Deze week stond ik in de supermarkt achter een mevrouw in de rij. Zij had veel meer inkopen gedaan dan dat ene potje zure haring van mij, en had blijkbaar niet gezien dat ik maar één ding had. Want in Nederland laten we dan iemand toch altijd voorgaan, nietwaar? Bij het afrekenen vroeg de kassière of ze ook koopzegels wilde? “Excuse me?” antwoordde de vrouw. “Nottink,” zei het meisje achter de kassa en telde snel het wisselgeld in haar hand af: “twantytrie joeroos fortie sentz, heff uh naiz deeh he!” Tja, want hoe zeg je ‘koopzegels’ in steenkolenengels? ‘Buyseals’? ‘Buystamps’? Zou de mevrouw mij niet hebben laten voorgaan omdàt ze niet uit Nederland komt? Toch raar dat niemand onrustig wordt van een West-Europees uitziende dame die Engels spreekt. Niemand die meteen zegt dat ‘wij in Nederland anderen met maar één artikel in de hand zouden hebben laten voorgaan, en dat ze zich eens moet aanpassen!’ Niemand ook die zegt dat ze onze taal nu eens moet leren, en dat we haar anders moeten terugsturen naar de Verenigde Staten of het Verenigd Koninkrijk of iets anders. Want een toeriste was het niet, gezien haar grote inkopen … Had ik haar mogen vloeren uit zelfverdediging omdàt ze me niet liet voorgaan? Ach, wat niet weet, wat niet Deurnt …

Dan maar even naar Gouda … Als het niet de knikkers van Anne Frank zijn, dan is het wel de Anne Frank-boom waar iedereen opgewonden van raakt. Want eind maart werd in Gouda op het Meneer de Bie-pleintje in de verzetsheldenbuurt Vreewijk, een zaailing onthuld van de moederboom uit Amsterdam, de witte paardenkastanje die in 2010 op akelige manier aan zijn einde kwam. Burgemeester Schoenmaker begoot met een groep basisschoolleerlingen de boom, lees ik in het Reformatorisch Dagblad.

Het was nog een hele klus om de boom halachisch in orde te krijgen qua afstamming. De zaailing moet natuurlijk wèl raszuiver zijn. Gelukkig is er de Support Anne Frank Tree die echtheids-certificaten uitreikt voor zaailingen die een ‘E’ in hun bomenpaspoort krijgen, van ‘Echt’. Nu maar hopen dat het deze loot in Gouda beter vergaat dan een andere Anne Frank-boom, in Frankfurt. Deze boom die voor de naar haar genoemde school in haar geboortestad Frankfurt stond, werd in december 2013 door onverlaten bruut omgezaagd en meegenomen, las ik op nu.nl. Het is alleen nog even wachten op de bestseller ‘Tuinieren met Anne’ …

Ondertussen komt Pesach al weer met grote stappen dichterbij … De laatste jaren proberen rabbijnen steeds vaker huisvrouwen en -mannen aan te sporen om de schoonmaak niet te overdrijven. Wie zich teveel inspant, is fysiek uitgeput op Seideravond zelf, en bovendien ook psychisch soms labiel – de chameets-hysterie leidt tot spanningen tussen man en vrouw, en tussen ouders en kinderen. Dit jaar legt rabbijn Ronen Neuwirth het nog een keer uit. De voorjaarsschoonmaak moet men maar nà Pesach houden. Om je huis halachisch schoon te maken voor Pesach is slechts één dag hard werken nodig, zegt de rabbijn. Alleen de grote stukken chameets moeten weg, niet de kruimeltjes in de zitting van je bank of autostoel. Alleen kruimels waarvan je bang moet zijn dat ze in aanraking komen met eten, die moeten wel weg. Vandaar dat je in de keuken en rond de plek waar je eet wel heel goed moet schoonmaken, ook in de hoeken en gaatjes. Boeken hoeven echt niet gereinigd te worden, stelt hij ons nog gerust. Wie bekaf door al het schoonmaken aan de seidertafel zit, mist een spirituele kans tot groei en verbinding met anderen. Veel belangrijker dan de fysieke schoonmaak is daarom de spirituele schoonmaak van ons hart en onze tong. Lees het hier in het Hebreeuws.

Rabbijn Neuwirth is lid van de Beit-Hillel rabbijnenorganisatie die zich inzet voor een leefbaar orthodox jodendom. Over deze organisatie horen we hier nog weinig, maar dat is in Israël anders. Ik vat even samen waar ze voor staan van de ‘wie zijn wij’-pagina:

Om een goede indruk te krijgen, kunt u hier een Engelstalige brochure van Beit Hillel bekijken.

Verder was ik het afgelopen weekend in Elspeet. Dat heeft niets te maken met filmopnames voor de verfilming van het Jodinnetje van Elspeet of zo. Maar alles met het 30e weekend van Leren & Vieren van het OJEC. Samen met 63 anderen toog ik naar Elspeet om daar vanaf vrijdagmiddag tot zondagmiddag met elkaar te leren en vieren rond het thema ‘Zijn er nog vragen?’ Concreet houdt dat in dat we geboeid naar lezingen luisteren, workshops doen, genieten van het mooie weer en de bosrijke omgeving, samen zingen en sjabbat vieren, maar soms ook stevig discussiëren. Om steeds weer ook van elkaar te leren. Wat zijn vragen eigenlijk, vroeg ik me dan weer af in mijn eigen workshop … Mazzeltov OJEC met dit succes, en voor de toekomst meer nieuwe mensen die zich voor dit bijzondere initiatief willen inzetten. Want Joden en Christenen kunnen meer van elkaar leren dan ze over-en-weer denken. Dus als u zich geroepen voelt – aarzel niet en kom volgend jaar ook! Lees hier meer.

Tot slot blijf ik geboeid door de sms-vragen aan rabbijn Aviner (niet dat ik het doorgaans met hem eens ben, maar goed …). Ze geven een goede inkijk in het religieuze leven in het moderne Israël.

Sjabbat sjalom!