Vorige week jubelde ik nog over de toegenomen zonneactiviteit; deze week was het koud en nevelig en was de zon slechts af en toe te zien.
Het kan verkeren. Je moet ook nooit iets te expliciet zeggen, niet besjrieën, zeiden ze vroeger al. Blijkbaar gaf de kosmos een knipoog en liet zien dat hij toch lekker zelf beslist wat hij doet. Ondanks al onze technologische en wetenschappelijke vooruitgang, weet het weer zich toch nog grotendeels aan onze beïnvloeding te onttrekken. Hoewel? Wetenschappers vliegen elkaar al decennialang in de haren over de vraag of de wereld werkelijk opwarmt, en zo ja, of dat de ‘schuld’ is van de mens. Zo nu en dan duikt een artikeltje op dat één van beide standpunten steunt. Zo ook deze week: Luchtvervuiling maakt het weer extremer, weet nu.nl te melden. Droge gebieden worden droger, natte gebieden juist natter, met kans op overstromingen. En dat allemaal vanwege aerosolen die in de atmosfeer terechtkomen. Aerosolen zijn kleine vaste of vloeibare deeltjes die in de lucht komen door natuurlijke processen zoals bestuiving van bloemen of door uitstoot van bijvoorbeeld auto’s of kolencentrales. Deze deeltjes kunnen zonlicht weerkaatsen of juist opnemen, waardoor de aarde respectievelijk afkoelt en opwarmt. De deeltjes hebben ook effect op wolken: een wolk die meer van deze deeltjes bevat, heeft gemiddeld kleinere regendruppels dan een wolk met minder aerosolen.
Volgens mij veroorzaken spuitbussen ook een aerosol – en al zo'n 30 jaar geleden werd er vrij hysterisch gedaan over allerlei gassen die vrijkomen uit spuitbussen, maar ook uit oude ijskasten. Nu blijkt er dus toch een kern van waarheid in te zitten. Want: wetenschappers ontdekten dat aerosolen met name ’s zomers omhoog gerichte luchtstromen in de wolken veroorzaken, waardoor die wolken hoger worden. Bij wolken met relatief veel water nam door deze luchtstromen de hoeveelheid regen toe, bij minder verzadigde wolken juist af. Dit betekent dat droge gebieden door luchtvervuiling droger worden en natte periodes natter, met mogelijk heviger overstromingen tot gevolg ... Ogenschijnlijk een duidelijk bewijs dat menselijke activiteiten het klimaat beïnvloeden. Maar dit onderzoek zal wel weer door anderen bestreden worden, enzovoorts. Enfin, lees de rest van het artikel zelf maar.
Overigens is het een leuk detail dat ook Israëlische onderzoekers aan het onderzoek meewerkten. Voor de Tenach is het overigens duidelijk: het morele gedrag van de mens beïnvloedt het klimaat, niet de menselijke techniek en cultuur. Volgens het bekende patroon: wanneer de mens zich aan de Goddelijke wet houdt – de morele orde – dan is de natuur in harmonie en rust, en valt de regen op haar tijd. En indien de mens zondigt tegen de morele orde, dan wordt ook de orde in de natuur verstoort, met alle gevolgen van dien. Hoe dan ook lijkt het me zinvol om voorzichtig met de aarde om te gaan; en met elkaar natuurlijk.
Over de natuur gesproken. Veel medicijnen worden nog steeds van allerlei, vaak zeldzame planten gemaakt. Het verdwijnen van allerlei flora en fauna zou op lange termijn niet goed zijn voor de mens. Hij kan dan immers geen plantaardige bestanddelen meer vinden voor medicijnen. Nu willen we natuurlijk allemaal tot 120 jaar gezond blijven, maar toch ... Je kunt allerlei stoffen wel gaan namaken maar het is de vraag of de synthetische stof altijd net zo goed werkt als de natuurlijke.
In de oude geneeskunst was plantenkunde erg belangrijk en bijna alle medicijnen werden van planten gemaakt. Wie de gezondheidsregels van Maimonides leest, ziet dat deze veel ruimte geeft aan gezonde voeding. Een goede gezondheid hangt bij hem zeer nauw samen met wàt je eet en hòe je het eet.
Nu is niet alles wat Maimonides schrijft bruikbaar voor vandaag. Hij was bijvoorbeeld van mening dat fruit erg ongezond is. Tegenwoordig weten we dat fruit boordevol vitaminen, voedingsvezels en andere belangrijke stoffen zit. Toch is het grappig om te zien dat ook de moderne medische wetenschap steeds meer de nadruk lijkt te leggen op het belang van gezonde voeding, met name om aandoeningen aan het hart en de bloedvaten, diabetes en hoge bloeddruk te voorkomen. Ook deze week was er weer het een-en-ander hierover te lezen in de media: Groene thee verlaagt met 5-6 punten het slechte cholesterol.
Al eerder werd groene thee in verband gebracht met positieve effecten op lichaamsgewicht, hart- en bloedvaten, kanker, Alzheimer en de ziekte van Parkinson. Kiwi’s blijken goed voor het verlagen van de bloeddruk, althans volgens dit onderzoek uit Oslo, en een eitje helpt tegen een dipje in je energieniveau, bijvoorbeeld in de middag.
Wat overigens op dit gebied ook opvalt is dat er vaak tegenstrijdige informatie lijkt te bestaan. Zo wordt algemeen aangeraden minder zout te eten vanwege de invloed op de bloeddruk. Maar in een recent onderzoek claimen onderzoekers uit Kopenhagen dat minder zout eten het cholesterol met 2,5 procent doet stijgen en een bepaald type vet met 7 procent doet toenemen, wat bloedproppen kan veroorzaken (nu.nl) ...
En dat brengt ons bij kasjroet. Wat ook de reden van kasjroet moge zijn – gezondheid, ecologisch, theologisch – het nadenken over wat we eten en drinken lijkt niet overbodig. En eigenlijk is het gewoon logisch – je lichaam wordt immers voortdurend opgebouwd uit de dingen die je eet en drinkt. En omdat we dagelijks soms wel tientallen keren iets te eten nemen of te drinken pakken, wordt het zo ook een goede oefening in mindfulness, zeg maar het iets verder kijken dan je maag lang is, met alle gezondheidsredenen en morele implicaties van dien (fairtrade, milieu-vriendelijk, etc). Als we dat doen, zijn we allemaal even als die bijbelse priesters die hun eten in hoge graad van reinheid moesten eten. Of in bijbelse taal, voorafgaande aan de Openbaring: En u zult Mij een priesterlijk koninkrijk, en een heilig volk zijn. Dit zijn de woorden, die u (= Mosjé) tot de kinderen Israëls spreken zult ... (Sjemot/Ex. 19:6).
Sjabbat sjalom!
