Vorige week schreef ik over de maand chesjvan en het katterige gevoel dat met deze maand verbonden is omdat men opeens van een overdrukke feestperiode in een zwart gat valt. Dat katterige gevoel hoorde (vroeger?) bij de overgang naar een nieuw seizoen en een nieuw werktempo – zo aan het einde van het agrarisch jaar heeft men even een pauze, totdat er opnieuw wordt ingezaaid in november en december. Daar hoort ook wat bezinning bij, terwijl de dagen wat korter worden en de milde menselijke winterslaap begint. Om straks als herboren in de lente te ontwaken!
Op Internet lees ik toevallig over het sterrenbeeld van de maand chesjvan: schorpioen. Verbonden met water maar ook met minder positieve zaken als de planeet Mars (strijd, oorlog). Over dat water: volgens de traditie zou de zondvloed op 17 chesjvan zijn begonnen. Water is op zichzelf positief en staat voor genieten en gevoel, maar té veel water is niet gezond, dan stroomt alles (emotioneel) over … De herfst daarentegen zou weer verbonden zijn met het element ‘lucht’ en het denken symboliseren (Luftmensch?). Toch weer die bezinning. Bepaalde astrologische ideeën lijken trouwens vrij universeel, want ook op een Nederlandse site lees ik dat het sterrenbeeld schorpioen is verbonden met water en Mars.
Maar één ding had ik over het hoofd gezien: het Shabbos Project (let op die ‘bos’ en niet ‘bat’). Opeens was het er in 2015, en nu dus al voor de derde keer. Overgewaaid uit ik meen Zuid-Afrika gaat men over de hele wereld “iets aan sjabbat” doen. Compleet met een challe-bake erbij – uiteraard zijn vrouwen en mannen hier apart welkom, niet samen … Wie oplet, ziet dat de datum van het Shabbos Project steeds eind oktober of begin november valt. Alsof men het gaatje tot Chanoeka per se moet opvullen. En dus hebben ook wij vrijdagavond een maaltijd in de CIZ-sjoel in het kader van het Sjabbat Project, die ik ook nog moet begeleiden … Sjabbat Shabbos Project gaat deze sjabbat vast heten als het een vaste traditie is geworden.
Ook komen overwaaien uit het buitenland is Halloween, dat de laatste jaren ook in Nederland steeds prominenter wordt gevierd. Bij ons liggen de supermarkten al weer vol met pompoentjes in alle maten en kleuren en de zwarte stukken tape die erop zijn geplakt als ogen, neus en mond, om zo het karakteristieke Halloween-sfeertje te creëren. Massaal koopt men pompoenen in om die thuis uit te snijden – het liefst in spooky patronen – en zo een kaarslamp van de pompoen te maken, waaruit het licht grillige schaduwen op de muur laat vallen. Sommigen denken overigens dat je dat feest het beste kan vieren door je uit te dossen in kledij uit de Tweede Wereldoorlog: het leuke Anne Frank-kostuum voor meisjes, aldus Yediot Achronot in een recent artikel.
Wie trouwens denkt dat je in Israël helemaal aan Halloween kan ontsnappen, komt toch bedrogen uit. Een online petitie vraagt bijvoorbeeld of je wilt tekenen om Halloween tot officiële Israëlische feestdag benoemd te krijgen. Op weer een andere Hebreeuwse site, bedoelt voor de Israëlische toerist, kun je wervende teksten lezen voor een Halloweenfestival in Amsterdam – even lekker drie dagen feesten. Maar ook de thuisblijver kan in Israël op verschillende plekken Halloween vieren, zoals tijdens de Halloween-beurs in het Dizengoff Center in Tel Aviv op 26 en 27 oktober (niet helemaal de juiste datum, maar goed wij vieren ook de tweede dag Jom Tof in de Diaspora …). Even naar beneden scrollen tot je twee dames ziet met vleermuizen.
Tot slot vond ik na wat zoeken op de site van Kipa zowaar een halachische vraag die zeer recent aan de virtuele internet-rabbijn werd gevraagd (de zogenaamde Sje’al et Harav-rubriek) en die werd beantwoord door rabbijn Baruch Efrati (Efrat), een gehaakt keppeltje rabbijn die doorgaans best stevige standpunten inneemt:
“Vraag: Shalom, eerwaarde rabbijn. Is het toegestaan om het feest ‘Nacht van Alle Heiligen’ (doorgaans de Israëlische naam voor Halloween, hoewel eigenlijk het christelijke Allerheiligen op 1 nov, lm). En mag men daar wel aanwezig zijn tijdens het feest, of is dat [ook] verboden?
Antwoord:
Shalom.
A. Verboden.
B. Het is verboden aanwezig te zijn bij welke bijeenkomst dan ook rond deze heidense kwestie.
Het beste.”
Sjabbat sjalom en niet teveel pompoensoep eten op sjabbat Halloween …
