Een oplettende lezer wees me erop dat ik me vorige week niet zorgvuldig had uitgedrukt in mijn column. Ik schreef namelijk: "Waarom staat er nergens dat Noach voedsel moet meenemen voor zichzelf en de dieren?" In Berésjiet 6:21 staat echter wel degelijk het volgende: "En jij (Noach), neem van alle (soorten) voedsel, dat gegeten wordt, en verzamel het bij je, zodat het voor jou en voor hen (de dieren) tot voedsel zal zijn." Ik had met te snel en te kort uitgedrukt en bedoelde eigenlijk dat het er heel algemeen staat en dat er verder geen details over worden gegeven – welk eten en hoeveel, en dat hij het ook echt naar de Ark bracht – het wordt allemaal erg algemeen opgeschreven. Bovendien at de eerste mens volgens Berésjiet 1:29 alleen zaaddragende gewassen en fruit: "Zie, Ik geef jullie al het zaaddragend gewas op de gehele aarde en al het geboomte, waaraan zaaddragende vruchten zijn; het zal jullie tot voedsel dienen." Wat bedoelt men dan hier met “alle soorten voedsel”? Pas na de zondvloed begon de mens vlees te eten (9:3) …
De middeleeuwse verklaarders hebben hier verschillende meningen over. Volgens Ibn Ezra (Spanje, elfde - twaalfde eeuw) gaat het over elk voedsel dat door mensen kan worden gegeten en dat blijkbaar ook door de dieren wordt gegeten. In een tweede uitleg zegt hij dat het over specifiek vlees gaat. Deze uitleg werpt twee vragen op: 1) Hoe kon de mens al vlees eten als hem dat pas later wordt toegestaan? 2) De tekst suggereert dat mens en dier dat voedsel kunnen eten – dat geldt niet voor vlees dat alleen door vleeseters en omnivoren wordt gegeten. Of moet het vers hier in twee delen worden gelezen, waarbij het eerste gedeelte over de mens gaat en de rest over de dieren? Voor mensen vlees en voor de dieren voedsel dat voor hen geschikt is? Volgens Kimchi (twaalfde - dertiende eeuw) gaat het over plantaardig voedsel – vruchten, zaden en grassen – die voor de zondvloed door mens én dier werden gegeten. Dus ook door de roofdieren. Chizkuni (dertiende eeuw) leest het vers gewoon letterlijk: Noach moet elk soort voedsel meenemen, opdat iedereen aan zijn trekken komt – mens én dier, elk met zijn eigen menu.
Ook schreef ik dat na het verhaal van de zondvloed en de Torenbouwers het perspectief nu wordt verlegd naar bijzondere individuen en hun band met het Goddelijke: Avraham, Jitschak, Ja’akov en Joseef en zijn broers, en de aardsmoeders. Maar ook dit is slechts voor een bepaalde periode. Het doel van het verbond dat Avraham met God zal sluiten, is zeker niet beperkt tot één individu. God belooft hem en zijn zoon en kleinzoon immers een rijk aantal nakomelingen en dat er een volk uit hen zal voortkomen. Bij de Openbaring van berg de Sinaï zal er een volk ontstaan met een speciale missie: “een koninkrijk van priesters en een heilig volk” (Sjemot 19:6). Maar dat is natuurlijk een opdracht die moet worden voltrokken te midden van de gehele mensheid, die God eerder wat had teleurgesteld.
Zo wordt Avraham reeds gezegd dat met hem “alle geslachten van de aarde gezegend zullen worden” (Berésjiet 12:3). Ook nu nog wordt iemand die toetreedt tot het Jodendom als zoon van Avraham gezien en wordt hij/zij met zijn/haar Joodse naam “ben Avraham”of “bat Avraham” genoemd. Juist na zijn Verbond met God wordt Avram nu Avraham genoemd – een verwijzing dat hij nu “een vader van een menigte volkeren is” (17:5). De profeet Jesjaja zegt het nog wat stelliger: "Ik, de Eeuwige, heb u geroepen in gerechtigheid, uw hand gevat, u behoed en u gesteld tot een verbond voor het volk, tot een licht der volkeren" (Jes. 42:6). Alles wat Avraham deed, is blijkbaar niet enkel voor hemzelf en zijn bloedverwanten, maar heeft betekenis voor de hele wereld. Dat zou dus mogelijk ook gelden voor zijn besnijdenis en zijn alija naar Kenaän, het toekomstige Israël?
Wat me weer bij een ander onderwerp brengt. In de Yediot Acharonot werden de cijfers gepubliceerd van de alija van de afgelopen acht jaar – 2012-2019 blijkbaar. Het is interessant om daar eens naar te kijken. In het totaal kwamen er 179.849 personen naar Israël – ruim 22.000 per jaar dus. Maar welke landen voeren nu de lijst aan? Op 1 staat Rusland, gevolgd door Oekraïne – samen goed voor 90.000 immigranten! Derde is Frankrijk (circa 28.000), vierde de VS (ruim 18.000) en op vijf staat Ethiopië (ruim 4.000). Vooral interessant is de alija uit landen waar je het niet van verwacht: Armenië (151), Azerbeidzjan (circa 1.000)enen Oezbekistan (585). Ook interessant zijn de drie olim uit Pakistan, twee uit Algerije, en één uit Bahrein. En Nederland? Met 97 immigranten is ons land toch erg onderin de lijst te vinden, na onder meer Armenië, Uruguay, Chili , Roemenië. Opmerkelijk genoeg kwamen er wel meer dan 1.200 olim uit België. Enfin als u Ivriet leest kunt u het hier bekijken.
Ondertussen is het weer onrustig in Israël, laten we hopen dat de rust daar snel terugkeert en beide kanten weer eens aan de onderhandeltafel gaan zitten…
Sjabbat sjalom!
