Met de sneeuwval van de afgelopen dagen was Nederland eindelijk weer eens winterwit. Wat hadden we er naar uitgekeken na een lange reeks te warme kwakkelwinters. Wat ook zichtbaar werd, is de universele ervaring die de sneeuw bij mensen oproept. Bij onze Koreaanse buren, die een leuke sneeuwpop maakten, de autochtone ‘witte’ Nederlander, de Marokkaanse kindertjes die soms in onze straat spelen en ergens hier achter wonen, en de mensen uit India. Iedereen springt, speelt, lacht en gooit sneeuwballen. Op dezelfde manier willen al deze mensen uit al die verschillende landen en culturen een fijn en goed leven hebben. En het lijden vermijden of in ieder geval zo veel mogelijk beperken. In de menselijke ervaring verschillen we veel minder van elkaar dan theologen, politici, wetenschappers en de media ons soms willen doen geloven.

Zo’n andere universele ervaring is als muziek. Dans, muziek, en gezang behoren tot alle culturen – hoewel de individuele vorm ervan verschilt. En doorgaans leidt muziek steeds weer tot vreugde of andere diepe emotionele ervaringen. In de parasja van vorige week lazen we over de Israëlieten die na de doortocht door de Schelfzee begonnen te zingen (Sjemot 15). De vrouwen deden het nog eens dunnetjes over, maar dit keer met dans en instrumenten. Niemand die trouwens opgewonden werd – religieus gezien – van die zingende en dansende vrouwen … over dat gezag is het een en ander te doen in de rabbijnse bronnen.

Volgens een midrasj wilden ook de Engelen meezingen met de Israëlieten, maar God verbood hen dat. “Mijn schepselen verdrinken in de zee, en jullie zingen?!” Als engel moet je de dingen vanuit een hoger perspectief kunnen zien. Er is weinig vreugde in de Goddelijke wereld als het kwaad wordt overwonnen ten koste van mensenlevens. Alleen de mensen mogen zingen uit opluchting dat ze zijn verlost van het lijden en bevrijd zijn. Wanneer je weer kan zingen ben je pas écht vrij. Je kan weer vooruit kijken en hopen op de betere toekomst.

Een van de gebruiken op de sjabbat dat de doortocht door de Schelfzee wordt gelezen, is het geven van zaden aan de vogels. Dit is een oud gebruik waar niet alle rabbijnen vrolijk van werden. Mag je die vogels wel eten geven als het niet je eigen vogels zijn? Los van deze halachische discussies bleef het gebruik bestaan. Een van de uitleggen op deze minhag is dat de vogels bij de doortocht door de zee meezongen met de Israëlieten. Misschien is de zang van deze vogels wel het zuiverst. Ze zingen zonder haat tegenover de verdrukkers die nu in de zee verdrinken. Een aards zingen dat echter van negatieve emoties is ontdaan. In het menselijke perspectief is het zeer moeilijk als slachtoffer je vervolgers te vergeven. Daar is heel veel grootsheid en ontwikkeling voor nodig.

Ondertussen stijgt de verkiezingskoorts de pan uit. Ook in Joodse kring doet men een duit in het zakje. Zo schijnt er bij de LJG een verkiezingsdebat te zijn geweest waar enkele partijen aan deelnamen, compleet met de altijd sympathieke Gidi Markuszover namens de PVV. Ik vraag me af waarom een Joodse gemeente dergelijke evenementen zou moeten organiseren en waarom in het sjoelgebouw en niet in een plaatselijk buurtcentrum? Kan Markuszover als PVV nummer 2 de Joodse gemeenschap nog wel naar buiten vertegenwoordigen, vraag ik me ook af. Landelijke politiek en kille politiek zouden wat mij betreft gescheiden moeten blijven, zeker als het om partijen gaat die aan de extremen van het politieke spectrum staan.

Dan was er Brigitte Wielheesens column Stem wíjzer, op Jonet. Zij analyseert even de partijen op hun standpunten die relevant zijn voor Joods Nederland, althans in haar ogen. Ondertussen klaagt ze ook over de Stemwijzer:
“Over de voor ons specifiek belangrijke zaken zoals de politieke houding richting Israël, het Midden-Oosten, antisemitisme en veiligheid wordt met geen woord gerept. Geen enkele stemwijzer heeft rekening gehouden met de Joden; ‘De kanarie in de kolenmijn’. En zoals gezegd, gaat het met de kanarie slecht dan volgt de rest.”

Meent ze dat nu serieus en gaan we religieus-etnisch-cultureel gedifferentieerde stemwijzers maken? Het moet niet veel gekker worden. Ze richt haar pijlen vervolgens op DENK, die in mij ogen inderdaad potentieel hoog kan scoren op de wantrouw-index. Maar ook hier meent Wielheesen mee te populariseren:
“Als alle zwevende kiezers het advies van de stemwijzer opvolgen, DENK stemmen en DENK daarmee veel zetels haalt, is Nederland over vier jaar failliet en het inwonertal van Nederland verdubbeld.”

Écht, verdubbeld in vier jaar? 34 miljoen mensen op dat ene kleine stukje aarde, die draag je niet de stem voor, die laat je in hun waarde? Zoiets. Rechts-populistische partijen zijn volgens haar terecht slecht voor de Joden en Israël. Maar ook de linkse:
“ ‘Links’ Nederland kiest nu eenmaal graag partij voor de underdog en na de decennia van valse mediavoorlichting over zielige Arabieren en het beschuldigende vingertje naar Israël gelooft ‘links’ nu heilig dat de Arabieren heilig zijn. We zien de opkomst van een ietwat besmuikte ‘horen, zien en zwijgen’-houding die veel te veel ‘begrip’ toont voor uitingen van antisemitisme. SP, GL, PvdA en D66 gaan voor de kiezers op links. Die kunnen we dus wegstrepen in het stemhokje.”

En hoe zit het dan met de rechtvaardige samenleving, vraag je je dan af – ook een speerpunt van linkse partijen. En wie zijn ‘de Arabieren’. Bedoelt ze moslims, Palestijnen, Israëlische Arabieren of iets anders? Uiteindelijk kunnen alleen de SGP of de CU haar goedkeuring wegdragen. Tja die SGP – was die niet voor de doodstraf en niet echt vrouwvriendelijk? Veel zorgwekkender is dat veel partijprogramma’s de rechtsstaat onder druk zetten en voorstellen bevatten die tegen de grondwet, mensenrechten of internationale verdragen ingaan, aldus de Nederlandse Orde van Advocaten. Lees het artikel hierover.

En dan was er nog de ‘Dank aan The Donald – column’ van Naomi Italiaander, eveneens op JONET. Ook zij zaagt van dik hout planken:

“Ja Donald, je bent natuurlijk een rare vogel, ik laat mij niet bij mijn ‘pussy grabben’ noch dat ik slachtoffer wil zijn van je Twitter agressie. Maar met dit inreisverbod maak jij nu wel een heel mooi statement … Sinds jaar en dag hebben mensen met een Israëlisch paspoort, ongeacht screening of gegronde redenen, geen toegang tot de volgende landen:
Algerije, Bangladesh, Brunei, Iran, Iraq, Koeweit, Libanon, Maleisië, Oman, Pakistan, Saoedi-Arabië, Soedan, Syrië, de Verenigde Arabische Emiraten, Yemen.
Zonder reden, zonder verklaring, mogen mensen met een Israëlisch paspoort deze landen niet betreden. Wie hoor je daarover?”

Kan het ene onrecht met het andere onrecht worden bestreden? Is dát nu de boodschap van de Tweede Wereldoorlog, of het Jodendom, dat juist een radicale ethiek voorstaat: “gerechtigheid der gerechtigheid zult gij najagen” (Dewariem 18:20) en zo …

Sjabbat sjalom!