Het blijven rare tijden. Laten we beginnen met de invoering van de avondklok. Het verbaast toch een beetje dat daar zo weinig intellectuele vraagtekens bij gezet zijn; het debat aangaan (in plaats van stenen gooien en de boel in de fik steken) is een legitieme vorm van kritiek en discussie in een democratie, ook in een crisis.
De avondklok is toch best een heftige maatregel, die de vrijheid en het recht op vrije beweging enorm inperkt en ons in emotie terugvoert naar de Tweede Wereldoorlog. Je zou verwachten dat mensen die zich dat nog kunnen herinneren hier best geëmotioneerd over zijn, maar je hoort daar maar weinig over, ook in Joodse kring. Mensenrechten en burgerrechten zijn niet alleen iets voor de gewone tijd, juist in crisistijden en oorlog zijn ze extra belangrijk. Vandaar dat overheden extra voorzichtig moeten zijn met inperkingen ervan – als dat al noodzakelijk zou zijn.
En op basis van wat werd die avondklok nu precies ingevoerd? Een wat onduidelijk verhaal over dreigingen van de Britse variant, maar inmiddels zijn er al zo’n tien verschillende varianten bekend, waarbij je er dus van uit kan gaan dat er nog wel veel meer onbekende zijn. Een normaal verschijnsel dat muteren bij virussen, zeggen de kenners. Pikant detail in deze is de mogelijke invloed van klimaatveranderingen op het ontstaan van nieuwe virussen. Wie de cijfers bekijkt op de site van de John Hopkins Universiteit – een van de belangrijkste universiteiten ter wereld volgens Wikipedia – kan niet anders dan concluderen dat de cijfers uit het Verenigd Koninkrijk al weken aan het dalen zijn. Bekijk het hier zelf, dan zie je dat er vóór 8 februari circa 14.000 positieve gevallen waren – met een bevolking die drie maal zo groot is als die van Nederland dus bijna dezelfde cijfers. Behalve de filosoof René ten Bos lijken maar weinig mensen kanttekeningen bij de avondklok te zetten. En op Ten Bos' algehele visie is overigens ook nog wel het nodige aan te merken …
Vaccinatie is nu de verwachte redding geworden – hoewel de mutaties ook daar mogelijk roet in het eten gaan gooien. En er is nog iets raars: in Israël, waar dan wel zeer voortvarend wordt gevaccineerd, zijn de positieve tests merkwaardig genoeg nog steeds zeer hoog. De cijfers van 8 februari waren volgens Yediot Acharonot 7.761 – vergeleken met de bevolking van Nederland zou dat dus zo’n 15.000 positieve tests betekenen, een aantal dat wij hier nog nooit hebben gehaald. Wat is er daar aan de hand, denk je dan, de Israëlische variant misschien? Al geeft de site van John Hopkins een veel lager getal voor 8 februari, namelijk 4.427 (nog steeds ongeveer het dubbele van Nederland). Een goede verklaring voor de verschillen heb ik niet. Wie het weet mag het zeggen.
Het hele verhaal lijkt een beetje op hoe de ultra-orthodoxie tegenwoordig omgaat met halacha. Al snel kiest men voor het zwaardere standpunt, voor de zekerheid, want je kan nooit weten dat of … Dat is een discours dat zichzelf in stand houdt, elke versoepeling is dan een probleem. Want stel dat er toch een wormpje in het fruit zat, of dat er toch wat dierlijk vet achter is gebleven in de grote container met plantaardig vet, et cetera – ziehier de parallel met de exit-strategie uit de lockdowns. Over charediem gesproken, ook afgelopen zondag was het weer raak. Dit keer in B’né B’rak, waar opnieuw duizenden ultra-orthodoxen de laatste eer bewezen aan rabbijn Chaim Meïr Wozner die op 83-jarige leeftijd was overleden aan de gevolgen van corona.
Wat me weer bij de televisieserie Shtisel brengt. Leden van de NIHS en de PIG kregen een filmpremière aangeboden van de eerste drie afleveringen van het derde seizoen van Shtisel. Zelf heb ik ooit een aflevering gezien van het eerste seizoen, uit 2013; ik besloot niet verder te kijken. Ik ken de ultra-orthodoxie van dichtbij en zie weinig in het bekijken daarvan op tv. Dat veel niet-orthodoxe Joden en niet-Joden zo enthousiast waren, verbaasde me een beetje. Het wordt een beetje aapjes kijken. Bovendien loop je het gevaar dat de buitenwereld denkt dat alle Joden er zo uitzien en denken. Hetzelfde heb ik een beetje met het romantiserende Fiddler on the Roof, The Chosen en dergelijke producties. Joden zijn er in alle soorten en maten, ook religieuzen: orthodox en niet-orthodox. Een van de grote rabbijnen uit Irak van de negentiende en twintigste eeuw, de Ben Isj Chai, ziet er bijvoorbeeld duidelijk Oosters uit en Menasje ben Israel weer heel anders. Enfin, Lody van de Kamp is er ook niet blij mee, getuige zijn column hierover op NieuwWij.
Blijf gezond en sjabbat sjalom!
