Het is 30 december ’s avonds, het zonnejaar loopt alweer op zijn einde. Ik loop nog even in de heldere avondlucht naar de brievenbus. Achteloos prop ik de brief in de gleuf om vervolgens te ontdekken dat er iets blokkeert. Hè, die hele gleuf zit dicht. Verdraaid, dat was ik vergeten. Het is al jaren beleid om de gleuven der brievenbussen wegens het vuurwerk af te dichten met een plastic strip. Ik kon voor mijn post maandag 4 januari 2016 hier weer terecht, las ik. Wat zegt dit over Nederland vroeg ik me filosofisch af. Dat dwangmatige beheersen, controleren, regelgeving, richtlijnen, afspraken, verboden, en besluiten over minutieuze details van het leven. Hoe vaak was het dan eigenlijk voorgekomen dat er vuurwerk in een brievenbus was gestopt in deze doorgaans rustige wijk?

Dan is het nieuwe jaar nog nauwelijks begonnen of de treinen rijden weer onregelmatig en veranderen Groningse huizen in disco’s door haperende stroomvoorziening. Lijndansen noemt stroomuitbater TenneT het. Mag ik ‘lijndansen’ als eufemisme nu al als het woord van 2016 nomineren? Laten we eens het archief induiken en kijken hoe NS en PEN het vroeger deden als staatsbedrijven. Uit mijn jeugd in Nederland kan ik me 1 of 2 stroomstoringen herinneren in 17 jaar tijd. Ook treinen reden doorgaans gewoon door en hadden nog geen last van ‘vierkante wielen’ in de herfst, uitdijende rails in de zomer, en beijzelde wissels in de winter. Ja, bij écht extreem weer natuurlijk wel … In het buitenland is het allemaal al lang bekend. Zodra men daar de stroom en het openbaar vervoer is gaan uitventen, begonnen de problemen (lees dit artikel in de Volkskrant uit 2003).

Interessant én blijven liggen op mijn nieuwsplankje was de vondst van een zegel van niemand anders dan Koning Chizkia (koning van 727–698 vóór de jaartelling). Verdraaid, is die bijbel dan toch geen onzin, hoor je mensen al denken. Zie je wel, we hebben gelijk, jubelen sommige orthodoxen alvast, vooral als die aan outreach doen. Alsof een roman niet over echt bestaande personen kan gaan en toch fictie kan zijn, maar toch waarachtig. Zucht. Laten we het zegel eens bekijken. Ah, écht Joodse symboliek op dit zegel van deze vrome Koning van Judea, die geprezen wordt in Tenach: een zon met vleugels, en het levenskruis Ankh. Ik dacht dat we geen beelden van zon, maan en sterren mochten maken in een tijd waarin deze ook werkelijk aanbeden werden. En écht tweedimensionaal is een zegel nu ook weer niet. En dat kruis, de Ankh, dat is toch een Egyptisch teken? Dit symbool bedoel ik:

Reb Awraham Wikipedia schrijft over dit symbool:

Nog raarder is dat je dit teken in combinatie met de zon ook terugvindt op Egyptische afbeeldingen, waarop je de zonneschijf ziet, met stralen en handjes die naar de mensen reiken met aan het uiteinde van het armpje dit levensteken, de Ankh. Klik hier voor deze afbeelding uit de tijd van Farao Echnaton, die verdraaid alweer een soort ruwe vorm van monotheïsme zou hebben aangehangen. Een echt bewijs van dit zegel voor de oude herkomst van onze vorm van jodendom vind ik het dus niet direct …

Het levenskruis is natuurlijk ook gewoon een kruis - één van de oude symbolen, zoals de davidsster ook is – en niet onwaarschijnlijk verbonden met het Christelijke kruis. Wat me weer brengt bij NIW nummer 13 met daarin de nogal kritische visie op het christendom van Tzvi Marx (Forum, pagina 16). Tja, is er niets positievers te zeggen over het christendom denk ik dan. Of zou u liever in de Romeinse wereld leven waarin alles wat zwak is, negatief is en verdwijnen moet, en rechten alleen voor Romeinse burgers golden? In de ingezonden brievenrubriek is de kerstboom aan de beurt, opnieuw door Marx, die zich ergert aan het NIW dat aandacht besteedt aan mensen die kerst de leukste tijd van het jaar vinden. En ik kan u alvast verklappen dat de thema’s kerst en aandacht voor Jezus en christendom in de brievenrubriek van het NIW van deze week (nummer 14) een hot item is. Tja mensen, het is 2016 (c.q. 5776) en we leven in een wereld tussen en met Christenen.

Opmerkelijk genoeg was daar onlangs de vergaande verklaring van de Paus inzake missie en Joden. Een vergaande verklaring waarin de idee van missie gericht op Joden definitief wordt verlaten – een belangrijke schakel in een proces dat al in de jaren ’60 van de vorige eeuw begon met Nostra Aetate en de herbezinning op de relatie van de kerk met jodendom en de andere geloven. Jammer dat deze verklaring vooralsnog niet tot iets mildere oordelen bij de NIW-lezers heeft geleid. Dat deed het echter wel bij een groep andere rabbijnen. Zo maakte mijn collega Frank Bosman (aan de Tilburg University) mij attent op een verklaring van enkele tientallen orthodoxe rabbijnen uit Israël, de VS en Europa, die naar aanleiding van de recente verklaring van de Paus met een tegenverklaring kwamen – To Do the Will of Our Father in Heaven: Toward a Partnership between Jews and Christians – waarin het christendom positief belicht wordt, en als partner wordt gezien. De belangrijkste uitspraak in deze verklaring is terecht door Bosman aangewezen als:

Bekijk de verklaring en ontdek dat ook rabbijn Nathan Lopes Cardozo deze ondertekende. Maar ook rabbijn David Brodman, ooit opperrabbijn van Amsterdam, lang geleden …

Rest mij nog u te wijzen op het thema van dit NIW, nummer 14 – Tegen de angst – zodat u zichzelf er vast op kunt voorbereiden dat u bang gemaakt gaat worden. Bijvoorbeeld door columnist Bart Schut (‘Eindelijk zijn we allemaal bang’, pagina 19), die ook op jalta.nl actief is, maar ook ooit op het linksere joop.nl (merkwaardig genoeg alleen nog maar in cache te lezen op internet, voor de rest verwijderd zo lijkt het – de ‘404 deze pagina bestaat niet, denk ik’-melding). En door trendwatcher Adjied Bakas die een ‘verisraëlisering’ van Nederland voorspelt. Maar bedenk: jaarlijks worden 10 miljoen (!) fouten in recepten gemaakt door huisartsen die door apothekers weer hersteld moeten worden. Toch leiden medicatiefouten jaarlijks tot 1.200 doden.

Wie is er nog bang voor terreur? Laten we toch allemaal positief dit jaar ingaan.

Sjabbat sjalom!