De afgelopen week schreef ik over de diboek-uitdrijving in Jeruzalem van vier weken geleden. Ik kan me voorstellen dat men zich afvraagt in hoeverre dit niet gewoon randverschijnselen zijn. Tja, het is maar de vraag hoe je randverschijnselen definieert. Er waren ‘duizenden mensen’ aanwezig volgens de media. Misschien een beetje jiddisje overdrijving, maar 2000 mensen lijkt me niet onmogelijk. Laat ik beginnen met te stellen dat esoterie / New-Age in Israël op dit moment zeer in is, onder allerlei stromingen van seculier tot ultra-orthodox.
In de ultra-orthodoxie worden tegenwoordig bijvoorbeeld regelmatig boeken uitgegeven op het gebied van dromen en hun uitleggen, het boze oog, demonen, reïncarnatie, leven na de dood, handleeskunde en gezichtleeskunde. Of de vele segoela- boeken die worden uitgegeven – boeken met remedies uit oude geschriften met een hoog mystiek-magisch gehalte. Zo lees ik in het boek Mareh ha-Jeladim – een oud manuscript dat heruitgegeven werd door rabbijn Rafaël Ochana – een probaat middel voor een vrouw die pijn aan haar borsten heeft. Na eerst in de weer te zijn geweest met meel, rozenwater, en eigeel en wat suiker waarmee een leuk verbandje aangelegd kan worden om de pijnlijke borst, komt er zowaar een wat meer magische aanpak: “schrijf de [heilige] namen als volgt: ABU SUSYA ABU SUSI en plak dit op de borst met een beetje spuug, en laat de geschreven kant naar buiten gericht zijn. En doe er iets overheen om het te bevestigen en vast te maken” (p. 64). Dit boek werd in 1990 uitgegeven door een kleine uitgeverij in Me’a Sje’ariem. Een toch gerenommeerde (ultra-) orthodoxe uitgeverij als Feldheim gaf in 2008 ook een boek uit over segoelot: Likutei Segulot Jisraël. Hier lezen we dat een probaat middel tegen vergeten is om elke ochtend voordat je iets anders eet, honing te eten. Maar wel zo dat je je rechtervinger in de honing doopt. Ook leuk: “een remedie [segoela] om iets te herinneren dat men vergeten is: richt je hoofd op en kijk naar boven, en als je iets wil begrijpen buig je hoofd dan naar beneden”.
Ook lijkt het orthodoxe jodendom in Israël doordrenkt van messianisme van een apocalyptische variant – en heus niet alleen bij Chabad. Veel hiervan komt op conto van de invloed van de mystiek op het jodendom in de laatste decennia, of beter: de laatste eeuwen. Neem nu het boek ‘Geesten en diboeks’ dat ik, baroech Hasjem, in mijn bezit heb. Daar valt aan het eind van het boek zo waar het verhaal te lezen over “de diboek uit Dimona” en de uitdrijving hiervan in Jeruzalem, in de jesjiwa van kabbalist Batzri waarmee we al vorige week kennis maakten.
Batzri kwam overigens enkele maanden geleden in het nieuws tijdens de Varkensgriep / Mexicaanse griep. Samen met enkele andere kabbalisten maakte hij in augustus 2009 immers een rondvlucht boven Israël om een zeldzaam mystiek ritueel uit te voeren ter bedwinging van deze griep. Centraal in het ritueel staan teksten over het wierookoffer uit de Tempel waaraan mystieke en magische krachten worden toegekend die dood en verderf – en dus ook epidemieën – kunnen stoppen. Tijdens de vlucht bad men en werden er mystieke gebeden en Godsnamen uitgesproken. Na afloop wist zijn zoon te melden dat “zonder twijfel de epidemie zal stoppen. Na een dergelijk gebed is het duidelijk voor ons dat we binnenkort een daling van deze griep zullen zien.” Dat laatste lijkt me overigens niet waar, want de hele winter door was de griep er nog. Volgens mij is er enkele dagen geleden nog een vrouw van 55 jaar aan overleden, maar dat terzijde. Men steeg op vanuit Lod en vloog richting het noorden, naar de Golan Hoogte. Vandaar ging men weer helemaal naar het zuiden naar Beër Sjewa (het goddeloze Elat wordt blijkbaar overgeslagen ...), om vervolgens op Ben-Gurion te landen. Volgens de kabbalisten werd er een zeer zeldzaam ritueel uitgevoerd dat eerder in WO II door de opa van Batzri werd uitgevoerd, R. Jehoeda Petajah. Ook toen deed deze kabbalist dat vanuit een vliegtuig in de lucht, met als doel om de toegang tot Israël voor Hitler af te sluiten. En inderdaad werden de Duitsers in Egypte afgestopt door Montgomery. Bekijk de foto of lees het Hebreeuwse artikel in de Ma’ariw op: http://www.nrg.co.il/online/1/ART1/928/464.html
Enfin, terug naar de diboek uit Dimona ... Ene Judith uit Dimona leidt aan de diboek. In zijn leerschool in Jeruzalem voelt Batzri de diboek aan de tand. Maar, wat een verrassing als de diboek de overleden echtgenoot van de vrouw blijkt te zijn, die jong aan de alcohol stierf ... In ‘Geesten en diboeks’ is het artikel te lezen dat de uitdrijving beschrijft – of beter: het gesprek met de diboek – zoals dat in een Jeruzalemse orthodoxe krant destijds verscheen (lente 1999). Dat gaat als volgt:
Rabbijn: wat wil je van deze vrouw Diboek: haar (mee)nemen Rabbijn (schreeuwend) Je hebt geen toestemming om enig schepsel in de wereld schade te doen. Jij zult niemand schade doen. Ik wil dat je vertelt wat je wilt, wat heb je gedaan? Diboek: Ik heb veel zondes gedaan R: waarom heb je dat gedaan, heb je nu spijt? D: ik heb spijt R: ben je tot inkeer gekomen? D: ik wil naar boven gaan R: wil je naar boven? God zal je helpen dat je naar boven gaat, maar je moet één ding weten – dat je geen schade mag aanrichten. Welke tikkoen [=herstelritueel] wil je? D: een herstel voor zondes R: kan je specificeren voor welke zondes D: Ik zeg het niet (...)
Hilarisch wordt het wanneer een collega-kabbalist van Batzri – rabbijn Monsengo – de diboek vraagt of het voormalig parlementslid Arje Deri schuldig is (aan corruptie e.d.) of niet:
Rabbijn Monsengo: Is Arje Deri schuldig of niet? Diboek: hij is schuldig (Noot van de redactie: in overleg met de rabbijnen is het beledigende woord dat hij [de diboek] heeft gezegd weggehaald. Later zal de diboek beweren dat hij gelogen heeft en dat Deri onschuldig is, zie vervolg)
Batzri even later schreeuwend tegen de diboek:
“Hoe kan je dat zeggen, je bent een leugenaar. Leugenaar. Rabbijn Ovadija heeft verkondigd in een uitspraak dat hij [Deri] onschuldig is. De rechtbank heeft weliswaar zo besloten [dat hij wél schuldig is], maar volgens de wetten van de Tora is hij onschuldig. Neem deze woorden nu terug, neem ze terug!!”
De diboek: (onduidelijk antwoord) Sommigen beweren dat de overledene inderdaad zijn woorden terugneemt (...)
Of dit erg gezond is voor het religieuze klimaat is de vraag. Ikzelf zet hier grote vraagtekens bij. Of beter: ik vind het niet gezond allemaal.
