Keren de jaren ’70 – door sommigen bejubeld door anderen verguisd – dan tóch terug? Eerst werd het Bungehuis zo'n anderhalve week bezet en vervolgens ontruimd. Nu werd het Maagdenhuis weer bezet en hoe het afloopt weten we nog niet – een kleine groep studenten heeft al overnacht in het gebouw. Het gaat natuurlijk allemaal om het uitkleden van het hoger onderwijs waar men al ruim een decennium mee bezig is. Eerst werd theologie aan de UvA aangepakt, en later door andere universiteiten. Theologie moest plaats maken voor de hippere religiestudies, die echter weinig opleverden. Stiekem werden allerlei kleine ‘overbodige’ taaltjes gesloten. Exotische studies als Papyrologie, Assyriologie en Egyptologie werden ook opeens aan veel minder universiteiten aangeboden.
Allerlei samenwerkingsverbanden werden bedacht. Die uiteraard weinig opleverden. Vage studies als Europese studies verschenen … Nu is het de beurt aan kleine talen als Arabisch, Hebreeuws en Nieuw-Grieks geloof ik, om ruim baan te maken voor een nieuwe studievariant: Midden-Oosten Studies. Zucht. We gaan een soort dokters Clavan opleiden, maar dan voor het Midden-Oosten in plaats van Oost-Europa. Men moet steeds sneller afstuderen – tijd voor verdieping is er nergens meer. Ondertussen was het collegegeld de afgelopen jaren natuurlijk al verhoogd, werd de studiebeurs afgeserveerd, op de OV-kaart beknibbeld – kortom: Nederland kennisland! Het is wel tekenend dat, toen ik onlangs met mijn dochter een universiteitsgebouw binnenliep, zij opmerkte ‘dat het hier op Schiphol lijkt’. Hoezo? vroeg ik. Nou, de elektrische draaideur, de betonnen constructies, de bewegwijzering en de bewakers dan wel stewards in rode pakjes.
Wat me bij de waarschuwing brengt van internet-pionier Vint Cerf voor een ‘vergeten generatie’. Cerf waarschuwt er volgens nu.nl voor ’dat veel digitale gegevens verloren gaan door steeds modernere computers’. Hij roept op ‘tot het preserveren van digitale informatie die alleen leesbaar is met verouderde systemen en daardoor mogelijk binnenkort niet meer bruikbaar is’. En: ’We willen niet dat onze digitale levens vervagen. Als we ze willen behouden, moeten we zorgen dat de digitale objecten die we vandaag creëren ver in de toekomst nog steeds kunnen worden afgelezen’. Er zou een zwart gat aan informatie ontstaan: ‘Hij denkt dat van veel documenten nu nog niet duidelijk is dat ze historische waarde hebben. Als de mensheid daar pas over honderd jaar achterkomt, dan zal het volgens hem al te laat zijn’.
En hoe zit het met al die verdwenen kranten die allemaal digitaal leesbaar zijn geworden? En boeken die ook aan het verdwijnen zijn? Want alles moet digitaal, natuurlijk … Straks kan men de hele geschiedenis stiekem herschrijven op een manier waar totalitaire regimes van vroeger (?) slechts van konden dromen. Het wegknippen van mensen uit foto’s – tegenwoordig ook een praktijk bij sommige ultra-orthodoxe Joden ten aanzien van vrouwen – en andere vormen van ‘oude’ censuur is daar kinderspel bij. Hele geschiedenisboeken kunnen over een eeuw herschreven worden door enkele details digitaal in de PDF te veranderen. Elk land kan zijn nationale geschiedenis herschrijven – want Google gaat meewerken en uiteraard krijgt wie naar informatie zoekt via Google, precies het juiste boek voor ogen dat zich in de nationale bibliotheek bevindt … En wanneer al twee versies worden ontdekt van de geschiedschrijving, is het maar de vraag of nog uit te maken is welke versie waar is. Twijfel zaaien over de invloed van de mens op het klimaat is nu al een tactiek van sommige bedrijven met belangen, volgens de Volkskrant.
Er was gelukkig ook goed nieuws in Nederland: 'Lezers beleven vooral negatieve emoties tijdens het lezen van het nieuwste boek van Arnon Grunberg', aldus nu.nl. Hier was een onderzoek voor nodig met elektrodes op het hoofd, door onderzoeker Ysbrand van der Werf van het Nederlands Herseninstituut en het VU medisch centrum: '’Na het boek zie je dat mensen hoger scoren op negatieve emoties zoals boosheid en walging en lager op positieve emoties …’ Ook moesten de lezers vóór en ná het lezen van het boek een vragenlijst invullen. Tja, ik heb twee boeken van Grunberg gelezen, zo'n twintig jaar geleden – zonder elektrodes en vragenlijst – en beleefde dezelfde emoties van walging en boosheid. Sindsdien niets meer van hem gelezen, heerlijk!
Verder in Israël. In Jeruzalem is een Grieks-orthodox instituut in brand gestoken. Op de muur werd volgens de Yediot beledigende graffiti tegen Jezus aangetroffen. Helaas staat dit soort incidenten de afgelopen jaren niet meer op zichzelf. Ze lijken tegenwoordig vaker voor te komen dan 10 tot 20 jaar geleden, zowel tegen Christelijke als Islamitische religieuze gebouwen. Hopelijk geen trend, maar wel iets om alert op te zijn – wat zegt dit over het religieuze klimaat in Israël? Om mezelf een beetje op te peppen, lees ik maar weer de SMS-vragen in sjoelblad Olam Katan (nr. 487) van rabbijn Aviner, een belangrijke rabbijn aan de rechterkant van het religieus-zionisme, met soms een eigenzinnige mening:
Vraag: Rabbijn X verscheen in een droom aan rabbijn Y en zei hem dat men voor partij Z moet stemmen. Moet men dit doen? Antwoord: Nee.
Vraag: Als er mieren in huis zijn, is dat dan een teken van God of een natuurlijk fenomeen? Antwoord: Natuurlijk
Alvast Goed Sjabbes en een vrolijk Poeriem!
