Van Israël weer terug naar Nederland – van vakantie weer terug naar de dagelijkse beslommeringen. Een bezoek in Israël vind ik altijd energie-gevend, vermoeiend, verwarrend en inspirerend tegelijk. Het leven lijkt er nét even sneller te gaan dan in Nederland, de mensen hebben nét even minder tijd, en rijden nét iets roekelozer dan in ons Amstelveen. Maar, aan de andere kant – waar vind je zo maar op straat van die typetjes zoals je ze in Jeruzalem ziet? Neem nu deze dame die op vaste locatie in de Jaffa-poort zit, en haar harp strelende liederen ten gehoor brengt. Zingt ze over het glorierijke verleden van Jeruzalem, over de wonderbaarlijke groei van de hoofdstad in de afgelopen 40 jaar, een vrouwelijke collega van Psalmist David (let op de witte bijbelse kleding…), of is het de stem van de Sjechina die zingt en huilt om haar omzwervingen? Misschien wel alle vier tegelijk – u mag het zeggen…

En toen was daar ook nog vorige week helaas het totaal onverwachte overlijden op jonge leeftijd van Shlomo Berger z.l., zoals u ook in de nieuwsbrief van vorige week kon lezen. Als een dondersIag bij heldere hemel. Iedereen die hem gekend heeft als student, collega of vriend, zal hem erg missen.

Terug in Nederland betekent ook terug naar het grillige klimaat – van stralende zomerzon, via koude grijze dagen, met dan weer eens een zompige bewolkte dag, tot stromende regen. Regen die maar niet wil ophouden – volgens ingewijden werden er weer allerlei records gebroken. Op sommige plaatsen in Nederland regende het vorige week immers bijna 60 uur achter elkaar! Hoog die dijken maar alvast op, want de opwarming is niet terug te draaien en de stijging van de zeespiegel ook niet zo snel – somberden onlangs nog Zwitserse onderzoekers die smeltende gletsjers bestudeerden en het State of the Climate 2014, het jaarlijkse rapport van Amerikaanse wetenschappers met bijdrages van onderzoekers uit tientallen landen, volgens nu.nl:

Aan de andere kant melden anderen op nu.nl weer een verrassend snelle groei van ijs aan de Noordpool. Het volume van de ijskap op de Noordpool was na de bijzonder koele zomer van 2013 ruim dertig procent groter dan in diezelfde periode in de drie jaar daarvoor – meldt nu.nl. Kunt u het nog volgen?

Voor mij betekent de stijging van de zeespiegel en de aanhoudende regens vooral het ontstaan van waterpoeltjes in onze plastic zitstoelen in de tuin en op het balkon. Het legen van deze kleine waterreservoirs in het zitvlak van de stoelen heeft weinig zin – een volgende regenbui giet ze weer vol water. Het laten staan van de waterplasjes krijgt ook iets meditatiefs – samen met een overhangende tak van een struik, gebroken takjes, afgevallen blaadjes, stof, aarde en dode insecten ontstaat een soort oersoep. Een groene mosachtige aanslag en roodachtige ringvormige sedimenten geven het geheel iets kunstzinnigs. Het begin van een nieuwe mini-kosmos – gewoon bij ons in de tuin! Oordeel zelf:

Tja en toen kwam de affaire-Mizrachi – ik had nog niet eerder van deze man gehoord. Het NIW noemde hem een haatrabbijn, wat ik niet helemaal een passende term vindt. Maar ook een term als ‘haat-imam’ vind ik wel wat gemakkelijk. Uiteraard hadden degenen die de rabbijn naar Nederland brachten de beste bedoelingen – daar twijfelt denk ik niemand aan. Aan de andere kant importeer je met iemand die je naar binnen haalt, ook diens gehele gedachtegoed erbij. En daar wrong de schoen. Mizrachi heeft ongetwijfeld positieve kanten en geeft inspirerende lessen aan geïnteresseerden. Tegelijkertijd zijn er de kwetsende en grievende opmerkingen over mensen met kanker en gehandicapte kinderen. En beledigt de rabbijn miljoenen Holocaust-slachtoffers en hun nabestaanden.

Maar wie zoekt op Google vindt meer: rare ideeën over de aardbeving in Nepal, een link tussen onzedelijke vrouwenpruiken en een brand die zeven Joodse kinderen in New York doodde, maar ook demoniserende uitspraken over ‘liberal Jews’ in Israël en de VS, die links, Palestijnen- en homovrienden zijn, pro-Amerikaans, pro-Arabieren, maar ook rabbijnenhaters, verraders, en als een soort vijfde colonne door hem wordt beschouwd – de erev rav (zie hierover bijvoorbeeld hier) die vernietigd worden in de Eindtijd.

Het argument dat het om een klein aantal uitspraken en filmpjes gaat, lijkt me niet steekhoudend. De meeste discriminerende en antisemitische boodschappen vormen vaak niet het hoofdthema van een denker of geestelijke. Denk aan de Goeree’s uit de eighties. Joden die zich terecht opwinden over antisemitische passages in sommige religieuze geschriften zouden toch terecht geen genoegen nemen met het argument dat “het antisemitische materiaal minder dan 1 procent van het hele boek behelst”.

Zelfs wanneer Mizrachi de waarheid zou weten over waarom bepaalde rampen gebeuren – wat ik sterk betwijfel – dan nog stelt de Joodse traditie dat men soms beter kan zwijgen dan de waarheid zeggen. Bijvoorbeeld om de vrede te bevorderen. Of omdat de toehoorders toch niet zullen luisteren. “Zoals het een plicht is om een woord te spreken dat gehoord wordt, zo is het ook een plicht om een woord dat niet gehoord wordt, niet uit te spreken” (Jebamot 65b). Daarnaast leren de mystieke leraren ons dat men een ‘Tora van liefde’ uit moet dragen. Eén die gebaseerd is op liefde en vergevingsgezindheid, en niet een ‘Tora van strengheid’, die oordeel en straf predikt. Zeker zo aan het eind van het jaar, rond de Hoge Feestdagen…

Sjabbat Sjalom!