Het zijn weerbarstige tijden waar we in leven. 'Voetbal is oorlog', volgens sommigen, en daarom (?) hoor je de gekste en naarste dingen bij en rond voetbal. Van sisgeluiden die het gas moeten nabootsen, oerwoudgeluiden, een Hitlergroet of andere narigheid. En onbenulligheid – want “Sieg Heil” roepen, is wat flauw studentikoos/smakeloos, maar zéker niet handig als je een bekende persoonlijkheid bent en er juist in het voetbal wordt gestreefd naar het uitbannen van elke vorm van racisme, discriminatie en antisemitisme. En zolang sommigen menen nog steeds nazi-groeten of “Heil Hitler” naar Joden te moeten roepen, is voorzichtigheid op zijn plaats. Voorzichtigheid maar geen onnodige kramp. Maar dan is er ook nog de Ethiopische Kasa Getoo, die in Yediot Acharonot vertelt over de beledigende opmerkingen die ze naar haar hoofd geslingerd krijgt door ultra-orthodoxe kinderen in Bné Berak wanneer ze daar toevallig beland doordat ze een verkeerde bus neemt. Tja …
Overigens blijkt een Hitlergroet soms gewoon een ‘wegwerp-gebaar’. Tja, ik stel me voor dat er weer jurisprudentie gaat ontstaan over de vraag wanneer een wegwerp-gebaar te onderscheiden is van een Hitler-groet. Je ziet overigens ook dat tegenstanders zelf ook weer overreageren, zoals Trouw meldt: "De naam van de vermeende dader ging rond op sociale media, een naamgenoot stelde te worden bedreigd."
Ook wel bizar in deze context was het bericht dat in München zo’n 250 nazi-spullen werden geveild, waaronder de hoge hoed van snormans en een jurk van Eva Braun. Wie veilt er nu zoiets en waarom kan dát dan weer wel? Natuurlijk protesteerden Joodse organisaties, maar eigenlijk wil je dat een dergelijk ongenoegen veel breder wordt gedragen, ook over de grenzen van Duitsland heen. Overigens is het de Libanese zakenman Abdallah Chatila die als enige zijn verantwoordelijkheid neemt en de spullen opkoopt voor zo’n 600.000 euro om ze uit handen van neo-nazi's te houden. Na zijn aanvankelijke voornemen ze te vernietigen, doneert hij ze nu aan een Joodse instantie, waarschijnlijk Yad Vashem.
17 november was het weer de Global Day of Jewish Learning, die sinds 2010 door de Aleph Society en rabbijn Adin Steinsaltz (vertaler en moderne verklaarder van de Talmoed) in de VS wordt georganiseerd om door lernen de eenheid wereldwijd te bevorderen – een mooi initiatief,, dat in Amsterdam op twee plekken werd aangeboden. Het onderwerp dit jaar was 'Speaking Volumes', over gebed, het belang van namen en helend spreken versus beledigende woorden. Zo is het bijvoorbeeld niet goed om iemand op zijn fouten in het verleden te wijzen of op diens afkomst. Ook moet je eerlijk zijn in je spreken – zelfs in zaken. Vraag niet naar de prijs van iets als je niet echt van plan bent om iets te kopen, geeft de Misjna als voorbeeld (Baba Metsia 4:10). Als iedereen nu wat meer aandacht aan zijn eigen woord – gesproken of op geschreven media – schenkt en deze vooral verbindend laat zijn in plaats van verdelend, dan is al veel gewonnen. En laten we dan de non-verbale communicatie als gebaren even meenemen …
Sjabbat sjalom!
