Vrijdag 20 maart. Met een eclipsbril op zit ik ’s ochtends te wachten op het grote gebeuren. Voor de zekerheid heb ik ook nog wat filmnegatieven op mijn ogen gelegd. Van een bevriende manege-eigenaar heb ik oogkleppen geleend – voor de zekerheid. Want bij een sjlemiel gaat een banaan ook nog af … Om alles af te maken heb ik de twee helften van een gebroken CD over de beide glazen van de eclipsbril gelegd – ik ben ultraorthodox in dit soort dingen. 9:30 Uur: de eclips zou moeten beginnen, maar er is weinig bijzonders te zien – gewoon een grauwe vrijdagmorgen waar het Nederlandse klimaat er een gros van heeft. Circa 10:37 uur: het hoogtepunt van de eclips. De zon zou nu voor ruim 80% verduisterd moeten zijn. Maar, dat was-ie volgens mij al de hele ochtend. Nergens een verduisterde zon te zien, laat staan een corona of ander moois – een rare paradox trouwens: kijken naar iets dat verduisterd is. Het lijkt na elven wel lichter te worden – maar dat is toch gewoon normaal, we gaan richting middag? Op de tv bieden de Faeroër Eilanden nauwelijks een ander beeld. Behalve dan dat je er duizenden kilometers voor gereisd hebt. En de opgetogen verslaggever die nogmaals op de toegenomen kou en duisternis wijst – hoewel, dat kan ook gewoon een truc zijn. Teleurgesteld ontdoe ik mijn ogen van de gekozen bescherming. Geduld dan maar tot 2021 … Moet je eigenlijk een brooche zeggen over een eclips? (Nee, want het is eigenlijk een slecht voorteken …).

Tja en dan die Tweede Kamer. Daar is het vooral bij de VVD een komen-en-gaan van Kamerleden die (moeten) vertrekken, en weer vervangen worden – leegtes moeten snel opgevuld worden. Vooral de Teeven-truc is opmerkelijk – de nét afgetreden staatssecretaris keert gewoon binnen twee weken terug als lid van de Kamer. De participatiesamenleving op zijn best zal ik maar zeggen. En transparantie, natuurlijk.

Maar er viel meer te leren in Den Haag. Stel, je woont in een kasteel. En dat moet opgeknapt worden omdat het, nebbisj, onderhevig is aan de tand des tijds. Kan gebeuren natuurlijk. Als gewone burger moet je daar gewoon voor betalen. Maar in Den Haag is dat allemaal anders. Gewoon een restauratie-object, want uit de zestiende eeuw. En hoewel die subsidie normaliter alleen geldt voor objecten die niet als woonhuis worden gebruikt – en het kasteeltje appartementjes bevat – is dat toch terecht. Want een bewoond kasteel is eigenlijk niet bewoond een soort ‘je gaat mét, maar voelt zonder’. Eigenlijk heb je dus gewoon geen huis als kasteeleigenaar, of volgens minister Bussemaker, te lezen op NOS.nl: Huis te Warmond is in het rijksmonumentenregister opgenomen onder de categorie 'kastelen, buitenplaatsen, landhuizen'. En de gebouwen in die categorie vallen dan weer niet onder het begrip woonhuis. Misschien eens aankloppen bij de sociale woningbouw?

Wat Joods nieuws. Pop-ster Madonna is niet Joods volgens de Yediot, maar Israëlitisch, een belangrijk verschil volgens de zangeres. Israël en de 12 stammen gingen vooraf aan wat later jodendom zou heten. De Kabbala en de Joodse gebruiken die ze volgt, zijn niet per se Joods, maar Israëlitisch en daarmee universeler, lijkt het. Ook ziet zij de verbindende factor tussen de drie monotheïstische godsdiensten, in plaats van de verdelende aspecten (die misschien mensenwerk zijn?).

Ach, misschien heeft ze wel gelijk. Feit is wel dat het gebruik van de term ‘Israëlitisch’ in de negentiende eeuw interessant is in bijvoorbeeld Nederland en Duitsland. Waar komt dat vandaan? Waarom niet Joods? Was ’Joods’ een besmette term en ‘Israëlitisch’ minder? Denk ook aan de opleving van de term Hebreeër en Hebreeuws in de moderne tijd. Rabbijnen noemden de taal van de Tenach soms ‘de taal van de Hebreeërs’, maar misschien wel vaker ‘de heilige taal’ (Lasjon haKodesj). En waarom blijft de term antisemitisch nog zo in zwang, terwijl ze eigenlijk zelf verwijst naar de schadelijke rassenleer en cultuurleer van de negentiende eeuw en begin twintigste eeuw? Misschien gewoon weer anti-judaïsme?

Verder was er het gruwelijke ongeluk met een sjabbatplaat in New York, waardoor zeven kinderen omkwamen in een brand. De bron van de brand was een defecte sjabbatplaat. Dit opende een hele discussie over brandveiligheid van deze sjabbatplaten om het eten op sjabbat warm te houden. Deze warmhoudplaten zijn niet altijd gecertificeerd. Bovendien had de ultraorthodoxe familie geen brandmelders. Enfin, een hele discussie die niet altijd fris verloopt. Andere verhalen doken op over sjabbatplaten en sjabbatkaarsen die ook voor brand en verwondingen hadden gezorgd, waarbij de suggestie lijkt gewekt dat sjabbat houden op de (ultra-)orthodoxe manier gevaarlijk is … Hierdoor ontstond een discussie waarin vooral apologie voorop staat. Enfin, lees er meer over op Failed Messiah.

Dan Israël. Daar is men nog druk bezig de verkiezingsuitslag te verteren. En zoals bekend, herkauwers zijn over het algemeen kosjer … Netanjahoe belooft de één dit, de ander dat - een soort verdeel-en-heers politiek? Kachlon is al weer boos, lees ik net in de Times of Israel. Hé, Bennet ook, lees ik.

Nog maar zien of daar wat uitkomt en of de uitkomst lang stand houdt. En natuurlijk is er Pesach en lopen, zoals elk jaar, de vraagbaken van de rabbijnen weer vol met vragen. Merkwaardig genoeg met een hoog herhaalkarakter. Zoals deze vraag over quinoa op Pesach, die écht elk jaar terugkeert (klik op het item ‘status of quinoa for Pesach). Zucht. Ik vind door het jaar heen quinoa al nauwelijks eetbaar, laat staan op Pesach …

Uiteraard biedt de SMS-rubriek van Aviner weer veel leesplezier (Sjawoe’on Jisraeli, nr. 691, Parsjat Tzav) – met 400 vragen per dag volgens mij een interessante inkijk in het dagelijkse orthodoxe leven in Israël:

Weer terug bij huis, in Joods Nederland. Enkele weken geleden werd in het NIW door de hoofdredacteur een enthousiast pleidooi gehouden voor vaccinaties. De Forumpagina ging er ook over, met een opgetogen Palache – zelf werkzaam in de medische griepindustrie. Want, ‘irrationele’ vragen bij bijvoorbeeld vaccinaties passen natuurlijk niet in het jodendom … Opeens: de lijmlekkende injectienaaldjes. Een probleem dat al jaren bekend was volgens ingewijden. C. Heneghan (universiteit van Oxford) is deskundige op het gebied van medische hulpmiddelen en heeft bij Eén Vandaag daar het volgende over te zeggen: “Het probleem is dat een fabrikant eindeloos kan doorgaan met het fabriceren van een medisch hulpmiddel, tot wel 20 jaar, zonder dat er iemand naar kijkt. Je moet de fabrikant maar vertrouwen, dat hij zijn producten op de goede manier maakt.” Lees het zelf verder. Marktwerking bij uitstek.

Sjabbat Hagadol Sjalom!