Zo, het schooljaar zit er weer bijna op. Straks zwermen we weer in groten getale uit over de wereld, net als insecten, om vervolgens enkele weken later weer naar onze Nederlandse korf terug te keren. Want zomer = vakantie = zon = lol & plezier = relaxen = wijntje et cetera. Uiteraard heeft heel Nederland al maanden geleden, misschien zelfs een half jaar of eerder, zijn vakantiereis geboekt. Heel Nederland? Néé, één kleine Joodse nederzetting blijft moedig weerstand bieden aan de zomerse verleidingen … want laat nu net in die zomerse vakantiemaanden de jaarlijks terugkerende rouwweken voor de vernietiging van de Tempel worden herdacht, de Drie Weken.
Een rouwperiode die best ver gaat: niet trouwen, geen muziekevenementen, geen haren knippen gedurende drie weken – vooral de asjkenaziem houden zich aan deze verboden. In andere etnische Joodse groepen zijn de restricties doorgaans minder vergaand. Maar in de zogenaamde Negen Dagen (vanaf 1 Av tot 9 Av, Tisja Be’Av) wordt het allemaal nog strenger – geen kleren wassen, geen wijn drinken, geen vlees eten. Eigenlijk moet je ook minderen in zaken doen en dergelijke, hoewel men daar dan weer minder strikt mee is …
Hoe verhouden deze oude verboden zich met de moderne consumptiemaatschappij waarin de zomermaanden worden gevuld met leuke dingen en vakantie? Ook orthodoxe Joden gaan natuurlijk gewoon met vakantie, maar zullen deze – als de Drie Weken of Negen Dagen in de vakantie vallen – iets minder uitbundig vieren. Zo zijn er mensen die niet op vakantie vertrekken op de Vastendag van 17 Tammoez, of Tisja Be’Av. Men vindt dat niet in overeenstemming met het sobere en sombere karakter van beide dagen. Anderen gaan in de Drie Weken of Negen Dagen niet naar zee. Omdat dit niet past bij deze ingetogen tijd en bovendien gevaarlijk zou zijn. Allerlei gevaren werden van oudsher verbonden met deze Drie Weken.
Deze periode wordt ook als een periode van bezinning gezien, want het was natuurlijk geen historisch toeval dat de Tempel in Jeruzalem tot twee keer toe werd verwoest. De Eerste Tempel, van Salomo, zou verwoest zijn omdat Israël de drie kardinale verboden overtrad: er wérd gemoord, er wáren afgodendiensten en men pléégde overspel (Joma 9b). Maar de Tweede Tempel is verwoest vanwege een zonde die misschien wel nog moeilijker te ‘repareren’ is: zinloze haat. Oftewel een asociale samenleving, waarin mensen langs elkaar heen leven en waarin je afkeer hebt van mensen die anders zijn dan jijzelf – anders dan ‘ons soort mensen’. In het moderne Israël staat de laatste jaren – vooral na de moord op Jitschak Rabin z.l. – Tisja Be’Av vooral in het teken van het overbruggen van de kloof en verzoening brengen tussen seculieren en vromen in Israël.
Wat me overigens bij Tom Nisani en Sarah Lurcat brengt. Nooit van hen gehoord? Ik eigenlijk ook niet tot dat ene berichtje op de website van de JTA. Tom zou namelijk óp de Tempelberg zijn vriendin Sarah gehuwd hebben voor het oog van de camera en aanwezigen. En dat terwijl het uitvoeren van religieuze rituelen op de Tempelberg verboden is. Tom is leider van de Im Tirtzu-organisatie en prominent lid van de studentenorganisatie Students for the Temple Mount, waar ook Sarah actief in is. En ja, Sarah lijkt wel een beetje op een jongere versie van Cameron Diaz, maar dat terzijde …
Het nieuws werd op vele plekken gebracht, compleet met filmpjes: op de site van de rechts geörienteerde Arutz 7 (deze noemde het zelfs een Marranen-huwelijk), maar ook op de Amerikaanse orthodoxe site van de Jewish Press.
Ondertussen moet het vers getrouwde koppeltje bij de politie op het matje verschijnen en mogen ze hoogstwaarschijnlijk zes maanden niet de Tempelberg op, aldus een verontwaardigde Arutz 7.
Toch kunnen er wel wat halachische vraagtekens geplaatst worden bij de actie van Tom. Ten eerste is het door het Israëlische rabbinaat verboden een huwelijk in te zegenen en te voltrekken anders dan door een erkende rabbijn. Ik neem aan dat dit ook geldt voor de formule “Haré at mekoedesjet li betaba’at zè, kedas Mosje weJisraël” – “Zie, hiermee ben je aan mij gewijd naar de wet van Mozes en in Israël” – en voor het overhandigen van een ring die aan de vinger van de vrouw wordt gestoken in aanwezigheid van twee getuigen. Strikt halachisch gezien is dit voldoende om een juridische relatie tussen man en vrouw te scheppen – de zogenaamde kiddoesjien. Los daarvan is er de huwelijksceremonie – de choepa – waarna het huwelijk seksueel wordt geconsumeerd.
Of wacht, op het onderste filmpje hier, zie je ook een in het zwart geklede man die erbij staat en “mekoedesjet, mekoedesjet” (“geheiligd”, “geheiligd” = voltrokken, verbonden) lijkt te zeggen. Misschien was dat een bevoegde rabbijn, om het bovenstaande probleem te omzeilen?
Maar er is nog iets anders. Wie zegt dat je überhaupt een huwelijk op de Tempelberg mag sluiten? in de Misjna lezen we over het gedrag dat men moet tonen in de nabijheid van de Tempel en op de Tempelberg (vertaling Z. Goldberg):
“Men moet zich niet lichthoofdig gedragen tegenover de oostelijke poort [van de Tempel], want die is gelegen tegenover het Heiligste der Heiligen. Men betreedt de Tempelberg niet met zijn wandelstok of met zijn schoenen aan, noch met zijn geldbuidel of met het stof aan zijn voeten. Men gebruikt het niet om een weg af te snijden en spugen is zoveel te meer verboden.”
http://www.joodsleven.nl/Talmoed/Misjna/Zerajiem/01-Berachot/9/Misjna5.htm
De Tempel is een heilige, aan God gewijde plaats. Niet aan de mens en hij is ook niet ván de mens. Juist op die plek moet de mens iets van zijn menszijn en ego afwerpen en in diepe onderdanigheid staan voor het mysterie van het bestaan, de Oneindigheid, en God.
Een goede zomer en sjabbat sjalom!
