Geprivatiseerde macht

Leo Mock z”l

vrijdag 3 april 2015

Het begon met de internet-verbinding die niet werkte. Als goede orthodoxe Jood heb ik natuurlijk geen WiFi, maar gewoon een internetkabel. Toen ik de router inspecteerde, viel me op dat geen enkel LED-lampje het deed. Hij zou toch niet kapot zijn? Even de provider bellen. Verhip, de telefoon doet het ook al niet?! Dat krijg je als je internetprovider óók je vaste telefoon doet. Omdat ik nu ook de telefoonverbinding wilde checken, deed ik het licht bij de meterkast aan. Niks. Hmmm. Het andere lichtknopje deed het ook al niet. Even de stoppen bekijken – nee, alle schakelaartjes stonden goed. Na zo'n vijf minuten kwam ik tot de conclusie dat we helemaal geen stroom hadden.

Ik besloot eens bij de buren te informeren. Beide buren deden niet open. Dan maar een paar huizen verder. Zonder succes. Een briljante ingeving fluisterde mij in om naar het geluid van de bel te luisteren. Geen enkele bel van mijn buren deed het. Blijkbaar heeft de hele straat geen stroom, concludeerde ik met een beginnende kriebelende irritatie. Even mijn broer bellen. Nee, geen stroom zei hij. Heel Amstelveen niet? Het zou zo maar kunnen. Dan maar mijn goede vriend op zijn kantoor in Amsterdam storen. Nee, die had ook geen stroom. Maar op zijn telefoon met internet – iets dat ik uiteraard ontbeer – had hij iets gelezen over een grote storing in de regio. Dan maar de stroomboer bellen. Ik pak al de vaste telefoon om deze vervolgens meteen weer neer te leggen. Sjlemiel, er wás toch geen lijn? Dan maar mobiel. Maar ik heb het nummer helemaal niet. Een oude rekening zoeken dus. Het 0900-nummer blijkt niet gratis te zijn. Raar, waarom hebben ze geen gratis lijn voor een storing?

Nee, de stroommevrouw wist ook niet veel meer dan dat heel Noord-Holland storing had. Hoelang dat ging duren, vroeg ik. Weten ze niet, bovendien het net is niet van hun maar van de netbeheerder. Die moest ik maar bellen. Geërgerd vraag ik waarom zij zelf niet informeert, zij zijn toch de stroomboer en ik betaal toch aan hen? Zij hebben er toch voor gekozen om het onderhoud van het net en de leidingen aan derden te verpatsen? De mevrouw heeft geen zin in een politieke discussie en verbreekt de verbinding. Ik bel terug – vergetend dat het geen gratis nummer is. Een andere mevrouw draait hetzelfde kletsverhaaltje af en zegt dat ik zelf maar even de netbeheerder moet bellen. Ik leg haar nu ‘vriendelijk doch dringend’ uit dat ik helemaal geen nummer heb van die netbeheerder, het al vervelend genoeg is dat ik mobiel moet bellen op eigen kosten, dat mijn batterij niet vol is, en dat ze zelf maar die netbeheerder moet bellen! “Meneer, ik ga dit gesprek beëindigen.” Privatisering. Als burger ben je haast machteloos en zeker geen klant of koning …

Om meer te weten te komen ga ik naar mijn autoradio luisteren. Opgewonden verslaggevers vertellen over een ontwricht Schiphol, een ont-treinde NS, bruggen die vastlopen, verkeerschaos, problemen in het AMC en mensen die in liften vastzitten. Ik besluit een rondje in de omgeving te rijden. Inderdaad doen de verkeerslichten het niet. Al gauw ontstaan er gevaarlijke situaties en zie ik een eerste ongeluk. Er zijn opeens opvallend veel ambulances, politie, en brandweerwagens te horen. Blijkbaar om mensen in nood te helpen. Ik hoor een signaaltje en zie dat mijn benzine op is. Even langs het benzinestation. De uitbater komt me al lachend tegemoet – “kom je doen?” Stom natuurlijk, er is geen stroom en dus werken de pompen ook niet. Snel zeg ik een afspraak in Amsterdam af en keer terug naar huis, wachtend op nieuws. Dan maar even naar het winkelcentrum naast ons huis. Alle winkels zijn donker en de ingang gebarricadeerd met dozen of winkelwagens. Nee, ze kunnen ook niets met contant geld want: “meneer, ik krijg mijn geldla niet eens open.” Sommige winkeliers zitten met hun personeel vóór of in hun winkel koffie te drinken – het lijkt meteen op een soort oriëntaalse sjoek. Iedereen kletst gezellig met elkaar en ook oom agent komt een oogje meekijken. Al snel is iemand van de media aanwezig die een winkelmanager interviewt.

Zou dit op de vrijdag van Sjabbat Hagadol – de Grote Sjabbat – een test zijn? Om onze grenzen van ons eigen Egypte te verkennen, hoe afhankelijk we zijn van techniek. Want hoe kwetsbaar zijn we zonder stroom, techniek en computers? Zou je een net niet zo moeten maken dat ook als één belangrijk station defect is, dat geen miljoen huishoudens treft zoals deze keer? Maar, is meer techniek wel de oplossing? En, waarom horen we wel de kosten van de storm van de afgelopen dagen (14 miljoen), maar niet de schade van deze stroomstoring? Bovendien werd al snel duidelijk gemaakt dat van compensatie van kosten door de storing geen sprake is. Raar, want als het gewoon een business is die geprivatiseerd is, waarom gedragen deze grote bedrijven zich dan opeens als overheid?

Met Pesach al bijna voor de deur – wat zeg ik ín de deuropening – heeft Nederland mogelijk een echte farao. Zouden farao’s en andere machtsstructuren misschien ooit zo zijn begonnen, als een uit de hand gelopen spel dat zoveel succes had dat het een blijvertje werd? Nee, de profeten van vroeger werden niet vrolijk van de farao’s en andere machthebbers – zelfs niet als deze Joods waren … Misschien wel omdat het spel té serieus werd en het opeens om échte macht ging. Waar blijft de ethische component, vroegen de profeten zich af? Wie zichzelf als oppermachtig ziet, zet de moraal naar zijn eigen hand. Alleen een machthebber die zichzelf aan God onderwerpt, is een mogelijke garantie voor een rechtvaardige samenleving, dachten de oude profeten.

Ach, u moet maar zo denken: een Pesachschoonmaak is wel ergens goed voor. Het mogelijke gevaar van het consumeren van etenswaren die vér over de datum zijn, is voor de Pesachschoonmakers geen kwestie. Elk jaar wordt de kast uitgemest en oude producten worden in ‘Egypte’ achtergelaten – voor ons geen giftig kopje chocolademelk uit de jaren ’80 van de vorige eeuw.

Ook het net uitgekomen CIDI-rapport over antisemitische incidenten in 2014 (totaal 171 pagina's) kan wat mij betreft in Egypte blijven. Even een opfrissertje: in 2002 waren er 337 incidenten, in 2005 waren het er 159. Kortom er is weinig pijl op te trekken …

Tot slot nog even naar Israël waar de Tempelgetrouwen, volgens Yediot afgelopen maandag, weer hun schaapje offerden in afwachting van het échte Tempelwerk. Zowaar op een echt altaartje (mag dit halachisch allemaal?!) Mesjoggaas misschien, maar wel verontrustend dat nu ook meer prominente rabbijnen aanwezig zijn, zoals de opperrabbijn van Jeruzalem. Ook dit spel dreigt tè serieus te worden …

Sjabbat sjalom en een kosjere Pesach!

8 + 3 = ?

Columns 2023

Columns 2022

Columns 2021

Columns 2020

Columns 2019

Columns 2018

Columns 2017

Columns 2016

Columns 2015

Columns 2014

Columns 2013

Columns 2012

Columns 2011

Columns 2010

Columns 2009

Columns 2008

Doneren

Crescas kan niet zonder jouw steun. Met elke donatie, hoe klein ook, steun je onze activiteiten en zorg je dat wij nog meer voor Joods Nederland kunnen betekenen.