk inzake de Palestijnse kwestie. De jarige Israëlische president is er aan gewend door 'rechts' door het slijk te worden gehaald. Maar toch zijn er van de rechterzijde vragen die een antwoord verdienen. Het zal niet gebeuren. Peres wordt gevierd als Israëls wonderstaatsman. Van harte Peres. Gemeend, dat wel.
