Chameets in de Pesachweek

Hopelijk heeft u een goede Pesach gehad … U bent enkele kilo’s zwaarder van de kremsjelies, matzeballen, wentelmatzes, matzebrij, matzegebak – kortom u heeft ruim een week flink doorgekaand omdat het hongergevoel maar niet weg wil gaan, hoeveel matzes je ook naar binnen kiept. Is dat psychologisch: ómdat je weinig mag eten op Pesach ontwikkel je een soort onstilbare honger? Of is het lichamelijk? Matzes voeden inderdaad niet en die gistbacteriën in je darmen hebben toch een functie? Volgens de kabbalist Luria (16e eeuw), is degene die ervoor waakt om niet het kleinste spoortje chameets te eten op Pesach, ervan verzekerd dat hij het hele jaar niet zal zondigen … Dat is ook de achtergrond volgens sommigen dat men met Pesach zo moeilijk doet en zich niet wil inlaten met lichtere meningen.

Maar, heeft Luria iets dergelijks wel gezegd? De praktijk lijkt dit namelijk te weerspreken: mensen die zich strikt aan Pesach houden, blijken toch te zondigen. Hoe kan dat dan? Volgens sommigen heeft Luria dat inderdaad ook niet zo expliciet gezegd. Verschillende nuanceringen zetten de woorden van deze bekende kabbalist in een meer plausibele setting. Luria bedoelde volgens sommigen dat de mens die zich strikt aan Pesach houdt, niet bang hoeft te zijn voor beproevingen of andere gebeurtenissen die hem overkomen en waarin hij kan falen. Of het gaat om de redding van zonden die zonder intentie zijn gedaan – maar wie per se wil zondigen die kan dat, ook als hij de hele Pesachweek alleen op matze en water heeft geleefd. Volgens weer anderen beloofde Luria deze persoon alleen een goed jaar. Volgens weer anderen neemt de intensiteit van de Kwade Neiging af, maar verdwijnt niet geheel. Enfin, als u Hebreeuws leest en bekend bent met rabbijnse teksten, kunt u hier over deze materie uitgebreid lezen.

Toch was er ook in de Pesachweek wel wat chameets te vinden. Neem nu Yvonne Kroonenberg, die in een interview in HP/De Tijd afgeeft op de gewone man die niet eens naar klassieke muziek luistert. De Untermenschen uit Amsterdam-Noord bijvoorbeeld die “zó primitief zijn dat ze niet eens een gewone zin kunnen uitspreken. Ze slaken kreten, vaak op harde toon, omdat ze toch wel heel graag begrepen willen worden.”
En: Iedereen noemt zich ook maar mens tegenwoordig."
Of over de mensen uit Assen: “Simpele mensen met van die klassieke Drentse koppen, maar met uitdrukkingsloze ogen. Ik liep daar rond en probeerde die mensen te begrijpen, op dezelfde manier als dat ik me probeer te verdiepen in het geestelijk leven van dieren.”

Uiteraard sprong Geenstijl er als één van de eersten op. Maar wat bleek, het was allemaal een grap! Een witz! Haha! Stomme Geenstijl en overige media die dat niet begrepen! Verkeerd citeren. En de zaak uit proportie halen en zo. Gelukkig schreef ze zelf cultuurparels als Alles went, behalve een vent. Dus dan weet je het wel: Shakespeare, Keats, Hemingway en dan is het een tijdje stil, en dan Kroonenberg. Mensen met dieren vergelijken ís toch ook gewoon grappig? Waarom geen openbaar vervoer in veewagens, zeg ik dan weer? Haha …

Nee, dan liever wat zuurdesem in een interview in Trouw met Heidegger-kenner dr. Gerard Visser van de Universiteit Leiden. Tja, Heidegger, dan weet je het wel, zou je langzamerhand denken. Maar nee, het ligt toch ook allemaal genuanceerder volgens Visser. Een voorbeeld waar het lezen van Heidegger allemaal toe leidt bij Visser:

Na zijnshistorisch antisemitisme is er ook filosofisch antisemitisme. Hoe bedenk je het? Maar er is weinig aan de hand volgens Visser, want: “Hoe krachtiger het licht dat een denken vermag te werpen, des te groter is ook het duister eromheen." Denken macht Frei … Lees en huiver.

Gelukkig konden we Pesach afsluiten met een peiling van Maurice de Hond. Die peilde namelijk namens de PVV gewone Nederlanders over het eigen standpunt over Marokkanen in Nederland. En wat bleek joh, 43% was het met Wilders eens! Maurice vindt dat je ook voor de PVV mag peilen en ook dergelijke controversiële stellingen moet onderzoeken. Hij beroept zich hier natuurlijk op de Tweede Wereldoorlog en de oorlogservaringen van zijn eigen ouders: "Mijn beide ouders hebben Auschwitz overleefd. Als ze over de oorlogsperiode vertelden, dan waren ze als het ware nog geschokter over het gedrag van Nederlanders in de oorlog dan van de Duitsers. Ik denk dat mijn ouders liever voor de oorlog al hadden geweten hoe de wereld er werkelijk uitzag." Tja, mag de oorlog er nu eens buiten blijven? Is dit echt een goede argumentatie voor zijn eigen handelen? Ik weet het niet hoor. Vrolijk word ik er in ieder geval niet van.

Maar gelukkig wordt de boekenkast van Anne van een glasplaat voorzien. Want die kast had al zoveel te verduren. Want, Bezoekers schuren met hun tas langs de kast of kunnen het toch niet laten om de kast even aan te raken. Ja, het is geen lolletje in dat Achterhuis …

En dan is er nog voor de negende dag Pesach de Joods-Christelijke pastor Ben Blok. Die zich in de media af en toe laat horen, heel pro-Joods is (en Islam-kritisch) en bij sommigen voor verwarring zorgt. Ook zou hij er een voorliefde voor hebben om zich met Israëlische vlag tussen pro-Palestijnse demo’s te bewegen en klappen te vangen (in ieder geval zijn vlag). De terugkeer van de stuntman Rex Kramer uit Kentucky Fried Movie? Bekijk zijn website om een indruk te krijgen. De Joodse Omroep schijnt aanstaande zondag in De Kunst van het Luisteren aandacht aan deze persoon te besteden …

Tot slot kan ik het niet nalaten om een pareltje uit de Olam Katan (nr. 445) voor deze week met u te delen. Het gaat uiteraard om een knellende vraag aan rabbijn S. Aviner:

Wie dat doet valt in een lange verhandeling van R. Margoliot zelf over een vraag of iemand de zonden van een ander kan kopen, vastgelegd in een contract dat de koper de straffen op zich neemt. Kan dat? Zijn conclusie is dat dit niet kan en dat het ontvangen geld als diefstal gezien moet worden. Veel beter is het als de verkoper oprecht Tesjoewa doet en het geld aan de armen uitdeelt. En God de Barmhartige vergeeft het …

Tja, Sjabbat sjalom!