En ik hoopte nog wel dat het een onbezorgd weekje zou worden, zo net na het begin van het nieuwe jaar. Zodat ik eindelijk eens over leuk en onbezorgd nieuws kon schrijven. Over de massa’s haring die aanspoelden in Noorwegen na de jaarwisseling bijvoorbeeld, of de opnieuw grote hoeveelheden dode vogels – merels dit keer – die uit de lucht kwamen vallen in Arkansas. Dat er een zeldzame steenarend in Lauwersmeer is gezien, dat de werking van Tamiflu niet bewezen kan worden volgens sommige onderzoekers, dat er een resistente stam van Tuberculose in India is aangetroffen, of dat de schrikkelseconde misschien wordt afgeschaft (ik volsta vandaag met één link naar de wetenschapspagina van nu.nl). En o ja, sneeuw zit er gelukkig in januari niet meer in, en hopelijk in februari ook niet ... Dus ga vooral ver weg, naar Oostenrijk of zo, als je per sé wilt skiën ...
Maar ja, het heeft niet zo mogen zijn ... Es is schwer zu sein a Jid zeiden ze vroeger. Daarmee doelden ze vooral op de moeilijke economische toestand van veel Joden in Oost-Europa, pogroms, pesterijen en andere ongein. En misschien zeiden ze het ook wel een beetje als zelfkritiek: het valt niet mee om je aan de wetten en gebruiken van het jodendom te houden, maar je doet je best was het idee ... Ik moest aan die Jiddisje uitspraak denken toen ik het laatste nieuws uit Joods Nederland via de vele internetsites mocht vernemen ... Nee, hè – nu weer dit, dacht ik. Want we hebben al het één-en-ander gehad. Eerst is het jodendom in verband gebracht met dierenkwellerij, dan weer met vrouwendiscriminatie en mutulatie van mannelijke geslachtdelen, en nu weer homofobe trekjes ... En ga nou niet alleen de media daar de schuld van geven en zeggen dat het allemaal a-a-a-a-an-ti-semieten zijn. Wat heeft zo’n verklaring inzake homoseksualiteit van rabbijnen en ‘experts’ nu voor zin? Wat denk je daar mee te bereiken behalve dat je mensen tegen het hoofd stoot, beledigt en verdrietig maakt? En is zo’n verklaring wèl okay als rabbijn Ralbag die alleen ondertekent met zijn Amerikaanse keppel op? Tja ...
Ik heb ongeveer vijf jaar in ultra-orthodoxe jesjivot geleerd. Homoseksualiteit was daar geen issue. Er werd niet over gesproken door de rabbijnen in het leerinstituut. Betekent dat, dat het daarom niet voorkwam? Natuurlijk niet – het lijkt me sterk dat 100% van alle leerlingen hetero was. Men koos er blijkbaar voor om er niet over te praten. Daar kleven misschien ook weer nadelen aan: misschien is het hele onderwerp onbespreekbaar, en dus weet je niet of iemand misschien een crisis doormaakt t.a.v. zijn seksuele identiteit. Maar de vermeende openheid in de Amerikaanse verklaring lijkt ook alleen negatief en neerbuigend te zijn. Wie de Tora doorleest, ziet dat maar op twee plekken in de Tora over homoseksualiteit wordt gesproken: in Wajikra 18:22 en Wajikra 20:13.
Nu zijn er weer mensen die menen – in navolging van de Talmoed – dat ook in Dewariem 23:18 een verbod op homoseksualiteit te lezen is. Maar wie de tekst van de Tora echter goed doorleest, ziet dat de eenvoudige betekenis het verbod op tempelprostitutie is – van zowel mannen als vrouwen – en niet per sé te maken heeft met homoseksualiteit. Onkelos legt het vers in Dewariem weer uit als betrekking hebbend op het verbod om te huwen met iemand die de status van slaaf heeft, omdat dergelijke relaties niet bestendigd kunnen worden in een huwelijk en dus eigenlijk alleen om seks draaien. Uit Rasjbam aldaar lijkt het te gaan om een man die seks heeft met ongehuwde vrouwen, buiten het huwelijk en ook niet met de bedoeling de vrouw als (officieël) bijvrouw (pilegesj) te nemen. Misschien een soort gigolo dus voor ongetrouwde vrouwen, maar het vers heeft dus niets te maken met homoseksualiteit volgens Rasjbam. Op grond van Dewariem 23:18 zou je dus wel mogen verwachten dat rabbijnen zich wat meer zouden uitspreken tegen mensenhandel die vaak voor vrouwen in gedwongen prostitutie uitloopt, een fenomeen dat helaas ook in Israël bestaat. Misschien daar eens een verklaring aan wijden???
Twee keer dus in de hele Tora lees je wat over homoseksualiteit. Da’s best weinig toch, in vergelijking met de opdracht om voor de zwakkeren en kwetsbaren in de maatschappij te zorgen: de weduwe, wees, blinde, dove en vreemdeling. Dat wordt vele malen herhaald in de Tora, wel tientallen keren. En ja, het is volgens de Tora een gruwel om te sjoemelen met maten en gewichten (Dewariem 25:13-16), magie en tovenarij te bedrijven (Dewariem 18:10-12), aan partnerruil te doen (Dewariem 24:4), een dier met een gebrek aan de Tempel te wijden als offer (Dewariem 17:1), je kind opofferen aan je eigen Moloch-idealen (Dewariem 12:31), een afgodsbeeld je huis in brengen (Dewariem 7:26 - is dat de laatste CD van een aanbeden popster? Merkkleding? Overbodige elektronische apparatuur gemaakt onder slechte werkomstandigheden? Vlees uit de bio-industrie? Foute religieuze literatuur die oproept tot onverdraagzaamheid? – roept u maar ...). Ja, zelfs het wierookoffer in de tempel kan God een gruwel zijn, wanneer we dit met schijnheilige vroomheid doen, terwijl aan onze handen bloed kleeft volgens Jesjaja (hoofdstuk 1):
(NBG-vertaling)
Laten we vooral naar onszelf kijken – wie met één vinger naar een ander wijst, wijst er met drie naar zichzelf ...
Sjabbat sjalom
